برداشت سنتی خرما در نخلستان‌های فارس

یک کارشناس مسئول خرما در سازمان جهاد کشاورزی استان فارس درباره مشکلات تولیدکنندگان خرما در نخلستان‌های این استان به جام‌جم می‌گوید: اجرای عملیات داشت و برداشت محصول خرما از سختی‌های خاصی برخوردار است. به طور مثال برداشت این محصول به دلیل قرار گرفتن در ارتفاع بسیار بالا با سختی زیادی انجام می‌شود که گاهی حتی با افتادن از درخت و شکستگی دست و پا یا تلفات جانی نیز همراه است.

پرهام پیروی با بیان این‌که در سال‌های اخیر استفاده از دستگاه بالابر کار برداشت را آسان‌تر کرده است، می‌افزاید: اما استفاده از این فناوری که تا حد زیادی می‌تواند مشکلات را حل کرده و خطر جانی احتمالی را کاهش دهد، هزینه زیادی دارد. ضمن این‌که این دستگاه‌ها باید با توجه به نخلستان‌های سنتی، بومی‌سازی شود.

وی با بیان این‌که این دستگاه‌ها علاوه بر کم کردن هزینه‌های تولید با سهولت در اجرای عملیات داشت و برداشت، موجب افزایش کیفیت محصول تولیدی می‌شود، تصریح می‌کند: اکنون یک دستگاه بالابر برداشت خرما، از سوی بخش خصوصی و با همکاری سازمان جهاد کشاورزی فارس خریداری و در باغات شهرستان فراشبند به کار گرفته شده است، اما با توجه به گران بودن هزینه اجاره این بالابر، استفاده از آن اقتصادی و به صرفه نیست.

پیروی درباره خریداری دستگاه بالابر از سوی تولیدکنندگان نیز یادآور می‌شود: گرچه پرداخت تسهیلات بانکی با نرخ سود مناسب به متقاضیان خرید این دستگاه‌ها در دستور کار سازمان جهاد کشاروزی فارس قرار گرفته است، ولی به دلیل گران بودن دستگاه‌، اقساط تسهیلات مربوط نیز بسیار زیاد خواهد بود که باز هم امکان پرداخت این اقساط از سوی کشاورزان وجود ندارد. بنابراین به نظر می‌رسد برای ورود آسان‌تر این دستگاه‌ به نخلستان‌ها، دولت باید علاوه بر پرداخت تسهیلات و مبلغی از هزینه آن به‌صورت بلاعوض، زمینه ساخت داخلی آن را از سوی صنعتگران داخلی فراهم کند. این کارشناس درباره ضرورت مکانیزه شدن عملیات تولید محصول خرما خاطرنشان می‌کند: وجود روش‌های سنتی در زنجیره تولید در نخلستان‌ها سبب افزایش هزینه‌ها، کاهش کمیت و کیفیت خرما و به‌طور کلی بهره‌وری نامناسب از ظرفیت‌های تولید این محصول می‌شود. در حالی که ورود مکانیزاسیون به این بخش می‌تواند در بهبود تولید خرما و حفظ و ارتقای جایگاه آن در بازارهای داخلی و خارجی بسیار موثر باشد.

اثرات خشکسالی بر نخلستان‌ها

به گفته پیروی، خشکسالی‌های چند ساله اخیر باعث غیراقتصادی شدن بخشی از نخلستان‌های فارس و کاهش کمی و کیفی تولید محصول در سطح قابل توجهی شده است به‌طوری که بخشی از محصول تولیدی، در صنایع وابسته مصرف یا حتی به‌صورت خوراک دام استفاده می‌شود.

وی یادآور می‌شود: گرچه با اقدامات انجام شده و آموزش باغداران، تولید محصول درجه یک نیز به میزان قابل توجهی افزایش داشته است، ولی به علت مشکلات موجود در واحدهای بسته‌بندی خرما و بخش صادرات و خشکسالی‌های اخیر، روند صادرات کاهش 4 درصدی داشته است.

کارشناس مسئول خرما در سازمان جهاد کشاورزی استان فارس با بیان این‌که ارقام تولیدی خرمای فارس بیش از صد رقم است و بیش از 131 هزار تن خرما در نخلستان‌های استان تولید می‌شود، اذعان می‌کند: برای اقتصادی کردن این محصول، اصلاح باغات درجه 2 در دستور کار این سازمان قرار گرفته است.

محمد صداقت / جام‌جم شیراز