تب مالت: یک بیماری باکتریایی است. گروهی از باکتریهای گرم منفی کوچک، غیرمتحرک، هوازی و فاقد هاگ به نام بروسلاها در انتقال این بیماری نقش دارند.
بروسلاهای مولد تب مالت انواع گوناگونی دارند و میتوانند براحتی گاو، خوک، بز، گوسفند و حتی سگها را آلوده کنند.
حیواناتی که به هر شکل به این بیماری مبتلا شوند، بشدت از شیرشان کاسته میشود یا در صورت بارداری جنین خود را از دست میدهند.
نازایی و عقیم شدن دام نیز از سایر عواقب این بیماری است. انسانها بهواسطه تماس مستقیم با حیوانات آلوده یا از طریق خوردن و آشامیدن محصولات غذایی تولیدی آنها میتوانند به تب مالت مبتلا شوند. تنها راه پیشگیری از تب مالت در انسانها کنترل بیماری در دام و پرهیز از مصرف مواد لبنی آلوده است.
مصرف مواد لبنی غیرپاستوریزه بدون تردید یکی از عمدهترین روشهای انتقال این بیماری به بدن انسان محسوب میشود.
پنیرهای گوسفندی و بستنیهای محلی غیرپاستوریزه میتوانند به آسانی تب مالت را به بدن انسان منتقل کنند.
این بیماری که در مردان شایعتر از زنان است، گاهی دوره کمون طولانی نزدیک به چند ماه دارد. کبد، طحال و مغز استخوان از آسیبپذیرترین اندامهای بدن نسبت به این بیماری است. علائم تب مالت شبیه آنفلوآنزاست و به همین دلیل گاهی از آن غفلت میشود.
تب، ضعف، کسالت و احساس بیقراری، کاهش وزن، خستگی، ناتوانی، یبوست، دردهای عضلانی و ماهیچهای و ورم غدد لنفاوی از جمله شاخصترین نشانههای این بیماری است.
احتمال انتقال تب مالت از شخص به شخص نادر است اما نزدیکان فرد باید حتما به پزشک مراجعه کنند چرا که احتمال دارد آنها نیز همان عامل بیماریزا را دریافت کرده باشند.
تشخیص این بیماری از طریق آزمایش خون و دوره درمان آن نیز حدود چهار هفته است.مصرف آنتیبیوتیک ها و داروهای تسکیندهنده دردهای عضلانی معمولا برای درمان رایج است.
توکسوپلاسموز
این بیماری نوعی عفونت انگلی است. توکسوپلاسماگوندی یک انگل میکروسکوپی درون سلولی است که میزبان عمده آن گربه و برخی از انواع حیوانات مزرعه است.
مدفوع گربه امکان انتقال و انتشار این عفونت تکیاختهای را در محیط فراهم میکند. بسیاری از گونههای پستانداران و پرندگان نسبت به این انگل آسیبپذیر هستند.
اغلب افرادی که به این انگل مبتلا میشوند، خود از وجود آن آگاه نیستند چرا که این بیماری نشانههای آشکاری آنطور که در مورد سایر بیماریها شایع است، ندارد.
گربهها معمولا از طریق خوردن جوندگان کوچک و پرندگان به این انگل مبتلا میشوند و هر گونه تماس با مدفوع آنها میتواند انسان را نیز آلوده کند.
در طبیعت، گربهسانان عادت به پنهان کردن مدفوع خود دارند و این امر تا حد قابل توجهی از انتقال بیماری به دیگر پستانداران جلوگیری میکند اما نگهداری گربه در منازل یکی از مواردی است که احتمال ابتلا را در انسانها افزایش میدهد.
بسیاری از گربههایی که به این انگل مبتلا هستند حتی کوچکترین نشانهای از بیماری از خود بروز نمیدهند.
گربهسانان تنها راه انتقال این بیماری نیستند. خوردن گوشت خام، نیمهپخته و آبدار آلوده هم میتواند انسان را به توکسوپلاسموز مبتلا کند حتی برخی از انواع کودهای حیوانی نیز حاوی این انگل هستند و میتوانند میوهها و سبزیجات را آلوده کنند لذا سبزیجات خام و نشسته نیز میتوانند ناقل این انگل به بدن باشند. مادرانی که به توکسوپلاسموز مبتلا میشوند، میتوانند این بیماری را به نوزادان خود منتقل کنند.
توصیه میشود زنانی که به این عفونت مبتلا شدهاند، باید حداقل شش ماه پس از ابتلا به این بیماری باردار نشوند.
در 90 درصد موارد کودکانی که با این بیماری متولد میشوند، هیچ نشانهای از بیماری ندارند، اما در ماهها و سالهای بعد، علائمی نظیر تبهای شدید، تورم غدد، تغییر رنگ پوست و چشم به رنگ زرد به واسطه ترشح غیرعادی بیلی روبین از کبد، کمخونی، جوشهای زیرپوستی و خونریزیهای سطحی و زیر پوستی، بزرگ شدن کبد و طحال، عقبافتادگی ذهنی، کاهش شنوایی و بینایی، مشکل در بلع و لنگ زدنهای غیرعادی در کودکان بروز میکند.
متاسفانه در برخی شرایط دیده شده که سر نوزادان از حد متعارف بزرگتر یا کوچکتر بوده. انتقال این بیماری از یک فرد بیمار به فرد سالم معمولا شایع نیست اما در صورت اهدای بافت یا خون آلوده شخص مقابل نیز به این بیماری مبتلا خواهد شد.
پزشکان اغلب میتوانند این بیماری را از طریق آزمایش خون یا بررسی مایع نخاعی، غدد لنفاوی، جفت، مغز استخوان و حتی آزمایش روی سایر بافتهای بدن تشخیص دهند.
اما تشخیص توکسوپلاسموز در افرادی که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف است به نسبت راحتتر است. در مورد کودکان همیشه باید غدد لنفاوی چک شود زیرا به جز این بیماری احتمال مشکلات دیگری نیز وجود دارد.
تحقیقات نشان داده درمان بموقع مادر میتواند از شدت عوارض بیماری توکسوپلاسموز بکاهد اما از انتقال آن به جنین جلوگیری نخواهد کرد. در مورد کودکان با سیستم ایمنی قوی درمان این بیماری بین چهار تا شش هفته طول میکشد و گاهی هم به بستری شدن در بیمارستان نیاز است.
سالمونلا
سالمونلا یک بیماری باکتریایی است که باعث ایجاد نوعی مسمومیت شایع در بدن میشود. جوجهها و تخممرغ میتوانند براحتی به این باکتری آلوده شوند؛ به همین سبب خوردن تخم مرغ خام و مصرف گوشت نپخته یکی از راههای انتقال این باکتری به بدن است.
معمولا فقط پوسته تخممرغ به این باکتری آلوده میشود اما این قاعده همیشگی نیست. در مجموع جوجه، گاو و خزندگانی نظیر لاکپشتها، مارمولکها و آفتابپرستها میتوانند سالمونلا را به بدن انسان منتقل کنند. باکتری مولد این بیماری حتی میتواند در آب و خاک هم وجود داشته باشد.
بیماری سالمونلا رودهها را تحت تاثیر قرار میدهد، اما همه افرادی که بهنوعی این باکتری را میبلعند به سالمونلا مبتلا نخواهند شد. بسیاری از کودکانی که خزندگانی نظیر لاکپشت یا آفتابپرست را بهعنوان حیوان خانگی نگهداری میکنند، در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
شستن مداوم دست و صورت یکی از راههای مقابله با این بیماری است. عوارضی همچون حالت تهوع و تب از پیامدهای این بیماری محسوب میشود.
معمولا کودکان و نوزادانی که سیستم ایمنی بدن آنها ضعیفتر است، راحتتر به این باکتری مجال خودنمایی میدهند.
علائم ابتلا به سالمونلا طی سه روز در بدن ظاهر میشود و گاهی در صورت عدم درمان دارویی مرتفع خواهد شد.
انواع گوناگونی از سالمونلا شناخته شده است. در یک نوع از این بیماری که از طریق تماس با مدفوع فرد آلوده ایجاد میشود، کبد و طحال بشدت متورم شده و فرد باید دوره درمان دشواری را پشت سر بگذارد.
فرناز حیدری - ضمیمه سیب
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد