برنامه 30 ساله، رمز توفیق در المپیک‌

پربیننده‌تر از فوتبال‌

ساکنان جامائیکا به مسابقه‌های فوتبال لیگ برتر انگلیس و بسکتبال NBA علاقه‌ زیادی دارند و این دو رویداد اغلب بینندگان ورزش‌دوست را جذب می‌کند.

می‌توان گفت لیگ برتر انگلیس و NBA پربیننده‌ترین برنامه ‌های ورزشی در جامائیکا هستند اما وقتی قهرمانان دوهای سرعت جامائیکا در مسابقه‌ای بین‌المللی شرکت می‌کنند ، مسابقه ‌های آنها پربیننده‌تر و به عبارتی شماره یک می‌شود.

سنت جامائیکا در موفقیت جهانی در دوهای سرعت از سال 1948 آغاز شد. در المپیک 1948 آرتور ونیت مدال طلای دوی 400 متر را به جامائیکا برد. در عصر روز پیروزی ، دوک ادینبرو با او دیدار کرد و از اوخواست شام را با هم بخورند.

وقتی در اوایل تابستان امسال یوسین بولت از مسابقه‌های جایزه بزرگ نیویورک به جامائیکا بازگشت، استقبال گرم و باشکوهی از او شد. بروس گولدینگ نخست وزیر جامائیکا در پای پلکان هواپیما انتظار او را می‌کشید و در سالن فرودگاه صدها نفر با شاخه‌های گل یوسین بولت را در میان گرفتند.

چنین استقبال گرمی به این علت بود که بولت رکورد جهانی جدید 72/9 ثانیه را برای دو 100 متر ثبت کرده بود.
رکورددار قبلی جهان هم یک جامائیکایی به نام آسفاپاول بود.

پایان خوش یک انتظار

مدال بولت در دوی 100 متر المپیک پکن، چهل وسومین مدال دوومیدانی‌کاران جامائیکا در المپیک بود که چهل و دوتای آنها در مسابقه‌های پیست به دست آمده بود. همه این مدال‌ها بجز یکی در دوهای 400 متر یا کمتر از آن بود. اما جامائیکا تا المپیک پکن همواره در آرزوی مدال طلای دوی100 متر بود.

البته پیش از این جامائیکایی‌ها در المپیک مدال طلای 100 متر را برده بودند، اما نه با پرچم جامائیکا. لینفورد کریستی و دونوان بیلی به ترتیب در المپیک‌های 1992 و 1996 قهرمان دوی 100 متر شدند که اصلیت جامائیکایی داشتند و مردم این کشور منطقه کارائیب از پیروزی آنها شاد شدند و احساس غرور کردند.

خانواده این دو دونده نامدار، در زمان خردسالی آنها به انگلیس و کانادا مهاجرت کرده بودند.

یک نکته جالب دیگر این‌که بن جانسون دونده جنجالی که در المپیک 1988 سئول فاتح مدال طلای دوی 100 متر شد و رکورد جهان را در روز مسابقه زد، متولد جامائیکاست. به علت استفاده او از مواد نیروزای غیرمجاز، 3 روز پس از فینال سئول مدال طلایش را پس گرفتند و به کارل لوئیس دادند که در مسابقه دوم شده بود.

نام یک دونده بر فرودگاه بین‌المللی‌

سنت 60 ساله دوندگان جامائیکایی در کسب مدال المپیک، ریشه در زمان‌های دورتر دارد. این کشور ده‌ها سال مستعمره انگلیس بود. انگلیسی‌ها مسابقه‌های مختلفی را درجامائیکا ترتیب می‌دادند که یکی از آنها بازی‌های سالانه دانش‌آموزان بود.

در این بازی‌ها، مسابقه‌های دوومیدانی دبیرستان‌ها با نظم و اعتبار زیادی برگزار می‌شد. اولین دوره آن در سال 1910 برگزار شد. این مسابقه‌ها کم‌کم به بزرگ‌ترین رویداد ورزشی سالانه جامائیکا تبدیل شد و در آن حدود 2 هزار ورزشکار شرکت می‌کردند. مسابقه‌ها را هر روز 30 هزار نفر تماشا می کردند.

نکته جالب این که بلیت مسابقه‌ها خیلی زود به فروش می‌رسید و علاقه‌مندانی که پشت در ورزشگاه می‌ماندند، مجبور به تهیه بلیت از بازار سیاه می شدند. از همان زمان دانش‌آموزان جامائیکایی علاقه ویژه‌ای به دوومیدانی پیدا کردند. آنها تحقق آرزوها و آرمان‌های خود را در این ورزش جستجو می‌کردند. کودکان جامائیکایی از 5 سالگی در مسابقه‌های دوی سرعت شرکت می‌کنند.

در نقاط مختلف جامائیکا این مسابقه‌ها برگزار می‌شود.

اگر به جامائیکا سفر کنید و هرجا زمین بازی را در این جزیره ببینید، مشاهده خواهید کرد کودکان و نوجوانان مشغول دویدن هستند و با هم مسابقه می‌دهند. رویای آنها قهرمانی در بزرگسالی است.

یکی از مردانی که برای پیشرفت دوومیدانی جامائیکا تمام عمر و زندگی‌اش را وقف کرد، نورمن مانلی نام داشت.

به احترام او و برای تجلیل از جایگاهش در ورزش و کشور جامائیکا نامش را بر فرودگاه بین‌المللی این کشور گذاشته‌اند. مانلی در سال 1911 قهرمان مواد 100 و 200 متر جامائیکا شد و مجوز حضور در بازی‌های المپیک 1912 را به دست آورد. بعدها به دانشگاه آکسفورد رفت و پژوهشگر ورزش در این دانشگاه شد. او حاصل کارخود را به جامائیکا برد و بنیان رشد و گسترش دوومیدانی در این کشور را گذارد.

یک میلیون دلار درآمد سالانه‌

مسابقه‌های قهرمانی دوومیدانی جامائیکا همواره با هیجان زیادی همراه است. تماشاگران هر سال به ورزشگاه می روند تا ببینند تازه‌ترین استعدادهای دوهای سرعت این کشور چه کسی یا چه کسانی هستند. در ده‌ها سال وقتی این مسابقه‌ها برگزار می‌شد، مربیانی از دانشگاه‌های امریکا به جامائیکا می‌رفتند تا پس از مشاهده مسابقه‌ها، چهره‌های مستعد را با پول مختصری جذب کنند.

البته به آنها بورسیه تحصیلی پیشنهاد می‌کردند. خیلی‌ها برای استفاده از بورسیه و فرصت یافتن برای شرکت در مسابقه‌های بین‌المللی به پیشنهاد مربیان خارجی جواب مثبت می‌دادند. اما حالا وضع فرق کرده و دوندگان سرعتی جامائیکا ترجیح می‌دهند در کشورشان بمانند.

مثلا برای دونده بزرگی چون یوسین بولت این امکان وجود دارد که در جامائیکا بماند و آنجا تمرین کند، یا به اروپا برود و در لیگ طلایی فدراسیون جهانی دوومیدانی یا مسابقه‌های جایزه بزرگ شرکت کند و سالانه بیش از یک میلیون دلار به دست آورد.

یوسین بولت‌ با وفادار ماندن به گلن میلز مربی‌اش، ترجیح داده در جامائیکا ماندگار شود و در کنار آسفاپاول رکورد دار سابق دوی 100‌‌متر جهان تمرین کند. همین سبب شده تا نوجوانان و جوانان دونده در جامائیکا انگیزه و روحیه بیشتری برای تمرین پیدا کنند. این 2 دونده به همراه مربیانشان سعی می‌کنند سطح دوهای سرعت در کشورشان را بالاتر ببرند.

تمرین روی پیست چمن‌

یوسین بولت، آسفاپاول و شمار دیگری از دوندگان برجسته جامائیکا در پیست چمن دوومیدانی دانشگاه فناوری جامائیکا تمرین می‌کنند. آنتونی دیویس، رئیس بخش ورزش دانشگاه، تحقیقی را درخصوص علت موفقیت دوندگان امروز کشورش انجام داده که به نتایج جالبی دست یافته است.

براساس این نتایج، بذر موفقیت امروزی کسانی چون بولت در المپیک، 30 سال پیش ریخته شد. آن زمان مسوولان ورزش جامائیکا یک برنامه‌ریزی جدید را طراحی کردند که براساس آن مهاجرت دوندگان نوجوان و جوان جامائیکا به آمریکا متوقف می‌شد. در مسابقه‌های دانش آموزی دونده‌های با استعداد شناسایی می‌شدند و تحت تمرینات ویژه قرار می‌گرفتند. اکنون براساس همان برنامه که به شکل پیشرفته و امروزی درآمده، 300 دونده سرعتی با حمایت مالی یک شرکت بزرگ به تمرینات اساسی و منظم مشغولند.

دیویس می‌گوید: جایی که امروز هستیم، گل است. بله بوته‌های ما رشد کردند و شکوفه دادند و حالا گل شده‌اند. وقتی گل می‌خواهید، باید مدت‌ها پیش از‌آن، بذرش را در زمین بکارید.

فیتز کولمن یکی از اعضای گروه مربیان بولت اعتقاد دارد جامائیکا بهترین امکانات و تسهیلات را برای دوندگان ندارد. او تاکید می‌کند: علت اصلی توفیق جهانی دوندگان ما، کار سخت و مداوم، انگیزه بالا و اعتماد به نفس آنهاست. آنها ذاتا براین باورند که پیروز می‌شوند. ما کشوری کوچک و فقیریم. اما خود را باور می‌کنیم.

دوپینگ یعنی رسوایی‌

درخصوص حکومت دوندگان جامائیکا در دوهای سرعتی در سال‌های اخیر نظریه‌های بحث‌انگیزی مطرح شده است.

عده‌ای می‌گویند آنها از لحاظ ژنتیکی سرعت دارند که علتش تجارت برده در سال‌های دور بود. برده‌های سیاه‌پوست آفریقا که اجداد بیشتر جامائیکایی‌های امروز بودند، مجبور بودند برای حمل بار و کارهای دیگر سریع بدوند و از قدرت بدنی خود استفاده کنند.

عده‌ای دیگر اصرار می‌کنند که دوندگان جامائیکایی دوپینگ می‌کنند. در پاسخ به این ادعا مایکل فراتر که در مسابقه‌ دوی 100 متر المپیک پکن ششم شد، می‌گوید: اگر هر دونده از جامائیکا تست مثبت دوپینگ داشته باشد، قادر به ماندن در کشورش نخواهد بود زیرا جامائیکا آنقدر کوچک است که اگر شما دوپینگ کنید، همه مردم می‌فهمند و شما را طرد می‌کنند اما در کشورهای بزرگ، اگر دوپینگ کنید، می‌توانید از شهر خود به جایی دیگر بروید و موضوع فراموش شود.

مترجم: جهانگیر چراتی
 منبع: آبزرور