صمیمیت در گویندگی خبر آری، لودگی نه

او به شوخی می‌گوید نام من را باید در کتاب رکوردهای گینس چاپ کنند، چون روزانه در 8 نوبت، خبر می‌خوانم.

حامد غفاری متولد 1364 در مشهد است و کارش را از سیمای مرکز خراسان رضوی آغاز کرده است. با این مجری جوان و پرکار درباره بایدها و نباید‌های یک گوینده خبر ورزشی گفت‌وگو کردیم.

این روزها خیلی پرکار هستید. الان دقیقا در چه بخش‌های خبری کار گویندگی را انجام می‌دهید؟از 3 ماه پیش به خاطر غیبت همکار گوینده‌ام مجبور شدم اخبار ورزشی را به تنهایی پوشش بدهم. حمید محمدی الان مشغول گذراندن خدمت سربازی است. در شبکه اول بخش‌های خبری 30‌/‌6 ، 7، 8 و 9 بامداد را اجرا می‌کنم. اجرای خبر 14 و 21 هم با من است. در شبکه اول هر روز بدون استثنا اجرا دارم.

هر شب در شبکه 3 بخش ورزشی اخبار شبانگاهی را می‌گویم. برخی بخش‌ها را هم یک روز در میان می‌روم.

اینها هر کدام تعریف خودشان را دارند. در تعریف‌های قدیمی ‌مجری باید این توانایی را داشته باشد که هم خوب حرف بزند و هم حرف خوب بزند. گوینده باید بتواند خوب حرف بزند. نیازی نیست که او حرف خوب بزند. چون آن حرف خوب را برایش می‌نویسند.

کار مجری‌ها نسبت به ما تخصصی‌تر است. چون خودشان موضوع را انتخاب می‌کنند و درباره‌اش صحبت می‌کنند، اما امروزه این تعریف‌ها قدیمی ‌شده‌اند. به نظر من کار گوینده به مراتب سخت‌تر از کار یک مجری است.

مجری می‌تواند با جمله‌ها بازی کند تا منظورش را برساند. اما گوینده تحت فشار زمانی و مکانی است. گوینده نمی‌تواند یک ساعت صحبت کند. باید آن قدر توانایی داشته باشد که در 90 ثانیه خبر، مثلا خلاصه اتفاقات بحران لیبی را بگوید. هر کدام از این حرفه‌ها یک‌سری سختی‌های خاص خودش را دارد. من هر دویش را دوست دارم. مجریگری را به این خاطر دوست دارم که می‌توانم خودم باشم. وقتی گوینده‌ام دارم متن یک نفر دیگر را می‌خوانم.

3 سال پیش که مشهد زندگی می‌کردم همزمان هم برنامه تهیه می‌کردم و هم گزارشگر بودم. از وقتی آمدم تهران کارم جدی‌تر و تخصصی‌تر شد. الان اینقدر سرم شلوغ است که به کارهای عادی خودم هم نمی‌رسم.

من خیلی دارم خبر می‌خوانم. خودم هم خسته شدم. احساس می‌کنم خودم برای خودم تکراری شده‌ام. بعد از رفتن حمید محمدی من یک نفره خبر می‌خوانم. من دوست دارم تعداد اجراهایم نرمال باشد. وقتی اجراهایم زیاد بشود بیننده خسته می‌شود. خودم هم تکراری می‌شوم.

این نشاط چگونه منتقل می‌شود. مثلا اگر ایستاده خبرهایتان را بخوانید اجرایتان پرنشاط‌تر می‌شود؟

خیلی از اساتید ادبیات مخالف روند خبرخوانی فعلی هستند. آنها می‌پرسند که چرا ما گویندگان داریم شکسته‌خوانی را رواج می‌دهیم. چرا داریم محاوره‌گویی می‌کنیم. من خودم موافق زبان محاوره هستم. منتها به شرطی که به لوده‌گویی نکشد. این دو تا خیلی با هم فرق دارند. من و شما الان داریم به زبان محاوره حرف می‌زنیم. من به شما نمی‌گویم «خواهد شد» و «باید برویم» و «چه شده است»‌ و «بخوانیم» و... .

من خیلی راحت با شما حرف می‌زنم. اگر بخواهیم سنتی و خشک برخورد کنیم صمیمیت را از دست می‌دهیم. زبان مردم ما زبان محاوره است و ما هم باید مثل مردم صحبت کنیم.

ذائقه مخاطب ما فرق کرده است. ما ملزم به شرکت در یک مسابقه هستیم. اگر بخواهیم بر شیوه‌های سنتی‌مان پافشاری کنیم شکست می‌خوریم. باید بدون تعارف حقیقت را قبول کنیم. من برای همه اساتید ادبیات احترام قائلم. اما ما خبر را برای 5 درصد اساتید ادبیات نمی‌خوانیم. خبر را برای همه مردم پخش می‌کنیم. عامه مردم ما دوست دارند خبرها راحت خوانده شوند.

در کشور ما ورزش تنیس خیلی رواج ندارد. اما ما خبرهای مربوط به این ورزش را می‌خوانیم. چون تعداد کمی‌ مخاطب داریم که دنبال خبرهای این رشته هستند.

ما اگر می‌خواهیم مخاطبمان را حفظ کنیم باید خبرهای ورزش‌های کم‌مخاطب را هم بخوانیم.

ما مثل فروشگاهی هستیم که باید جنس‌مان جور باشد. یعنی اگر آبمیوه می‌فروشیم باید در کنارش کیک هم داشته باشیم. و گرنه مخاطب به سراغ رقبای دیگر می‌رود.

فضای کاری مشهد و تهران با هم قابل مقایسه نیست. فضای کاری در شهرستان‌ها محدود است و گوینده مجالی برای نشان‌دادن خودش ندارد.

در یک مسابقه اتومبیلرانی اگر راننده توانایی داشته باشد می‌تواند در پیست اصلی خودش را نشان بدهد. شوماخر وقتی می‌تواند جهانی شود که خودش را از مسابقات محلات آلمان بالا بکشد. او نیاز دارد که در فضای حرفه‌ای‌تری کار کند.

من توانستم به خواسته خودم برسم. چون از همان اول می‌دانستم چه راهی را باید بروم. من به یک جمله‌ خیلی اعتقاد دارم. برای کشف اقیانوس‌های جدید باید جرات ترک ساحل آرام خودمان را داشته باشیم. من کارم را در شبکه استانی خراسان جدی گرفتم. اصلا برایم مهم نبود که دارم در شهرستان کار می‌کنم. در ضمن من همیشه سعی کردم خودم باشم. نمی‌خواستم ادای گوینده‌ای را دربیاورم. برخی‌ها در مراکز شهرستان فکر می‌کنند چون طرف در تهران اجرا می‌کند، پس اجرای برتری دارد. به نظر من توانایی گوینده‌های شهرستان‌ها خیلی زیاد است. دلیلی ندارد از تهرانی‌ها تقلید کنند.

احسان رحیم‌زاده 
گروه رادیو و تلویزیون