افتتاح دومین تونل بلند جاده‌ای جهان

تجربه‌ای تمام قد از توان مهندسی ایرانی، تونل نیایش که کلنگ احداث آن اوایل سال 90 به زمین زده شد و پس از 23 ماه تلاش شبانه روزی، بیست و هشتم بهمن امسال آغوش خود به روی خودروها باز کرد تا شاید تولدش گرهی از بار ترافیک پایتخت باز کند.

تونل شمالی این طرح در مسیر شرق به غرب از‌ ادامه پل بزرگراه‌ طبقاتی صدر آغاز‌ و با‌عبور از زیر عرض بزرگراه مدرس، خیابان‌گل‌آذین، خیابان‌آفریقا، خیابان مهیار، خیابان ولی‌عصر(عج) و پارک‌ ملت، از ‌طریق یک دو‌راهی وارد بزرگراه‌های نیایش (به سمت‌غرب) و کردستان (به سمت جنوب) می‌شود.

تونل جنوبی نیز در مسیر غرب به شرق، از دو مسیر باند جنوبی بزرگراه نیایش و همچنین باند شمالی بزرگراه کردستان (تونل کردستان)، با گذر از زیر پارک ملت، عرض خیابان ولی عصر(عج)، خیابان ناهید غربی، خیابان آفریقا، خیابان ناهید شرقی و بزرگراه مدرس، با یک رمپ وارد پل بزرگراه طبقاتی صدر می‌شود.

مقاوم در برابر زلزله 10 ریشتری

طراحی کاملا ایرانی، سرعت بالای انجام طرح در مقایسه با تونل توحید و رسالت، طراحی چهار خروجی اضطراری در تونل نیایش، به‌کارگیری آخرین استانداردهای بین‌المللی در طراحی و ساخت، ارتباط دو تونل شمالی و جنوبی به فاصله هر 500 متر، ایجاد رمپ‌های اضطراری، مقاومت در برابر زلزله ده ریشتری و سیل از مهم‌ترین ویژگی‌های منحصربه‌فرد تونل نیایش است.

مسئولان شهری می‌گویند تونل نیایش به‌دلیل برخورداری از ضریب ایمنی بالا از روی زمین هم امن‌تر است، آنان تونل نیایش را از مدرن‌ترین تونل‌های کشور می‌دانند که از لحاظ فناوری با سایر تونل‌های جهان برابری می‌کند.

یکی از ویژگی‌های این تونل به‌کارگیری فناوری‌‌های مدرن است به‌گونه‌ای که هیچ پارامتری نیست که در تونل نیایش به‌‌صورت لحظه‌ای تحت کنترل و مدیریت یکپارچه سیستم‌های هوشمند نباشد و تمام المان‌های این تونل اعم از حرکت وسایل نقلیه، پیش‌بینی وضع آلودگی، مسائل محیطی و تصادف‌ها با سیستم‌های هوشمند مدیریت می‌شود.

این تونل به دوربین‌های تردد شمار، ثبت سرعت لحظه‌ای و متوسط، دوربین‌های کنترل خط اضطرار و امداد و دوربین‌های شناسایی نقطه حادثه نیز مجهز است.

دستگاه‌های تهویه هوای نصب شده در این تونل هوای پاک مورد نیاز را تامین می‌کند و بنابراین مشکلی برای تهویه مطبوع در این تونل وجود ندارد، همچنین با توجه به سیستم برق اضطراری که برای تونل پیش‌بینی شده، می‌توان برای تمام تجهیزات الکترونیکی در مواقع نیاز از برق اضطراری استفاده کرد.

مهر امسال فهرستی از تونل‌های بلندتر از پنج کیلومتر در سایت انجمن بین‌المللی تونل منتشر شد که خبرهای امیدوارکننده‌ای برای جامعه‌ مهندسی ایران داشت.

طبق فهرست این انجمن، تونل نیایش، دومین تونل بلند جاده‌ای و شهری در دست احداث طی سال 2012 بوده است.

در مقوله تونل‌های جاده‌ای بلند جهان، تاکنون نام 120 تونل در فهرست سازه‌های ترافیکی معتبر از نگاه مجامع بین‌المللی علمی ثبت ‌شده ‌است. منظور از تونل‌های جاده‌ای، تونل‌هایی است که برای خودروها ساخته و از تونل‌های ریلی تفکیک‌‌ شده‌ است، اما در میان تونل‌های جاده‌ای ساخته‌شده و بدون‌احتساب آمار سال 2012 تونل‌نیایش از لحاظ طول، جزو 16 تونل بلند دنیا به‌حساب می‌آید.

545 میلیون تومان صرفه‌جویی در روز

مطالعات ترافیکی معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران بیان می‌کند، تردد خودروها از تونل‌نیایش به‌طور میانگین 12.5 دقیقه صرفه‌جویی زمانی نسبت به وضع قبل از احداث آن را به‌دنبال خواهد داشت و چون ظرفیت این تونل حدود 110 هزار تردد ) یا به‌عبارتی با احتساب متوسط 2.5 مسافر در هر تردد 250 هزار نفر در روز محاسبه شده ‌است این کاهش سفر، ارزشی معادل 115 میلیون‌تومان در روز خواهد داشت.

همچنین براساس همین مطالعات، بهره‌برداری از تونل‌نیایش موجب 430 میلیون تومان صرفه‌جویی روزانه در مصرف‌سوخت خواهد شد که به‌این ترتیب صرفه‌جویی اقتصادی این طرح عمرانی به 545 میلیون‌تومان در روز و 199 میلیارد تومان در سال می‌رسد.

تونل صدر ـ نیایش در حالی با هزینه‌ای حدود 800 میلیارد تومان ساخته شد که کارشناسان می‌گویند طی چهار سال، این مقدار هزینه به‌طور غیرمستقیم برگردانده خواهد شد.

پوران محمدی ‌-‌ گروه جامعه