نبود امکانات در روستاهای هدف گردشگری

روستای هدف گردشگری به محدوده جغرافیایی گفته می‌شود که در این محدوده یک یا چند یا مجموعه‌ای از جاذبه‌های تاریخی، طبیعی و فرهنگی وجود دارد که وجود آنها انگیزه‌ای برای سفر و اقامت گردشگران خواهد بود.

افزایش کمّی کافی نیست

به عقیده کارشناسان، نکته قابل تامل در طرح یاد شده این است که بسیاری از این روستاها که در فهرست روستاهای هدف گردشگری جای گرفته است، از دید و نگاه مسئولان دور مانده و همچنان هیچ‌گونه زیرساخت و امکانات گردشگری ندارد، این در حالی است که یکی از اهداف معرفی روستاهای هدف گردشگری تامین اعتبارات لازم برای ایجاد تسهیلات و احداث زیرساخت‌های گردشگری در منطقه بوده است.

از دیگر سو برخی از این روستاها که توانستند گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب کنند، به دلیل نبود ضوابط و آموزش‌های لازم جهت حفظ و نگهداری محیط و فرهنگ بومی منطقه، دستخوش تغییرات بسیاری شده‌ است که باقی‌ماندن نامشان را در فهرست روستاهای هدف به خطر انداخته ‌است؛ در حالی که تعریف و شناسایی روستاهای هدف گردشگری می‌تواند باعث افزایش میزان ورود گردشگران خارجی به کشور و همچنین بهره‌مندی اقتصادی ساکنان روستا شود؛ امری که تاکنون بدرستی محقق نشده است.

هرچند ناظر ستاد مرکزی تسهیلات سفرهای نوروزی کشور از انعقاد تفاهم‌نامه پنج‌جانبه برای ساماندهی روستاهای هدف گردشگری خبر می‌دهد و دراین‌باره به جام‌جم می‌گوید: این تفاهم‌نامه بین وزارت کشور، مسکن و شهرسازی، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، مناطق محروم و بنیاد مسکن منعقد شده است.

عبدالوحید فیاضی می‌افزاید: براساس این تفاهم‌نامه، پنج نهاد موظف شده‌اند که زیرساخت‌های لازم را برای 120 روستای هدف گردشگری از 464 روستای گردشگری موجود فراهم کنند که با احتساب 31 روستای برخوردار از امکانات، تعداد روستاهای با امکانات و زیرساخت‌های لازم در کشور به 151 مورد خواهد رسید.

وی با اشاره به این‌که سازمان میراث فرهنگی به دنبال افزایش تعداد روستاهای هدف گردشگری کشور به 1100 روستاست، یادآور می‌شود: در این راستا، تاکنون 636 روستای هدف در کارگروه گردشگری استان‌ها شناسایی و برای تصویب معرفی شده است.

ناظر ستاد مرکزی تسهیلات سفرهای نوروزی کشور به تدوین بخش آموزشی روستاهای گردشگری نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: در این راستا، کارگروهی متشکل از سازمان‌های اجرایی مختلف و استادان دانشگاه تشکیل و دو بسته عمومی و اختصاصی تهیه شده است.

فیاضی با اشاره به بسته عمومی آموزشی می‌افزاید: در این طرح، روستاییان روستاهای هدف گردشگری در یک مرکز و مجمع در روستا جمع شده و آموزشی 24 ساعته درباره کلیات بهره‌وری بهتر از ظرفیت‌های گردشگری روستا به آنها ارائه می‌شود.

به گفته وی، دوره اختصاصی هم شامل دوره‌های مهمانداری، آموزش رانندگان روستایی، دوره‌های پذیرایی و خدمات‌رسانی است که به داوطلبان روستایی ارائه می‌شود.

ناظر ستاد مرکزی تسهیلات سفرهای نوروزی کشور به ساخت اقامتگاه‌های بوم‌گردی در روستاهای دارای ظرفیت ویژه گردشگری اشاره و خاطرنشان می‌کند:‌ در این اقامتگاه‌ها، عوامل ویژه‌ای مانند صیانت از طبیعت، استفاده از انرژی پاک و جمع‌آوری زباله، استفاده از سازه‌های محلی به عنوان اقامتگاه و غذاهای سنتی در نظر گرفته می‌شود.

به گفته وی، یکی از این اقامتگاه‌ها در نیمه اول سال جاری در لرستان افتتاح خواهد شد.

روستاهای لرستان در اولویت

فیاضی با بیان این‌که استان‌هایی مانند لرستان که قابلیت بالایی در زمینه جذب گردشگر در روستاها دارند، در اولویت قرار خواهند گرفت، می‌افزاید: از تعداد 636 روستای هدف گردشگری شناسایی شده برای تصویب، 27 روستا مربوط به استان لرستان است که سال آینده تعداد زیادی از این روستاها به مردم معرفی و ساماندهی می‌شود.

وی تصریح می‌کند: اکنون از 464 روستای هدف گردشگری موجود در کشور، 12 روستا مربوط به استان لرستان است.

مشاور اکوتوریسم و گردشگری سازمان میراث فرهنگی استان لرستان نیز با بیان این‌که این 12 روستا در سال 85 به عنوان روستاهای گردشگری استان معرفی شده است، به جام‌جم می‌گوید: روستاهای بیشه، وناعی، سنگ‌تراشان، گایکان، سرآوند، ولی‌عصر و امامزاده قاسم برخی از این روستاهاست که اکنون تعدادی از آنها از جمله روستای بیشه که یکی از 40 روستای پایلوت گردشگری کشور است، از امکانات و زیرساخت‌های خوبی برخوردار است.

حسین فرهادی‌نژاد با بیان این‌که اهالی این روستاها در آماده‌سازی و فراهم کردن امکانات مورد نیاز گردشگران سهم عمده‌ای داشته‌اند، می‌افزاید: اکنون در روستای بیشه امکانات بسیار خوبی مانند راه دسترسی، کمپ گردشگری و اقامتگاه وجود دارد و اهالی روستای وناعی نیز در فصل‌های گردشگری بهار و تابستان تولید محلی خود را در زیر آلاچیق‌های دست‌ساز به گردشگران ارائه می‌دهند.

نبود سرمایه‌گذار و بی‌رغبتی مردم

وی با بیان این‌که برخی از این روستاهای مصوب گردشگری هنوز از امکانات و زیرساخت‌های اولیه برخوردار نیست، به علل فراهم نبودن امکانات در آنها با وجود گذشت چند سال از تصویب شدن طرح گردشگری آنها اشاره و خاطرنشان می‌کند: یکی از دلایل این موضوع، نبود سرمایه‌گذار در این زمینه است که اکنون چند سرمایه‌گذار انتخاب و این مشکل تا حدودی رفع شده و عامل دیگر بی‌رغبتی روستاییان برای اجرای طرح است که این مانع نیز در سال‌های اخیر به دلیل تغییر دید و نگاه مردم به گردشگری، بویژه گردشگری روستایی و گرمی این بازار برطرف شده است، به طوری که امروزه تحرک بیشتری میان روستاییان در این زمینه به‌وجود آمده و آنها رغبت زیادی برای فراهم‌سازی امکانات گردشگری و کسب درآمد از این طریق پیدا کرده‌اند.

به گفته فرهادی‌نژاد، طی قراردادی با سازمان‌های مسئول مقرر شده است که چهار روستای دیگر نیز امسال از امکانات اولیه مانند راه دسترسی، آب، برق، سرویس بهداشتی و اقامتگاه‌های اولیه برخوردار شود و بقیه امکانات مورد نیاز گردشگران نیز توسط خود روستاییان و با ارائه تسهیلات به آنها فراهم شود.

فاطمه مرادزاده - گروه ایران