کلاغ‌ها را دست‌کم نگیرید!

یکی از شاخص‌ترین ویژگی‌های کلاغ‌ها این است که در هر زیستگاهی از مناطق سرد و یخ‌زده گرفته تا کوهستان‌ها، دشت‌ها، مزارع، علفزارها و حتی شهرها می‌توانند زندگی کنند.

کلاغ‌ها انواع گوناگونی دارند: زاغ درختی، زاغ کوهی، زاغ خاوری، زاغ فندق شکن، جیجاق زمینی، زاغ حبشی، زاغ شمالی و ده نوع دیگر نشان‌دهنده بزرگی این گونه است.

قدمت حضور کلاغ‌ها روی کره زمین به دوره سوم زمین شناسی یعنی حدودا 17 میلیون سال قبل برمی گردد. کلاغ‌ها از خانواده Corvidae یا کلاغ سانان هستند.

این خانواده بیشتر از 120 گونه دارد که در سراسر جهان به استثنای قطب جنوب پراکنده شده‌اند. با وجود این که ممکن است به نظر خیلی عجیب و غیرمنطقی بیاید، اما باید بدانید ​ مرغ‌های بهشتی یکی از نزدیک‌ترین خویشاوندان کلاغ‌ها هستند.

کلاغ‌ها همه چیزخوار هستند، پیدا کردن غذا شاید یکی از کمترین دغدغه‌های آنها تلقی می‌شود. کلاغ‌ها از خوردن حیوانات مرده و زباله نیز ابایی ندارند. آنها این توانایی را دارند که برای پیدا کردن غذا از ابزارهای به خصوصی استفاده کنند.

به عنوان مثال تحقیقات نشان داده که کلاغ‌ها برای خوردن میوه‌هایی نظیر فندق یا گردو که هیچ نوع منفذی برای شکستن ندارند،​ در وسط خیابان قرار می‌دهند تا ماشین از روی آنها عبور کند و سپس برای خوردن محتویات داخل هسته‌ها مجدد بازمی‌گردند.

این حیوانات آنقدر باهوش هستند که براساس تجربه می‌دانند ماشین‌های سنگین دانه‌ها را له می‌کنند و به همین دلیل ماشین‌های سبک‌تر را انتخاب می‌کنند و دانه‌ها را به زیر چرخ‌های آنها هل می‌دهند حتی آنها اغلب این کار را زمانی انجام می‌دهند که چراغ راهنمایی سبزرنگ است!

باهوش‌تر از شامپانزه

بدون تردید کلاغ‌ها یکی از باهوش‌ترین موجودات روی زمین هستند. واقعیت این است که آنها حتی از طوطی‌ها، جغدها و دیگر پرندگان شکاری هم باهوش‌تر هستند. دانشمندان پس از انجام آزمون‌های مختلف هوش روی سگ‌ها، گربه‌ها، خوک‌ها و کلاغ‌ها متوجه شدند​ کلاغ‌ها نسبت به سایرین موفق‌تر عمل می‌کنند. در سال 2004 تحقیقات نشان داد که کلاغ‌ها حتی از شامپانزه‌ها نیز باهوش‌تر هستند. مغز کلاغ‌ها نسبت به دیگرگونه‌های پرندگان نسبتا بزرگ‌تر و تکامل یافته‌تر است.

جالب است​ بدانید آناتومی مغز کلاغ تا حدودی شبیه مغز انسان‌هاست. زبان کلاغ یک زبان واقعا پیچیده است و هر صدای قار قار معنی متفاوتی دارد. تحقیقات نشان می‌دهد​ برخی از اصوات آنها هشداردهنده ، برخی تقلید صدا از سایر جانداران و برخی هم در ارتباط با وقوع یک اتفاق خاص است.

کلاغ‌های خطرناک

مردارخواری آنها باعث می‌شود آنها ناقل بیماری هم باشند. به عنوان مثال کلاغ‌ها یکی از عوامل انتشار ویروس نیل غربی به آمریکا در سال 1999 میلادی هستند.

این ویروس که پس از دو تا 15 روز علائم اولیه‌اش بروز می‌کند، تقریبا در 80 درصد مواقع عوارض بالینی قابل تشخیصی ندارد، اما می‌تواند باعث بروز یک بیماری کشنده عصبی در انسان‌ها شود. سال 2005 تحقیقاتی توسط دانشمندان آلمانی انجام شد که نشان داد با وجود همه این موارد میزان مواد سمی موجود در گوشت کلاغ باز هم نسبت به گوشت خوک کمتر است.

کلاغ‌ها خیلی اجتماعی هستند. در اسکاتلند یک کلونی از جمعیت کلاغ‌ها به ثبت رسیده که در آن بالغ بر 65 هزار کلاغ حضور داشته‌اند.

کوچک‌ترین کلاغی که در دنیا وجود دارد، زاغ کبود کوتوله مکزیکی است.
نام علمی این پرنده (Aphelocoma nana) است و تنها 40 گرم وزن و 21.5 سانتی‌متر طول دارد.

بزرگ‌ترین کلاغ‌ها در دنیا نیز غراب یا کلاغ سیاه معمولی (Corvuscorax) و کلاغ نوک‌ کلفت (Crvuscrassirostris) هستند که هر دو حدود 1500 گرم وزن و 65 سانتی متر طول دارند.

با وجود این که اغلب انسان‌ها از کلاغ‌ها خوششان نمی‌آید، اما واقعیت این است که حضور آنها باعث حذف بسیاری از مواد مضر از چرخه حیات می‌شود.

اصطلاحی است که می‌گوید اگر کلاغ‌ها محیطی را ترک کنند، آن محل دیگر جای زندگی نیست.

خصوصیات شاخص

قابلیت به خاطر سپردن چهره انسان‌ها: بار دیگر که از کنار کلاغ‌ها رد شدید، سعی کنید صورت ظاهری آنها را به خاطر بسپارید. آیا واقعا می‌توانید چند دقیقه بعد یک کلاغ را از میان چند کلاغ دیگر تشخیص دهید؟ اما به خاطر داشته باشید که عکس این مورد صادق است. هر یک از کلاغ‌هایی که شما از کنار آنها رد شده اید، بی‌تردید چهره شما را به یاد دارد.

محققان دانشگاه سیاتل در یک تحقیق هفت کلاغ را گرفته و آنها را علامتگذاری کردند. آنها در حین علامتگذاری روی صورت خودشان ماسک‌های ترسناک و عجیب گذاشتند. کلاغ‌ها آزاد شدند، اما بعد از آن هر بار که یکی از اعضای گروه با یکی از ماسک‌های مربوط در صحن دانشگاه ظاهر می‌شد، نه‌تنها کلاغ‌های علامتگذاری شده بلکه سایر کلاغ‌ها با حرکات شیرجه مانند به طرف وی هجوم می‌آوردند. این آزمایش نه تنها نشان داد کلاغ‌ها صورت‌های مختلف را به خاطر می‌سپارند بلکه در عین حال نشان داد که آنها کینه‌ای نیز هستند.

قابلیت توطئه‌چینی: آزمایش فوق در عین حال نکته دیگری را هم نشان داد و آن ارتباطات ناشناخته‌ای است که در میان کلاغ‌ها وجود دارد. پرسش اینجاست که سایر کلاغ‌ها که علامتگذاری نشده‌اند، چگونه در حین مشاهده ماسک‌های مربوط از خود عکس‌العمل نشان می‌دهند؟ بدیهی است که سیستم‌های ارتباطی ناشناخته‌ای در میان کلاغ‌ها وجود دارد. یکی از روش‌های برقراری ارتباط، زبان پیچیده میان کلاغ‌هاست.

تشریح دقیق وضع ظاهری ماسک‌ها برای کلاغ‌های دیگر شاید تا اندازه‌ای هم ترسناک باشد، پس بهتر است که بار دیگر که از کنار یک کلاغ رد می‌شوید اندکی بیشتر در مورد نحوه برخوردتان فکر کنید.

حافظه قوی: در منطقه چاتام اونتاریو وقوع حادثه‌ای باعث شد که حافظه قوی کلاغ‌ها به اثبات برسد. این منطقه مسیر عبور هزاران پرنده مهاجر و کلاغ است. ساکنان این منطقه که از حضور کلاغ‌ها عاجز شده بودند، بر آن شدند تا از طریق تیراندازی کلاغ‌ها را از محل زندگی خود دور کنند. نتیجه این بود که از سال بعد کلاغ‌ها نه‌تنها به این منطقه نیامدند بلکه حتی در زمان پرواز بر فراز این شهر اوج می‌گرفتند و تلاش می‌کردند تا حد امکان خودشان را از دسترس دور نگه دارند.

توانایی حل مشکلات: در یک تحقیق پژوهشگران یک تکه گوشت را کاملا طناب‌پیچ کردند و به سر یک ریسمان بستند. سپس ریسمان را از یک میله چوبی آویزان کردند. مشاهدات نشان داد کلاغ‌ها در وهله اول روی آن چوب نشستند و ریسمان را خراشیدند سپس آن‌قدر تکه‌های طناب را با پا و نوک‌هایشان کشیدند تا این که کاملا از دور گوشت برداشته شد.

در یک آزمایش دیگر محققان غذا را داخل یک لوله گذاشتند و تنها یک سیم مفتولی را به شکل قلاب در کنار دو کلاغ قرار دادند. کلاغ‌ها پس از مدتی با استفاده از مفتول غذا را از داخل لوله بیرون کشیدند و خوردند.

برنامه‌ریزی: کلاغ‌ها مازاد غذای خود را انبار می‌کنند. بسیار دیده شده که سایر کلاغ‌ها با تعقیب یک کلاغ دیگر ذخیره غذایی او را پیدا کرده‌اند. با توجه به این که کلاغ حیوان محتاطی است و در مخفی‌کاری استاد است لذا محققان باور دارند که کلاغ‌ها بدون برنامه‌ریزی نمی‌توانند به منبع غذایی یک کلاغ دیگر دستبرد بزنند.

فرناز حیدری - جام‌جم