یادداشتی بر مجموعه کارآگاه شمسی و دستیارش مادام

و هتل و حتی سریال کودکانه قصه های تا به تا ، مملو از این موقعیت های خاص بوده است . سریال «کارآگاه شمسی و دستیارش مادام» نیز از این قاعده مستثنی نیست و دو شخصیت اصلی آن درست دو نقطه مقابل هم هستند. شمسی از خصوصیاتی نظیر بدبینی نسبت به افراد و محیط پیرامون ، شجاعت ، جدیت و پیگیری دقیق مسائل برخوردار است ، در حالی که مادام دارای روحیه خوش بینی مفرط، ترسو، چاق و اهل خور و خواب ، مهربان و آسان گیر و سهل انگار است . حتی مذهب آنها هم یکی نیست و شمسی مسلمان است و مادام ارمنی ! این دو موقعیت کاملا متضاد و چنان با ظرافت به یکدیگر پیوند خورده اند که گویی در تعامل با یکدیگر، افراط و تفریط هم را می پوشانند و یک مجموعه دلنشین را با کمک هم فراهم می آورند. بسیاری از فیلمسازان برای خلق کمدی موقعیت ، از اغراق بهره فراوان می برند؛ اما مرضیه برومند هرگز به این تمهید متوسل نمی شود. زندگی این دو پیرزن و فعالیت هایشان در عین این که گاه عجیب به نظر می رسد (کدام پیرزن آن هم با این وضعیت سنی به دنبال کشف جنایت هاست؛)، اما روند تعقیب ماجراهای جنایی چنان با مسائل معمول زندگی عجین شده است که «غیر قابل باور بودن » داستان های مجموعه را تحت الشعاع قرار می دهد و برعکس محیطی کاملا باورپذیر را برای تماشاگر مهیا می سازد. مصادیقی نظیر نماز خواندن شمسی ، بازنشستگی سرهنگ ، ژاکت بافتن مادام ، اشاره های تلویحی به مسائل روز (مثل قتل پیرزن های ثروتمند)، ورزش صبحگاهی در پارک و... هر یک مولفه های آشنایی هستند که به نزدیکی ذهنیت مخاطب به اثر کمک می رساند و اگرچه در بافت داستانی آن نقش اصلی را ایفائ نمی کنند، اما در حاشیه سریال ، موجبات صمیمیت تماشاگر با شخصیت های قصه را فراهم می کند.اصلا یکی از مهمترین خصوصیات کارهای خانم برومند، همین دوست داشتنی بودن آدمهای قصه های اوست . تماشاگر چنان به این آدمها می نگرد که گویی بارها در بین آشناهایش آنها را دیده و حتی با ایشان زندگی کرده است . این وضعیت را مقایسه کنید با سریال های دیگری که شخصیت شان با تصنع تمام از واقعیات زندگی به دور هستند و خیلی عصا قورت داده به جای رفتار طبیعی یک انسان ایرانی یا در حال سخنرانی و پند و اندرز دادن هستند و یا در حال و هوای عشق و عاشقی به سر می برند. تماشاگر از تماشای رفتار شمسی و مادام که آکنده از ضعفها و قوت های طبیعی یک انسان معمولی است ، لذت می برد؛ چرا که با دیدن آنها، گویی نقاط ضعف و قوت خود را در آینه سریال مشاهده می کند. شخصیت مقتدر شمسی و شخصیت منفعل مادام ، دوروی سکه ای هستند که تلفیق آنها، غنای مثال زدنی را برای جامعیت روابط آدمهای قصه فراهم می آورد. در عین حال ، حضور شخصیت شوخ و شنگ خواهرزاده شمسی (امیرحسین صدیق) و شخصیت خونسرد سرهنگ (سروش خلیلی) برچندجنبه بودن خصوصیات رفتاری مجموعه آدمهای داستان می افزاید و همین ، به نزدیکی بیشتر احساس مخاطب با اثر می انجامد. آنچه این صمیمیت را مضاعف می کند، میزانسن بسیار ساده سریال است که فارغ از هر حرکت غیرمتعارف دوربین یاصحنه آرایی های بیگانه با زندگی معمول مردم و یا تیپ سازی های آکنده از ادا و تصنع به لحاظ گریم و طراحی لباس و...، و به دور از کندی و کشداری (که آفت اصلی عموم سریال های ایرانی است) شکل گرفته است و به همذات پنداری تماشاگر با آدمهای قصه و بافت داستان ، یاری می رساند. مهرزاد دانش