همسفر با آواز جیرجیرک‌ها

قزوین را که می‌دانید کجاست. روستای گرمارود از توابع قزوین است، اما در سفر به اینجا تلاش کنید اسیر و دربند زیبایی‌های بی‌مانند قزوین و قلعه الموت نشوید. دل بسپارید و قدم‌هایتان را محکم بردارید. قرار است اتفاق‌های زیبا و به یادماندنی‌ای در فاصله 30 کیلومتری شهر معلم کلایه و 130‌کیلومتری شهر قزوین برای شما در دفتر خاطراتتان نگاشته شود.

«در غروب آفتاب وارد گرمارود شدیم، صخره بسیار عظیمی ناحیه پشت دهکده را مسدود ساخته است و رودخانه الموت وقتی به این روستا می‌رسد از طریق شکاف باریکی راهش را پیدا می‌کند. رودخانه در برابر آخرین اشعه خورشید چون مشعلی می‌درخشد. خانه‌های مسطح ساخته شده در سراشیبی دامنه کوه، مثل اراضی کنارشان در نور‌آفتاب با رنگ قرمز جلوه‌گری می‌کنند.»

این بخشی از خاطرات فریا استارک، بانوی انگلیسی بود که سال 1931 از گرمارود دیدن کرده بود. او کتابی دارد به نام «سفرنامه الموت». این را گفتیم تنها به این دلیل که گاهی ما خیلی خیلی دیر می‌رسیم، هر چند نباید نادیده گرفت که در گذشته‌ها مسافران زیادی از اینجا گذر کرده‌اند، چون روستای گرمارود یکی از گذرگاه‌ها و راه‌های مالروی قزوین به مازندران بوده است.

امانک دربند، سیاه وله و پیله سره کوه‌هایی هستند که روستا را در دامان گرفته‌اند. حالا فکرش را بکنید که نرمک نسیم بهاری از دامن سیاه و سفید این اسفند ماه چقدر هوش از سر می‌رباید و زنده می‌شوی دیگر بار با سبزه و نغمه پرندگان.

باور کنید زندگی همین است. زیادی سختش نگیرید. حالا فکرش را نکنید که قصه تمام است. مگر می‌توان بی‌آن‌که به عمق دره‌های خرده رود و شوراب دره رفت، باز آمد. شوراب دره را حتما حتما بروید. غیر از این نام به آن شلودره هم می‌گویند. شور بودن آب این دره موجب شده است سفیدی‌های نمک در حاشیه شکل گیرد که برای تازه واردانی همچون ما با برف اشتباهش می‌گیریم از بس که شهرمان برف ندارد!

بهار که از راه برسد غرش آبشار گرمارود سکوت روستا را درهم می‌شکند. این آبشار از ما بین دو صخره جاری می‌شود، این آبشار، محله گرمارود را به دو بخش تقسیم می‌کند؛ این دست محله و آن دست محله.

آبشار چیزی حدود 150 متر ارتفاع دارد. گر چه قایق سواری و آب تنی در آبشارهای مرتفع از جمله جاذبه‌های گردشگری و بسیار مهیج کشورهای مختلف دنیا محسوب می‌شود که بسیاری گردشگران نیز دست به تجربه این هیجان مدهوش‌کننده می‌زنند، اما شما خیال آب‌ تنی در این آبشار را از سر به در کنید. به امتحانش نمی‌ارزد! تنها به دیدن و لذت بردن از شرشر آب قناعت کنید.

از نظر تاریخی این روستا خیلی قدمت دارد، به‌گونه‌ای که حتی در گذشته‌های دور به عنوان یک قطب سیاسی معروف بوده است. چرا که پایگاه فرمانروایان اسماعیلیان بوده است. اما از دیگر آثار، بافت خود روستا گواه بر ناگفته‌های بسیار دارد. قلعه نویذرشاه که در فاصله بسیار نزدیک و در یک بلندا واقع شده از جمله مکان‌هایی است که مورد علاقه گردشگران است. قلعه نویذر یا آشیانه عقاب دیگر، در یک ارتفاع بلند قرار دارد. آن‌گونه که گفته می‌شود این دژ از جمله مهم‌ترین دژهای الموت است. آن‌گاه که بر بلندای دژ، نظر به پایین می‌کنید، دره الموت با تمام وسعتش در چشمان شما خوش می‌نشیند. در قدیم‌ها که قلعه مورد استفاده بوده است از اینجا به عنوان دید‌بانی استفاده می‌شد. در کتاب‌های تاریخی از این مکان زیاد یاد شده است. جالب این‌‌که از این قلعه به نام میمون دژ هم یاد شده است. ظاهرا نوذر شاه یا نویذر شاه آخرین حاکم قلعه بوده که به دست لشکریان مغول از دنیا رفته است. زیاد وسوسه نشوید که حتما به قلعه بروید چون چندان سهل و ممکن نیست. تجهیزات صخره نوردی می‌خواهد و وسایل ایمن دیگر. از دیگر آثار اعجاب‌انگیز روستا که در کنار قلعه واقع شده است وجود گورستانی است به نام خاک کافران! کسی دلیل این نامگذاری را نمی‌داند. اما اکنون این گورستان خرابه‌ای بیش نیست. غیر از این قلعه، قلعه‌ای دیگر به نام قلعه پس در شمال گرمارود وجود دارد.

اگر به فصلش بروید می‌توانید از محصولات روستا یعنی آلبالو، گیلاس، زردآلو، هلو، شلیل، گلابی، آلو، گردو و بادام لذت زیادی ببرید. حالا شما پیش از سفر، در ذهن خود تابلوی نقاشی را مجسم کنید که در میان انبوه باغ‌های سبز و زمردین،‌ خانه‌هایی سر‌ بر‌آورده‌اند که آفریدگار هم بر دورتا دور آن دیواری از صخره‌های بلند سنگی کشیده است.

اما اگر اندکی در بافت خانه‌های قدیمی روستا تامل کنید، به خردمندی و خوش ذوقی اهالی شهادت خواهید داد؛ به این دلیل که خانه‌های قدیمی‌در زیر کوه صخره‌ای و روی شیب تپه زیرین آن بنا شده‌اند تا اهالی خانه را از سرمای گزنده زمستان مصون نگاه دارند.

برای آنها که قصد دارند شب را آرام و با آواز جیرجیرک‌ها به خواب روند، هتلی به نام همین قلعه میزبانشان خواهد بود. یادتان نرود مسیر روستا را، جاده قزوین ـ الموت، شهر معلم کلایه ـ روستای گرمارود. البته بنا به وعده مسوولان که مردم به آن دل بسیار خوش کرده‌اند قرار است جاده جدید قزوین به تنکابن در آینده‌ای نزدیک احداث شود که اگر اجرایی شود، هم رفتن آسان می‌شود و هم روستا رونق می‌گیرد. باید خوشبین باشیم.

سامان عابری