همیشه دود از کنده بلند نمی‌شود

جالب این که این موفقیت ربطی به جنسیت و محل زندگی این جوانان هم نداشته؛ یعنی می‌توان نویسندگان زن و مرد موفق را به یک نسبت در این فهرست یافت. همان طور که از هر جای این کره گرد و نه‌چندان بزرگ هم می‌توان چهره‌هایی را که به چنین موفقیت‌هایی دست یافتند، مشاهده کرد؛ از سریلانکا و ویتنام گرفته تا انگلستان و آفریقای جنوبی و حتی مهاجرانی که جایی به دنیا آمدند و بخشی از عمرشان را صرف ایجاد ارتباط با محل جدید کردند.

این موفقیت آنقدر مشهود بود که حتی شرکتی تاسیس شد تا با حمایت از نویسندگان جوان کتاب‌های آنها را منتشر کند و کلی هم سر و صدای خبری و اینترنتی به پا کرد.

جونات دیاز بدون شک یکی از مهم‌ترین چهره‌های ادبی امسال بود. این جوان مهاجر اول از همه با گرفتن جایزه دوره‌ای منتقدان کتاب ملی آمریکا مطرح شد و هنوز یک ماهی نگذشته بود که به عنوان برنده پولیتزر سال 2008 هم معرفی شد. او این موفقیت را با کتاب «نگاهی اجمالی به زندگی شگفت‌انگیز اسکار وائو» که اولین تجربه او در زمینه نوشتن هم بوده، به دست آورد. این داستان تراژیک و در عین حال طنزآمیز درباره آرزوها، سیاست و خشونت در میان دومینیکنی‌ها در سرزمین خودشان و در آمریکاست. دیاز 39 ساله گفت که سال‌ها به پایان این رمان فکر می‌کرد و در شک و تردید بوده است.

به یاد پی‌پی جوراب بلنده

یکی دیگر از موفق‌ترین چهره‌های امسال «سونیا هارت‌نت» نویسنده استرالیایی بود. او توانست یکی از مهم‌ترین جوایز ادبیات کودک را به خود اختصاص دهد و به عنوان برنده جایزه معتبر «آسترید لیندگرین» سوئد معرفی شود. جالب است بدانید هارت‌نت اولین کتابش را با نام «همه راه‌های پردردسر» در 15 سالگی منتشر کرد و از آن زمان تا حالا 18 رمان برای کودکان، نوجوانان و بزرگسالان نوشته است. جایزه آسترید لیندگرین برای یادبود نویسنده‌ای که با نوشتن کتاب‌های «پی‌پی جوراب بلنده» در دنیا شناخته شده بنا نهاده شده و برای همین اهمیت بسیاری دارد. هیات داوران آثار هارت‌نت را «منبع قدرت» خواند. این نویسنده در داستان‌هایش به خشم پنهان در زندگی می‌پردازد و به جوان‌ها هشدار می‌دهد تا از چهره تیره زندگی فاصله بگیرند. 

به افتخار تاریخ کشورم

در میان برندگان جوایز ادبی کشورهای مشترک‌المنافع هم جایزه بهترین کتاب اول سال به «تاهمیما آنام» متولد 1975 داکای بنگلادش با کتاب «دوره طلایی» تعلق گرفت. هیات داوری، این کتاب را  که درباره جنگ‌های استقلال کشور نویسنده، بنگلادش است  به عنوان اثری تکان‌دهنده و احساس‌برانگیز ستود. جایزه ادبی کشورهای مشترک‌المنافع از مهم‌ترین جوایز ادبی است که با هدف تشویق ژانر داستان، به بهترین اثر داستانی در 5 منطقه دنیا اهدا می‌شود. کتاب «تاهمیمیا آنام» درباره زندگی یک خانواده‌ در جریان جنگ سال 1971 استقلال بنگلادش است. آنام که یک چک 5 هزار پوندی به عنوان جایزه دریافت کرد،گفت از این که به عنوان اولین نویسنده بنگلادشی این جایزه را دریافت می‌کند، مفتخر است.

گران‌ترین جایزه سال برای داستان کوتاه

«کلر ویگفال» 32 ساله هم توانست با نوشتن یک داستان ترسناک، گران‌ترین جایزه برای داستان کوتاه انگلیس را به خود اختصاص دهد. «شماره‌ها» داستان کوتاه «کلر ویگفال» 32 ساله جایزه 15 هزار پوندی را برای بهترین داستان کوتاه از آن خود کرد. این داستان درباره زندگی در جزیره‌ای دورافتاده از اسکاتلند است. «ویگفال» که در لندن متولد شده، سال‌های اولیه زندگی‌اش را در کالیفرنیا گذرانده و بعد برای تحصیلات به انگلستان بازگشته است. با این حال او هر جا که قلم به دست گرفته، حس سفر را که از کودکی در وجود او نشسته، ارائه کرده است. او اکنون در برلین آلمان زندگی می‌کند. این جایزه، بزرگ‌ترین جایزه‌ای است که برای داستان کوتاه در جهان اهدا می‌شود و او در فهرست نهایی با رقبای صاحب سبکی مبارزه کرد.

سوار بر امواج شهرت و محبوبیت

«استفانی مه‌یر» 34 ساله به عنوان خوش‌اقبال‌ترین نویسنده آمریکایی، یکی دیگر از پدیده‌های سال 2008 بود. او امسال با انتشار جلد چهارم کتابش با عنوان «در هم شکستن» در هر جور فهرست پرفروشی که بخواهید جا داشت؛ از کتاب‌های پرفروش در آلمان گرفته تا مکزیک و آمریکا و حتی هندوستان. در 3 سال اخیر، استفانی مه‌یر به پدیده نشر در سراسر جهان تبدیل شده است. اولین جلد از مجموعه او با عنوان «سپیده‌دمان» سال 2005 منتشر شد و به 37 کشور راه یافت. جلد دوم با عنوان «ماه جدید» که در سپتامبر 2006 منتشر شد، بیش از 30 هفته در مقام اول فهرست پرفروش‌ترین کتاب‌های نیویورک‌تایمز قرار داشت. «خسوف( »جلد سوم این رمان)‌ هم در 7 آگوست 2007 منتشر شد و با فروش 150 هزار جلدی در روز اول، هفته‌ها در فهرست پرفروش‌ترین‌ها بود.

نویسنده هندی با ببر سفید آمد

فهرست نهایی نامزدهای جایزه بوکر امسال در حالی منتشر شد که دو نویسنده جوان در این فهرست حضور داشتند. جوان‌ترین نامزد این فهرست «استیو تولتس» 34 ساله بود که سرانجام رقابت را به «آرویندا آدیگا» 38 ساله از هند واگذار کرد. آرویندا آدیگا با کتاب «ببر سفید» توانست جایزه 50 هزار پوندی بوکر را که از معتبرترین جوایز ادبی جهان است، به دست بیاورد. رمان «ببر سفید» آدیگا که اوایل امسال منتشر شد، بنا به گفته هیات داوران جایزه بوکر «چهره تاریک هند» را نمایان ساخته است. او در این کتاب زندگی پسر بچه‌ای را دستمایه قرار داده که برای رسیدن به ثروت دست به هر تقلبی می‌زند. یکی دیگر از موفق‌ترین‌های امسال نویسنده 34 ساله هندی «چاتان بهاگات» است که با رمان «سه اشتباه زندگی من» توانست 500 هزار جلد از کتابش را ظرف 50 روز به فروش برساند. او یکی از پدیده‌های سال‌های اخیر هند است و نه‌تنها در هند که در کشورهای دیگر هم موفقیت باور نکردنی را تجربه می‌کند. او در رمان‌هایش به مشکلات زندگی جوانان می‌پردازد و در همان حال به عنوان کارمند یک بانک تجاری آلمانی نیز کار می‌کند. منتقدان می‌گویند همه نبوغ او این است: «کسانی کتاب‌های او را می‌خرند که در تمام عمرشان لای یک کتاب را هم باز نکرده‌اند.»

نتیجه یک تلاش 3 ساله

جایزه 50 هزار دلاری ادبی فوگل استرالیا هم که به نویسندگان زیر 35 سال تعلق می‌گیرد امسال به «اندرو کروم» برای نوشتن یک رمان تاریخی اهدا شد. این نویسنده 28 ساله که 3 سال برای نوشتن رمانش وقت صرف کرده، دانشجوی دوره دکترا در رشته نوشتن خلاق در ملبورن است. داستان این رمان در سال 1951  اوج جنگ سرد  در پایتخت استرالیا می‌گذرد و درباره فعالیت‌های دو مامور مخفی «کا.گ.ب» است.

در دفاع از استونی

«سوفی اوکسانن» با نوشتن رمانی درباره تصرف استونی توسط شوروی، جایزه ادبی سال فنلاند را دریافت کرد. این جایزه 30 هزار یورویی معتبرترین جایزه ادبی سال فنلاند در بخش داستان است که به کتاب «پاکسازی» سوفی اوکسانن تعلق گرفت. این نویسنده جوان، در این کتاب تصرف استونی به وسیله قوای شوروی را به تصویر کشیده است. اهمیت این جایزه زمانی بیشتر روشن می‌شود که بدانیم اوایل امسال از شعرخوانی این نویسنده 31 ساله در کنسولگری فنلاند در سن‌پترزبورگ جلوگیری شد و رسوایی بزرگی را به بار آورد. علت این امر فشار دولت روسیه برای مخالفت با دیدگاه‌های سیاسی این نویسنده بود. «اوکسانن» از مادری استونیایی و پدری فنلاندی متولد شده است.

یک ویتنامی در تهران

و سرانجام «نام لی»، نویسنده ویتنامی، جایزه 60هزار یورویی «دیلن توماس 2008» را از آن خود کرد و به عنوان یکی از پدیده‌های آسیای شرقی شناخته شد. او چک 60 هزار یورویی این رقابت را برای اولین مجموعه داستان‌های کوتاهش با عنوان «قایق» دریافت کرد. سخنگوی هیات داوران گفت «نام» پیشینه و شرایط اطراف را به خوبی جذب و با چشمانی شفاف، با تمرکز بر هوش و استفاده شگفت‌انگیز از واژه‌ها، آنها را ارائه کرده است. وی افرود به عقیده هیات‌داوران، او پدیده‌ای در استعداد ادبی است. «نام لی» که در ویتنام زاده شده و در استرالیا پرورش یافته است، با انتخاب مکان‌های متفاوت از خیابان‌های تهران گرفته تا دهکده کوچک ماهی‌گیری در استرالیا، داستان‌هایی جهانی آفریده است. او از میراث فرهنگی خود نیز استفاده کرده و برخی از این داستان‌ها در ویتنام می‌گذرند. آخرین داستان کوتاه این مجموعه «قایق» نام دارد که نام مجموعه از آن گرفته شده است.

برنده در کشاکش با مافیا

و در این میان یکی از چهره‌های موفق جوان در عرصه نویسندگی بی‌شک «روبرتو ساویانو» بود. این جوان 28 ساله با نوشتن رمان «گومورا» بیش از یک میلیون نسخه از کتابش را تاکنون به فروش رسانده و نه‌تنها فیلمی موفق بر مبنای رمان او ساخته شده، بلکه یکی از مهم‌ترین چالش‌ها را در ایتالیا و جهان به وجود آورد. او که برای نوشتن این رمان که درباره فعالیت‌های مافیا در ایتالیاست، به صورت جدی تهدید به مرگ شد و 2 سال با محافظ و در اختفا زندگی می‌کرد، امسال از مردم جهان خواست تا به او کمک کنند تا بتواند به صورت عادی زندگی کند و در نهایت 6 چهره برجسته برنده جایزه نوبل برای نجات جان نویسنده ایتالیایی از خطر مافیا دست به کار شدند و بیانیه صادر کردند. کتاب «ساویانو» در این فاصله به 42 زبان دنیا ترجمه شده است.