تاثیر سواد در توسعه جوامع

این توانایی‌ها باعث می‌شود فرد باسواد مشکلات فردی‌اش را حل کند و به نحو بهتری زندگی کند.

سوادآموزی در همه جای دنیا با حداقل معیارها که همان خواندن و نوشتن و حساب کردن چهار عمل اصلی است آغاز می‌شود و تا سطوح بالای علمی ادامه دارد. یکی از آرمان‌های توسعه هزاره سوم، سوادآموزی است که باسوادی شهروندان به عنوان یکی از عوامل توسعه انسانی نیز به حساب می‌آید. هر چقدر سواد افراد در کشوری افزایش پیدا کند، تولید علم، تولید کالا و خدمات نیز ارتقا پیدا می‌کند.

با سوادی با مصرف بهینه منابع نیز رابطه مستقیم دارد؛ یعنی هر چقدر شهروندان باسوادتر باشند، از منابع موجود مثل آب، خاک، باد و برق بهتر استفاده می‌کنند.

همچنین بین سال‌های تحصیلی و انضباط شخصی هم رابطه مستقیم وجود دارد؛ طوری که می‌توان گفت افرادی که سطح تحصیلات بیشتری دارند، معمولا وجدان کاری و انضباط بیشتری دارند.

باسوادی با معیارهای سلامت و بهداشت نیز رابطه مستقیم دارد و در هر جامعه‌ای که میزان باسوادی بیشتر است، سطح سلامت مردم نیز بالاتر و میزان مرگ و میر ـ بخصوص مرگ و میر کودکان ـ کمتر است.

افراد باسواد معمولا رابطه اجتماعی بهتری با شهروندان برقرار می‌کنند و سطح روابط اجتماعی در جوامع باسواد، سالم‌تر از جوامع بی‌سواد است.

اگر به کشورهایی که در آن جنگ، تبعیض و فقر بیشتری وجود دارد، نگاهی اجمالی بیندازیم، براحتی متوجه می‌شویم که میزان بی‌سوادی در این کشورها بالاتر است.

با باسوادترشدن جامعه، شک نکنید آمار جرایم و سرقت نیز کمتر خواهد شد و در واقع، باسوادی با کاهش جرایم هم رابطه معناداری دارد.

شهروندان یک جامعه باسواد انتخاب‌های اصلح بیشتری خواهند داشت و چه در انتخاب‌های سیاسی و چه در انتخاب‌های شخصی مثل انتخاب همسر و انتخاب شغل هم بهتر از افراد بی‌سواد عمل می‌کنند.

البته شاید مثال‌های نقضی هم در این روابط وجود داشته باشد و مثلا یک فرد باسواد از سطح فرهنگ نازلی برخوردار باشد یا یک فرد بی‌سواد، سطح مالی خوبی داشته باشد، اما نباید فراموش کنیم که این موارد در مقابل تعداد زیاد باسوادان با فرهنگ یا ثروتمندان باسواد، بسیار نادر است.

با وجود مقدمه‌های ذکر شده می‌توانم بگویم برای ریشه‌کن‌کردن بی‌سوادی در ایران باید چهار اقدام اصلی انجام شود؛ اول این که به تعداد بی‌سوادان کشور اضافه نشود، دوم این که اطلاعات همه افراد بی‌سواد در اختیار نهضت سوادآموزی قرار بگیرد، سوم این که مسئولان به بی‌سوادی به عنوان یک معضل فرهنگی جدی نگاه کنند و آن را مشکلی کوچک تصور نکنند و چهارم این که منابع مالی قابل توجهی در اختیار این نهضت قرار بگیرد.

اگر به این چهار نکته توجه جدی شود، مطمئن هستم ریشه‌کنی بی‌سوادی در ایران، انجام‌شدنی است و می‌توان در یک فرآیند چند ساله، شاهد برپایی جشن باسوادی در ایران باشیم.

علی باقرزاده‌ - رئیس نهضت سوادآموزی ایران