مسابقه‌ای برای ارتقای سطح سواد بصری بینندگان

طرح ما از ابتدا همین بود. اما شیوه اجرایش فرق می‌کرد. ما بنا داشتیم‌ یک بخش تلفنی داشته باشیم و برنده‌های هر هفته به صورت حضوری با هم رقابت کنند.

بله. به این خاطر که اجرایش مشکل بود. ما یک استودیو می‌خواستیم که هفته‌ای یک روز در اختیارمان باشد. باید دکور را هر هفته می‌زدیم و جمع می‌کردیم. محدودیت‌های تلویزیونی باعث شد‌ از این طرح صرفنظر کنیم. بنابراین وقتی مسابقه تلفنی تمام شد بخش حضوری را برگزار کردیم.

برنامه نود زورش زیاد است. (می‌خندد) نود بزرگترین استودیوی سازمان را در اختیار دارد و هیچ‌کس به دکورش دست نمی‌زند. اما به ما به مدت 10 روز یک استودیو را دادند که کل برنامه را ضبط کنیم. ما برنامه را در استودیو 11 ضبط کردیم که در طول هفته بیش از 10 برنامه در آن تولید می‌شود. تازه ما همان استودیو را هم کامل در اختیار نداشتیم. وسطش می‌گفتند کارتان را تعطیل کنید تا فلان برنامه بیاید ضبطش را انجام بدهد. به این خاطر تصمیم گرفتیم کل 60 قسمت تلفنی را تولید کنیم و بعد سراغ بخش عملی برویم.

کلیت آن در ذهنمان بود. می‌خواستیم به مسائل مهم سینما بپردازیم. مثل تدوین، بازیگری، کارگردانی و... هر کس بخواهد وارد سینما بشود باید این چیزها را بداند. بتدریج به مسائل ریز رسیدیم. مثلا در بخش پازل به این رسیدیم که باید توانایی تدوین‌ افراد را محک بزنیم که آیا می‌توانند تعداد پلان‌ها را بشمارند و آنها را در کنار هم بگذارند یا نه. در بخش خلاقیت نمایشی قدرت فیلمنامه‌نویسی و ایده‌پردازی افراد را امتحان می‌کنیم. در بخش سکانس مفهومی نحوه مواجهه افراد با سکانس‌های نمایشی را در بعد تکنیکی و محتوایی بررسی می‌کنیم. در بخش اجرا هم قدرت بازیگری و نمایشنامه‌خوانی و دوبله افراد را می‌سنجیم. در بخش پوستر هم به حافظه تصویری شرکت‌کنندگان کار داریم. دوست داریم مردم به پوسترها توجه کنند. خیلی‌ها به اصول زیبایی‌شناسی فیلم توجه ندارند. ضمن این که ما راجع به هر پوستری یک بخش تحلیل داریم. می‌خواهیم روی اهمیت پوستر تاکید کنیم.

می‌خواستیم در داورهایمان حتما یک منتقد هم باشد. شهرام جعفری‌نژاد، مسعود فراستی و شهرام خرازی‌ها را به عنوان منتقد دعوت کردیم. ما دیدگاه‌هایمان را به آقای فراستی گفتیم. ولی خصلت ایشان این است که سختگیرانه داوری می‌کند. می‌گوید آدم نابلد نباید وارد حوزه سینما بشود. شرکت‌کننده‌ای که این کاره نیست باید نا امید بشود و برود.

ما به این شرکت‌کنندگان گفته بودیم بروند فیلم کوتاه بسازند. اینها بعضا برای بار اول دوربین به دست گرفته بودند. ولی آقای فراستی فکر می‌کرد یک آدم حرفه‌ای فیلم ساخته و حالا باید کارش نقد بشود. آقای فراستی همه چیز را مطلق می‌دید و می‌گفت این کار زیر صفر است. می‌گفت من با ارفاق صفر می‌دهم!

شرکت‌کنندگان حتما باید یک فیلم می‌ساختند. یک تعداد بودند که فیلم نساختند. ما مجبور شدیم به کسانی که فیلم ساخته بودند امتیاز ویژه بدهیم.

یک‌سری اظهارنظرها درباره فیلم‌های مختلف را مجبور شدیم در بیاوریم. مدنظر ما این بود که ارزیابی شرکت‌کننده‌ها را درباره یک سکانس بدانیم. اما داورها درباره یک سکانس اظهارنظر می‌کردند که این جزو اهداف برنامه ما نبود. مجبور شدیم این صحبت‌ها را حذف کنیم. برخی صحبت‌ها خارج از موضوع برنامه بود.

تازه برنامه تمام شده، باید بازخوردهایش را بگیریم و ببینیم کدام بخش‌ها نیاز به اصلاح دارد. هنوز بازخورد دقیقی نگرفته‌ایم. دفعه بعد مسابقه تلفنی نداریم و از همان اول مسابقه را حضوری برگزار می‌کنیم. الان داریم مقدمات سری جدید را فراهم می‌کنیم.

این نقد درست است. اگر برنامه ما یک مسابقه خیلی تخصصی باشد ما باید یک موضوع را مشخص کنیم. مثلا فقط درباره بازیگری باشد یا کارگردانی، اما موضوع برنامه ما سینماست. سینما چند شاخه هنر را در برمی‌گیرد. ما نمی‌توانیم فقط درباره خلاقیت نمایشی یا تدوین حرف بزنیم. هر کسی ممکن است به یک شاخه‌ای علاقه داشته باشد و این نکته جذابیت برنامه را بالا می‌برد.

هدف اصلی این برنامه ارتقای سطح سواد بصری مردم است. این کار جزو وظایف اصلی رسانه است. برخی کارها ساده‌انگاری را در مردم ترویج می‌کنند. چهار سه دو یک، نگاه مردم را تقویت می‌کند که چطور یک فیلم را ببینند و چه مواجهه‌ای با آثار نمایشی داشته باشند. با دیدن این برنامه مردم می‌فهمند فیلم کوتاه چه تعریفی دارد و نماهای یک فیلم چطور تدوین می‌شود. نکاتی که داوران در نقد و تحلیل نظرات شرکت‌کنندگان می‌گفتند بحث‌ها را کامل می‌کرد.

قبول دارم. البته سلیقه تلویزیون هم هست. رسانه ملی روی یک‌سری چیزها تاکید می‌کند. ما از اصغر فرهادی فیلم درباره الی و اجاره‌نشین‌ها را پخش کردیم.

اولا که قانون حق مولف در ایران خیلی رعایت نمی‌شود. ثانیا ما چون کمتر از 5 دقیقه از یک فیلم را پخش می‌کردیم شامل حال این قانون نمی‌شد.