شکایت خانه خراب‌ها

تا اینجا همه چیز دلچسب است و خوب پیش می‌رود تا این‌که بتدریج حفاری‌ها لرزه به اندام ساختمان‌های آن حوالی می‌اندازد و این لرزش ناخواسته، ساختمان‌های کم طاقتی را که حالا زیر پایشان هم خالی شده می‌شکند.

تقریبا مثل همیشه آمار دقیقی در دست نیست تا بگوییم از وقتی که توسعه خطوط مترو در تهران شتاب گرفته چند ساختمان مسکونی ترک‌های عمقی برداشته‌اند و چند تا از آنها گرفتار فرونشست شده‌اند؛ اما اگر اعتراض‌ها و گزارش‌های مردمی را ملاک قرار دهیم پیداست که بسیاری از همسایگان مترو حالا مالکان خانه‌هایی ترک خورده‌اند که هر آن بیم ریزششان می‌رود.

روز و شب ماندن در زیر سقف‌هایی لرزان و زیستن کنار دیوارهایی که یک لرزش تازه می‌تواند از آنها آواری بزرگ بسازد، کار هر کسی نیست ولی با این حال همسایگان آسیب دیده مترو در این شرایط زندگی می‌کنند چون هیچ راه جایگزینی برایشان وجود ندارد.

البته پس از رسانه‌ای شدن مشکلات مردم، شورای شهر پایتخت وارد کار شد و برای نمونه برای اهالی خیابان هلال احمر جلساتی با مسئولان مترو گذاشته شد که تا به حال نیز ثمری نداشته است.

حرف این مردم و البته سایر شهروندان خسارت دیده این است که بعد از نشست ساختمانشان هم به خاطر وجود ترک‌های عمقی، امنیت جانی ندارند و هم به خاطر انگشت نما شدن ساختمان، دیگر کسی برای خریدش پیشقدم نمی‌شود.

مترو هم خودش خریدار این ساختمان‌ها نیست چون می‌گوید توان خرید ندارد و تنها کاری که از این مجموعه ساخته است، تلاش برای مقاوم کردن ساختمان است؛ یعنی کاری که به نظر کارشناسی شده نیست.

حالا در این اوضاع که خسارت به شهروندان تحمیل شده و آنها قربانی ناخواسته توسعه خطوط مترو شده‌اند باید حرف‌های غیرمسوولانه دست اندرکاران را نیز به جان بخرند چون موضع مسوولان این است که یا مردم خانه‌هایشان را تخلیه کنند و اگر نکردند، هر اتفاقی که افتاد خودشان مسئولیتش را قبول کنند یا بروند و شکایتشان را به مرجع قضایی ببرند.

اگر مسوولان وضع شهروندان گیر افتاده در این شرایط را درک می‌کردند مسلما موضع اول را اتخاذ نمی‌کردند چون مردمی که سرپناهشان را بی‌هیچ تقصیری از دست داده‌اند حالا در زمان بحران نباید این‌گونه تنها گذاشته شوند.

همچنین موضع دوم نیز مسوولانه به نظر نمی‌رسد چون حتی اگر شهروندان شکایتشان را در مراجع قضایی مطرح کنند باز ارگان یا سازمانی که عامل خسارت دیدگی مردم بوده باید خسارت‌ها را جبران کند؛ در حالی که شرکت مترو توان این کار را ندارد.

با این وصف تکلیف این دسته از مردم چیست؟ با این‌که همه می‌دانیم توسعه خطوط مترو امری ناگزیر است و این بخش از شبکه حمل و نقل، خدمات زیادی به مردم می‌کند، آیا به این فکر کرده‌ایم که مردمی که خانه و کاشانه ‌شان را از دست داده‌اند، اگر یکی از همین روزها زیرآواری بمانند که مسببانش از مسوولیت شانه خالی می‌کنند، آیا افسوس نمی‌خوریم چرا مردمی بی‌پناه را به جای حمایت، به طرح شکایت در مراجعی ترغیب کرده‌ایم که شانس به نتیجه رسیدن در آن بسیار کمتر از احتمال سرگردان شدن در آن است.

مریم خباز - گروه جامعه