سمفونی هشتم به نام امام رضا ساخته شد

بله. استاد راهنمایم که یک آهنگساز شهیر آمریکایی بود دست مرا باز گذاشت و گفت تو برای فارغ‌التحصیلی در رشته آهنگسازی آزاد هستی که یک قطعه ارکستری در حدود 20 دقیقه بسازی. من در جواب گفتم که می‌خواهم یک سمفونی بسازم که البته برایش خیلی هم جالب بود.

به دنبال این اتفاق من برای ساخت اولین سمفونی‌ام، فرم سونات که به نظرم از آلمان شروع شده بود را انتخاب کردم. در ساخت این اثر 11 رباعی خیام را انتخاب کردم که مانند فرم سمفونی دارای یک ایده شروع و پایان باشد. این اثر با یک اپیزود به نام چرخ و فلک آغاز و در بخش‌های بعدی به جوانی، پیری و سرنوشت می‌رسد و در آخر، بخش نتیجه‌گیری است. این سمفونی که عنوان خیام را دارد برای 2 خواننده و یک گوینده با همراهی ارکستر بزرگ به 2 زبان فارسی و انگلیسی نوشته شده و آن را در آمریکا اجرا کردم.

به دنبال همین اجرا بود که به من در تزهای فارغ‌التحصیلی سال 1975 جایزه افتخار دادند و با درجه ممتاز فارغ‌التحصیل شدم. وقتی به ایران برگشتم این سمفونی توسط ارکستر سمفونیک تهران نیز اجرا شد. بعد از آن با یک فاصله زمانی اقدام به ساخت سمفونی دومم کردم.

سمفونی شماره یک تا 4 مربوط به دوره اول سمفونی‌نویسی من هستند که هارمونی آنها مشکل و تا حدودی پیرو مکاتب اواخر قرن 20 است. سمفونی 2 تا 4 زیاد ایرانی صدا نمی‌کند و از جهت بیان موسیقایی خیلی مدرن هستند. این روند غیرایرانی ادامه یافت تا این‌که من در سوئد شروع به مطالعه موسیقی ایرانی کردم. اعم از نغمه‌های زیبای ایرانی ملهم از ردیف سنتی و ملودی‌هایی که از موسیقی نواحی ما سرچشمه می‌گیرد. بر همین اساس سمفونی پنجم را به خاطر ارکستر سمفونیک تهران و مرحوم ناصری ساختم.

نام سمفونی پنجم «سمفونی ایرانی» است که باتوجه به تازه بودن بخش‌‌ها در بعضی از قسمت‌ها من از ملودی‌های محلی استفاده کردم و بقیه را از موسیقی ردیفی الهام گرفتم.

از آنجا که کوه دماوند با آن زیبایی و عظمت مرا از کودکی شیفته خود کرده است، همیشه دلم می‌خواست اثری درباره آن بسازم، البته در مقابل هم دوست داشتم زمانی این کار را انجام دهم که به درجه‌ای از تکنیک رسیده باشم که شایسته ساختن این عظمت باشم. بنابراین زمانی سمفونی ششم را ساختم که خود را در جایگاه مناسب ‌دیدم. سمفونی هفتم را هم پس از آن با عنوان «ایران» ساختم و در نهایت به فرهنگستان هنر تقدیم کردم.

انسانیت، عشق به انسان و حیوان و دل رحم بودن این حضرت برای من جالب بوده و هست و جالب‌تر این‌که به طور اتفاقی سمفونی هشتم را به نام ایشان که امام هشتم هستند، نوشتم. سمفونی نهم را هم به سفارش مرکز موسیقی و سرود صدا و سیما با نام خلیج فارس و با فرم سمفونی معمولی ساختم که بعد از ساخت این سمفونی و ضبط آن در خارج از کشور سمفونی دهم را نوشتم و به همه کسانی که جانشان را در راه ایران از دست دادند، تقدیم کردم. من سمفونی یازده را نیز در سال پیامبر سفارش گرفتم و از ابتدای نوشتنش هیجان داشتم، چراکه نام پیغمبر مسوولیت می‌آورد و جالب اینجاست که خیلی راضی بودم و کسانی که این را گوش دادند مرا تحسین کردند. این سمفونی از جهت فرم کاملا کلاسیک و از جهت محتوا هم یکی از طولانی‌ترین سمفونی‌های من است.

سمفونی شماره 12 به احساسات و نوستالژی من از قدیم تا الان برای زادگاهم تهران برمی‌گردد. سمفونی شماره 13 هم یک سمفونی آرام‌تر و ساده‌تر است که آن را هم به سفارش صدا و سیما ساختم و سمفونی 14 سمفونی جدید من است که با احساس خودم ساختم و کاملا به پختگی رسیده است.

سمفونی شماره 15 درباره فردوسی و 16 نیز درباره ابن‌سینا بود. اکنون هم ساخت سمفونی بصیرت را به پایان بردم.

سوئیت سمفونی «بصیرت» را در چهار بخش برای ارکستر سمفونیک تهران نوشته‌ام و سعی کرده‌ام آن را طوری بنویسم که اجرایش برای ارکستر دشوار نباشد، چراکه زمان زیادی تا اجرای این اثر باقی نمانده است.

هر کدام از بخش‌های سوئیت سمفونی «بصیرت» حالت خاص خود را دارد به گونه‌ای که بخش اول با یک سونات تند و ریتمیک آغاز و در قسمت دوم به یک ملودی آهسته و خوش‌آهنگ ختم می‌شود. بخش سوم نیز بازگشتی به قسمت نخست دارد به طوری که دارای تمی تند و مشخص است که در طول قطعه تکرار می‌شود و در قسمت چهارم که همان بخش پایانی است، سمفونی با حالتی پیروزمندانه به اتمام می‌رسد. با توجه به این که هر هنرمندی در آثارش باید نگاهی به ملیت خود داشته باشد، من نیز در بخش دوم این اثر از موسیقی ایرانی الهام گرفته‌ام.