از دوپینگ‌های پنهان تا رسوا شده‌های بدنام

اولین و تنها دوپینگ منجر به مرگ در المپیک‌ها سال 1960 در رم حادث شد. در این سال و در جریان مسابقه دوچرخه‌سواری جاده، کنود انیمارک ینسن رکابزن دانمارکی ناگهان از روی دوچرخه‌اش به زمین افتاد و دقایقی بعد درگذشت و کالبد شکافی‌ها نشان داد وی از مصرف زیاد داروی ممنوع آمفتامین فوت کرده است.

از اوایل دهه 60 مبارزه فدراسیون‌های ملی و بین‌المللی ورزش‌ها با گسترش استفاده از مواد نیروزا شروع و وضع و اجرای قواعدی را در این خصوص موجب شد. کمیته بین‌المللی المپیک (IOC)‌ هم از سال 1967 وارد این عرصه شد و در این خصوص قانونگذاری کرد.

اولین ورزشکار حاضر در المپیک که دوپینگش در جریان رقابت‌ها مثبت اعلام شد،‌ هانس گونار لیلین وال یک ورزشکار رشته پنجگانه مدرن از کشور سوئد در بازی‌های المپیک 1968 بود که به همین سبب نیز مدال برنز از او پس گرفته شد، اما پر سر و صداترین دوپینگ تاریخ المپیک‌ها به بن جانسون مربوط می‌شود که دو روز بعد از پیروزی بزرگش بر کارل لوئیس آمریکایی در فینال دوی 100 متــــر مردان در المپیک 1988 سئول اعلام شد وی از ماده ممنوعه استانوزولول سود جسته و عنوان قهرمانی‌اش از او گرفته و به لوئیس سپرده شد که خود کمتر از یک سال قبل از آن واقعه در یک آزمایش دوپینگ جواب مثبت پس داده و فقط به خاطر نفوذ کشورش در مجامع قانونگذار ورزشی از مجازات نجات یافته بود.

24 سال بعد از آن واقعه نیز هنوز کسی دوپینگی با ابعاد و بازتاب جانسون در المپیک نداشته و او در این زمینه‌ها بی‌همتاست. وقتی اواخر 1990، IOC موفق به تشکیل نهادی به نام وادا برای مبارزه اختصاصی با دوپینگ شد گمان می‌رفت سرانجام ریشه‌های این بلیه مذموم خشک شود، اما تنها دلیل عدم شرکت آلبرتو کونتادور، برترین دوچرخه‌سوار پنج سال اخیر جهان از کشور اسپانیا در المپیک امسال این است که او در پی کش و قوس دو ساله، اتهام دوپینگش از دیدگاه دادگاه عالی ورزش جهان (CAS)‌ ثابت و به مدت دو سال از شرکت در هر مسابقه‌ای محروم شده است.

علاوه بر این تعداد دفعات تخلف در این زمینه هم در المپیک‌های اخیر پایین نیامده و بدتر آن که متخلفان با یافتن سیستم‌های پیشرفته و با رویکرد به داروهای موسوم به پوشاننده‌ها توانسته‌اند تخلف‌های خود را در این زمینه تا حدی پنهان نگه دارند. در المپیک تابستانی 2000 (مثل المپیک زمستانی 2002)‌ شمار متخلفان دوپینگی باز رو به افزایش رفت و اوج سر و صدای آن در وزنه‌برداری و در اردوی بلغارستان بود که تیمش را یکپارچه به صوفیا برگرداندند. در المپیک پکن ظاهرا اوضاع رو به بهبود رفت و فقط سه ورزشکار طی مسابقات رسوا و به خاطر دوپینگ اخراج و محروم شدند، اما حقیقت آن است که در تست‌های وسیع وادا در کشورهای مختلف در ماه‌های منجر به آن المپیک دست خاطیان متعددی رو شد و توسط کشورهای متبوعه کنار گذاشته شدند و اصلا به المپیک اعزام نشدند. IOC مدعی است در پکن 2008 روی 3667 ورزشکار تست دوپینگ انجام داده و بجز سه مورد، همگی منفی بوده است. حتی اگر این را باور داشته باشیم، بسیار بعید است آماری که تا چند هفته بعد در لندن حاصل می‌آید تا همین حد، مثبت و اندک باشد.