تاجیک‌ها عصبانی نمی‌شوند

شلوغ و لبریز از هر چیزی. آدم‌هایی هم به این بازار مراجعه می‌کنند به همان اندازه متنوع‌اند. در خیابان‌ها رفت و آمد وسایل نقلیه روز دنیا بسیار چشمگیر است و این البته به مدد تعرفه بسیار پایین گمرک این کشور امکان‌پذیر شده است. در دوشنبه تنها یک سینما وجود دارد که آن هم تعطیل است. در عوض نمایش و تئاتر حضور پررنگی دارد. قوی‌ترین رسانه این کشور مثل هر جای دیگری هنوز رادیو تلویزیون است. در تاجیکستان بیش از 30 شبکه تلویزیونی و چند رادیوی خصوصی فعال است. حضور فیلم‌ها و سریال‌های ایرانی در این کشور مثال زدنی است. همزبانی و رعایت موازین اخلاقی باعث شده تا خانواده‌های تاجیکی به آثار تصویری ایرانی روی‌خوش نشان دهند. غذاهایی هم که در این کشور تهیه می‌شود تا اندازه‌ای شبیه کشورماست.

در خجند نوعی غذا به نام «آش پلو» خوردم که مزه‌اش هنوز زیر دندانم است. این غذا مخلوطی از یک نوع برنج خاص و مقدار معتنابهی گوشت است. می‌گفتند برای پختن این غذا از روغن پنبه استفاده کرده‌اند و البته هشدار دادند که در خوردن آن کمی امساک کنم.

مثل بسیاری از کشورهای شرقی «نان» بخش قابل‌توجهی از غذای روزانه مردم را تشکیل می‌دهد. در اینجا هم نان خاصی تهیه می‌شود که بسیار خوشمزه است و راستش به هوس افتاده‌ام تا تعدادی از این نان‌ها را به عنوان سوغات ببرم. همان‌کاری که البته در نهایت هم فراموش می‌کنم انجام دهم. خیلی از جاهای دوشنبه با این که آب لوله‌کشی وجود دارد، اما به خاطر عدم تصفیه آب قابل شرب نیست؛ به همین خطار مردم مجبورند برای استفاده غذایی یا از آب معدنی یا از آبی به نام چشمه استفاده کنند. بزرگ‌ترین ویژگی مردم تاجیکستان شاید این باشد که در کنار همراهی با مظاهر تمدن به شدت به سنت‌های گذشته پایبندند و این موضوع را می‌شود در نوع لباس پوشیدن و عادات روزانه آنها جستجو کرد. در این کشور نوروز عید بزرگی است که به مناسبت آن جشن‌های بزرگ و مفصلی گرفته می‌شود و تقریبا می‌شود گفت در آن هم مردم روستا و هم مردم شهر حضور پررنگی دارند. صنایع دستی این کشور هم با وجود همه افت و خیزهایی که داشته، همچنان پر رونق و سرپاست. مردم این کشور علاقه‌ای عجیب به فرهنگ و ادبیاتشان دارند. شعر هنوز بخش عمده‌ای از زندگی مردم این سامان را تشکیل می‌دهد و هنوز فردوسی، رودکی و خیام با هزار زبان در بین این مردم سخن می‌گویند. اگر چه که باید اعتراف کرد حضور مقتدرانه تمدن، آرام‌آرام این «اخلاق» همیشگی قوم تاجیک را تغییر می‌‌دهد. جدا از همه مسائل می‌شود چهره پنج دهه گذشته خودمان را در چهره امروز مردم تاجیک ببینیم. اما به هر حال هنوز مقتضیات زمان آنقدر روی این مردم فشار نیاورده تا تکه‌ای از آرامش زندگیشان را برای به دست آوردن چیزی، بفروشند. به همین خاطر هم هست که اضافه‌کاری در این کشور هنوز کلمه‌ای نامانوس و غریب است.