کمتر وقت می‌کنم کتاب بخوانم

تعریف شما از موسیقی تیتراژ چیست و یک تیتراژ خوب چه خصوصیاتی باید داشته باشد؟

خب ما دو نوع تیتراژ داریم؛ یکی تیتراژ ابتدایی، که در ابتدا نوعی مقدمه و پیش‌نمایش فیلم است و دیگری تیتراژ پایانی که هر وقت آن فیلم یا سریال تمام می‌شود یک موسیقی باکلام می‌شنویم که می‌تواند خلاصه‌ای از سریال باشد یعنی برآیند آن سریال در محتوای تیتراژ پایانی نمایان شود و حتی‌الامکان از خصوصیات ماندگاری هم برخوردار شود.

البته به نظرم تیتراژ هم می‌تواند به سریال ضربه بزند و هم می‌تواند کمک کند. مطمئنا یک تیتراژ خوب در کنار یک سریال خوب معنا پیدا می‌کند.

به طور صددرصد نه. بستگی به ژانر فیلم یا سریال دارد، ولی عمدتا برای سریال‌های با موضوع اجتماعی تا حدی ضروری به نظر می‌رسد و می‌تواند مکمل سریال بوده، به جذابیت بیشتر آن کمک کند و پس از پایان سریال به عنوان نمادی از آن در ذهن بماند.

پس از تجربه تیتراژ ماه عسل حضور در سریال آسمان همیشه ابری نیست فعالیت جدیدی بود و همکاری خوب و صمیمانه‌ای با آقای محمدعلی، آهنگساز و آقای پوررحمانی، تهیه‌کننده سریال داشتم.

در ابتدا با آقای محمدعلی، آهنگساز سریال آشنا شدم و پس از ملاقات با ایشان خلاصه‌ای از داستان را برایم نوشتند و براساس آن به یک تصویر کلی از سریال رسیدم و ترانه را نوشتم و سپس ملودی آن را ساختم و خواندم.

نه. در ابتدا آقای محمدعلی اصرار داشتند که تمام فیلمنامه را مطالعه کنم و حتی پیشنهاد دادند که بخشی از نوارهای ضبط شده را ببینم که نپذیرفتم و فقط براساس خلاصه‌ای از داستان که برایم نوشتند به موضوع و محتوای سریال رسیدم و تیتراژ را ساختم.

آنچه در سریال دیدم انسان‌هایی بودند که هرکدام به نحوی درگیر مشکلات و اتفاقات عجیبی بودند که به صورت گره‌هایی درآمده بود که گریبانگیر شخصیت‌های داستان شده بود که در ترانه هم به این مضامین اشاره کردم:

آخر راه اومدن با روزگار

گره کوریه که بخت منه

که تموم اتفاقای بدش

شاهد زندگی سخت منه...

از نظر کار خودم این تیتراژ به نوعی در سایه آلبوم «رگ خواب» که تازه ارائه کرده‌ بودم گم شد. ولی در مجموع کسانی که شنیده بودند خوششان آمده بود.

ببینید من عمدتا از روی سلیقه مردم کارهایم را ساخته‌ام و در ترانه‌هایم حرف دلم را زدم که حرف دل خیلی از مردم و جوانان امروزی است و به تدریج مخاطبان خاص خود را پیدا کردم.

در ساخت یک اثر، بخشی از آن را سلیقه مردم در نظر می‌گیرم و قسمتی دیگر ایده‌ها و دغدغه‌های ذهنی خودم را که از تلفیق این دو به جمع‌بندی کلی رسیده و آن اثر را می‌سازم.

خب این دو مقوله تفاوت‌هایی دارند. در آلبوم، خودت موضوع را انتخاب می‌کنی و تا حد زیادی آزادی عمل بیشتری داری و درصدی هم سلیقه مردم را در نظر می‌گیری ولی در ساخت یک تیتراژ علاوه بر سلیقه مردم و ایده‌های ذهنی خودت بایستی فضای داستان را هم در نظر داشته باشی و بیشتر تلاش کنی به محتوای سریال نزدیک شوی.

خب در انتخاب یک کار اگر حس کنی بیش از اندازه از فضای ذهنی خودت دور می‌شوی اصلا نباید آن را بپذیری ولی در حدی که به کارت لطمه وارد نشود و بتوانی تعادل منطقی بین اینها برقرار کنی می‌شود کار خوبی ساخت.

من تا به حال جز یک مورد از سازهای ایرانی استفاده نکردم و در آینده هم قصد ندارم استفاده کنم، چون به نظرم جنس موسیقی و کارهای من ارتباط زیادی با سازهای ایرانی ندارد.

مسلما در ساخت یک اثر وقتی طرح اولیه را خودت بنویسی و سپس ملودی مورد نظرت را روی آن پیاده کنی و همان ملودی را با همان احساس بخوانی، به خاطر یکدست شدن احساسات در جمع‌بندی نهایی کار بهتری خلق می‌شود.

من در وهله اول یک خواننده‌ام و سپس آهنگساز و ترانه‌سرا، ولی به همان دلایلی که عرض کردم ترجیح می‌دهم بیشتر از کارهای خودم استفاده کنم. مگر این که در جایی احساس کنم توان انجام کاری را ندارم که از دیگران کمک می‌گیرم.

مثلا در تیتراژ ماه عسل چون حس کردم توانش را ندارم از ترانه اهورا ایمان استفاده کردم و فقط ترجیع‌‌بند را اضافه کردم.

از طرفی اگر از دیگران کارهای خیلی خوب ببینم و بتوانم با آن ارتباط برقرار کنم حتما استفاده می‌کنم. ولی تا وقتی که خودم توانش را داشته باشم ترجیحا از کارهای خودم استفاده می‌کنم چون به نظرم فضای کارهای خودم عامیانه‌تر است و وقتی کارهای خودم را بخوانم ریسکش کمتر است و حتی اگر ضعفی در کار پیش بیاید، با یکدست بودن ترانه‌سرا، آهنگساز و خواننده، تا حدی جبران می‌شود.

از طرفی با توجه به حساسیت خاصی که روی شعر و ترانه دارم برای سفارش به دیگران و این که کاملا تمام خواسته‌ها و احساسم را منتقل کنم کار مشکلی است. بنابراین به این صورت خیالم راحت‌تر است.

به نظرم وقتی یک کار اجرا می‌شود برای این که بتواند بیشتر در ذهن مخاطب بماند باید بیت ترجیع داشته باشد و حس می‌کنم یکی از عوامل ماندگاری یک اثر می‌تواند ترجیع‌‌بند آن باشد و عمدتا مردم کارهای ماندگاری که در ذهنشان می‌ماند را با ترجیع‌‌بندشان می‌شناسند و با خود زمزمه می‌کنند مثلا همه پیله‌های پرواز را با «اونی که مدعی بود عاشقته»‌ می‌شناسند یا در تیتراژ ماه عسل اگر یاد کسی مانده باشد «منو درگیر خودت کن»‌ به ذهن می‌آید.

راستش را بخواهید به مطالعه علاقه دارم، اما با توجه به مشغولیاتم کمتر وقت می‌کنم کتاب بخوانم. در زمینه موسیقی هم همین‌طور و قبول دارم که کمتر به این مقوله توجه کردم و برای خودم هم راضی‌کننده نیست و به همین دلیل به نظرم اگر گاهی اشکالاتی در کارهایم دیده می‌شود، ناشی از همین امر می‌تواند باشد و معتقدم مطالعه و به روز بودن می‌تواند عامل مهمی در ساخت یک اثر فاخر باشد.

یکی از بهترین و زیباترین تیتراژ‌هایی که شنیده‌ام سریال پهلوانان نمی‌میرند بود که توسط مرحوم بابک بیات ساخته شد و محمد اصفهانی آن را خواند، که از آن خیلی خوشم آمد و به نظرم یکی از ماندگارترین تیتراژ‌هاست.

الان نه. ولی یک سال دیگر بله.

چون نمی‌خواهم به این فضا و ماجرا عادت کنم. در واقع وابستگی به تیتراژ برایم جالب و خوشایند نیست و خلاف قواعدی است که درکارهایم رعایت می‌کنم.

به هیچ‌وجه تا به حال پیشنهادهای خیلی خوب و به لحاظ مالی بالایی داشتم ولی هیچ وقت جرات نکردم وارد این مقوله شوم. با وجود این که توانایی‌اش را هم دارم ولی حس می‌کنم روی کارهایم اثر منفی می‌گذارد و اگر فرضا 10 درصد آسیب ببینم باید دوباره 50 درصد تلاش کنم تا جبران کنم و به شرایط اولم برگردم.

موسیقی متن را هم نمی‌پذیرم چون وقت زیادی می‌‌خواهد و یکسری فاکتورهای خاص لازم دارد که فعلا جرات نمی‌کنم وارد این مقوله شوم.