برج‌های کبوترخانه خمینی‌شهر

به گزارش فارس از خمینی‌شهر، این شهرستان از شمال به کوه سید محمد، از جنوب به رودخانه زاینده‌رود و فلاورجان از شرق به شهرستان برخوار و میمه و از غرب به شهرستان نجف‌آباد محدود می‌شود.
فاصله اندک 15کیلومتری خمینی‌‌شهر تا شهر اصفهان آن را در موقعیت ویژه‌ای در همسایگی مرکز استان قرار داده است.

این شهرستان طبق آخرین تقسیمات کشوری دارای سه شهر به نام‌های درچه، کوشک و خمینی‌شهر است. از نظر اقلیمی این منطقه یکی از شهرستان‌های واقع در حاشیه زاینده‌رود، دارای کوه‌هایی کم تعداد اما مؤثر در موقعیت اقلیمی و چشم‌انداز طبیعی آن است که زیبایی خاصی به این منطقه می‌دهد. نام پیشین خمینی‌شهر، سده بوده که روزگار باستان تا چند دهه پیش به آن نام معروف بوده است. در فرهنگ نفیسی و برهان قاطع واژه سده به معنای آتش و شعله زبانه‌دار معنا شده است. گفته‌اند که چون این شهر در پیش از اسلام محل برگزاری جشن‌های سده و آتش بوده و نیز به دلیل نزدیکی به آتشگاه به این نام خوانده شده است اما برخی دیگر از مورخان در وجه تسمیه نام سده گفته‌اند که این نام از تجمیع نام سه روستا در کنار هم و تشکیل یک کهن شهر به دست آمده است. سه روستای ورنوسفادران، خوزان و فروشان اکنون هر کدامشان محله‌ای هستند.
«پطروس هینس‌سرکیس» نماینده خلیفه بزرگ ارامنه در آن دوران در یادداشت‌های خود می‌نویسد: افغان‌ها نتوانستند دهکده خوزان را تصرف کنند چون ساکنان آن سخت با ایشان به مبارزه برخواستند.

جاذبه‌های گردشگری خمینی‌شهر

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خمینی‌شهر آثار و جاذبه‌های گردشگری این شهرستان را به شرح زیر معرفی می‌کند:

خانه سرتیپ سدهی

خانه سرتیپ سدهی با بیش ازیک قرن قدمت بازگو کننده فرهنگ نیاکان ما و بیانگر جایگاه و حرمت خانواده در میان ایرانیان است.

معماری آن منطبق بر باورها و اعتقادات ماست، به طوری‌ که اهل خانه در آن احساس آرامش کنند و به دور از اشراف همسایگان و تسلط چشم نامحرم زندگی کنند. این خانه به شکلی طراحی شده که علاوه بر صاحب‌خانه، میهمانان نیز در آن احساس آرامش کنند. تأمین روشنایی، گرمای زمستان و خنکی تابستان بیشتر از طریق عوامل طبیعی مانند نور خورشید و جریان هوا بوده است.

دیوان‌خانه محمدحسین خان امینی، معروف به خانه سرتیپ سدهی از بناهای دوران قاجار است و دارای تالار، حوض‌خانه، نارنجستان، اتاق‌های سه درب و پنج درب، چایخانه و برج مراقبت است. این بنای زیبا که از خشت‌خام و آجر ساخته شده، دارای تزئینات بسیار چشم‌نواز است. تزئیناتی همچون گچبری، منبت‌کاری، آئینه‌کاری، پارچه‌های سقفی و پنجره‌هایی با شیشه‌های رنگی. این بنای با شکوه که سقف ایوان آن برروی ستون‌های سنگی قرار گرفته است، دارای حجاری‌‌های ظریف و زیباست و شکل بیرونی آن شباهت انکارناپذیری با عمارت باغ ارم شیراز دارد. خانه حاج‌ابوالحسن مجیر (تاجر معروف تنباکو) نیز با قدمتی بیش از 120 سال از این دست خانه‌هاست. این خانه که به همت شهرداری در دست بازسازی است و در آینده‌ای نزدیک، زیبایی و استحکام خود را بازخواهد یافت.

*مسجد جامع محله خوزان مسجد جامع محله خوزان، از بناهای تاریخی و مذهبی این شهرستان است، که دارای پیشینه‌ای 700 ساله است. این مسجد کهن که هنوز نیز ارزش‌های معماری و زیبایی‌های در و دیوار و فضای معنوی خود را حفظ کرده، به سبک مساجد چهار ایوانی ساخته شده است.

روی این اثر معماری پربها در دوران صفوی تغییرات زیادی انجام گرفته و قسمت‌هایی به آن افزوده شده است. از آن جمله می‌توان به مناره و گلدسته و ایوان جنوبی آن اشاره کرد. نقش‌های تزئینی با نقوش گل و بوته و اسلیمی‌های زیبا در زیر نیم طاقی‌های ایوان اصلی صحن نیز از دیگر مواردی است که به آن اضافه شده است. این مسجد یک بار دیگر در دوران قاجار دستخوش تـغییراتی در مـعمـاری خـــود شــده است. در این مرحلــه بیــت الشــتاء یا شبستان ضلــع غربــی آن گســترش یـافــت و تزئیـنـاتی مانند مقرنس‌کـاری، گچ‌بـری، تـزئـیـنــات کـــاشی‌کـــاری و ستون‌هـای تراشیـده شـده به آن افزوده شد.

نامداران شهرستان خمینی‌شهر

ابوالعباس اندانی (عالم و فاضل قرن چهارم)، ابن مردویه (حکیم و دانشمند قرن پنجم)، ماه فرخی (ادیب و مورخ قرن ششم)، سینا و عبدالحق (شاعران عهد صفویه)، سروش و شیوا (شاعران عهد قاجار)، پروفسور میردامادی (پدر علم سرم شناسی ایران)، آیت‌الهو علامه سید علی نقی فیض الاسلام (شارح نامی نهج البلاغه)، آیت‌الله سید محمد باقر درچه‌ای (مرجع تقلید و متقدم درعلوم اسلامی) و آیت‌الله اشرفی اصفهانی (چهارمین شهید محراب) و بیش از 2 هزار شهید و ده‌ها سردار شهید چون مؤذنی، اعتصامی، عسگری‌فر، موسوی، پناهی و عموشاهی پرورده این آب و خاک هستند. در مسیر حرکت از اصفهان به خمینی شهر و در حد فاصل این دو شهرستان، اثری جاودان از معماری دوران باستان را می‌توان بر بالای کوهی نه چندان مرتفع مشاهده کرد که بیانگر قدمت این شهرستان است. آتشگاه برفراز کوه، یادگار آیین زرتشت و متعلق به دوران اردشیر بابکان است. این اثر تاریخی، نشانگرهویت ملی وفرهنگی ماست.

مسجد ملاحیدر

مسجد ملاحیدر در کنار مسیر آبی که آن‌ را میانجوی می‌خواندند، مسجدی با معماری و حجاری‌های زیبا متعلق به دوره قاجار قرار دارد.

شبستان عظیم این مسجد که بر ستون‌های سنگی بنا نهاده شده، نجواها و راز و نیازهای عـلـمــای پیــشین مسـجـد، مانند آیـات عـظـام ملاحیدرعلی، حاج شیخ محمدحسین نجفی و حاج شیخ احمد فیاض را در سینه خود نهان دارد.

مسجد جامع‌فروشان

مسجد جامع‌فروشان در میانه بازار، مسجدی با گنبدی زیبا و استوار، نهاده بر چـهار ستـون سـنگی بـلنـد هـمراه با رواق‌های جانبی و محرابی با مقرنس‌های چشم نواز وجود دارد. کـتیبـه‌هـای نوشـتـه شده بـر سـتـون‌هـای سنگی، حکایت بـیش از 200 ســـال عــمــر مسجد را روایت می‌کند و در و دیوار آن گواه خاطرات شیرین مبارزه نمازگزاران این مسجد به امامت آیت‌الله میرسید علی امامی با فرقه‌گرایی است. آرامگاه این مرد مبارز و فرهیخته در این مسجد است.

امامزاده سید محمد

امامزاده سید محمد مسافران این شهر و آنان که به خاندان امامت ارادتی دارند، زیارت مرقد امامزاده سید محمد ابن زید (از نوادگان چهارمین امام شیعیان) را فراموش نمی‌کنند. مزار پاک این امامزاده در نزدیکی خمینی‌شهر در دامنه کوهی بلند است و با داشتن امکاناتی مناسب، پذیرای مشتاقان اهل بیت از شهرهای دور و نزدیک است.

امامزاده سید نجم‌الدین محمد الحسین

در جنوب غربی منطقه جوی‌آباد قدیم یکی از نوادگان امام سجاد به نام سید نجم‌الدین بن محمود بن شرف‌الدین بن محمدالحسین قرار دارد. سنگ قبر تاریخی موجود وفات آن بزرگوار را ماه شعبان سال 780 ه.ق نشان می‌دهد. گنبد اولیه این بنا مربوط به دوران صفوی بوده که در طول سال‌های متمادی بارها مرمت شده است. این گنبد پس از چندی جای خود را به گنبد فعلی داد. این آرامگاه در جنوب گورستان جوی‌آباد، یکی از محلات خمینی‌شهر قرار دارد.

مسجد آعلی اکبرگاردر

مسجد آعلی اکبر گار‌در در کنار نهر گاردر و چنارهای سربه فلک کشیده، در محله‌ای به همین نام، هنر گره چینی، مقرنس کاری و کاشیکاری معقلی بر در ودیوار مسجدی 140 ساله به نام آعلی اکبر (هنرمند و تاجر بزرگ عهد قاجار) را می‌توان دید. این مسجد با چهار ایوان عظیم به سبک مساجد دوره قاجار بنا شده است.

سنگ قبرهای بزرگ و ایستاده گورستان زاغ‌آباد و دیگر گورستان‌های این شهر آثار ارزشمندی از دوران تمدن اسلامی در ایران است. این سنگ نوشته‌ها علاوه بر بیان گوشه‌ای از نوع زندگی و باور مردمان، گویای ذوق هنری و معماری هنرمندان این شهر در 700 سال پیش است. در گذر از این دیار، بناهای تاریخی، گردشگری و مناظر زیبای طبیعی چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند. برج‌های کبوترخانه، چشم‌اندازهای طبیعی، خانه‌های قدیمی مربوط به عصر قاجار، مساجد، امامزاده‌ها، چشمه لادر، بام سبزو باغ‌های میوه گواه این مناظر است.