«عمارت سوخته» آتش، عشق و دغدغه‌های بوشهر

نمایش «عمارت سوخته» از  بندر بوشهر سربرآورده است، نمایشی از دل کوچه‌پس‌کوچه‌های چهارمحل، شنبدی و بهبهانی،  جایی که هر کوچه‌ای بوی دریا و تاریخ دارد؛ و قصه‌ی مردی را روایت می‌کند در مرز میان شعله‌های شغل و عشق. افشین چم‌کوری، نویسنده و کارگردان این اثر، پس از بیست سال غیبت از صحنه، با انگیزه‌ای تازه بازگشته است تا حرفی متفاوت برای گفتن داشته باشد؛ نمایشی که نه برای جشنواره، بلکه برای مردم عام طراحی شده است، با شیوه‌ای اجرایی و نوشتاری نو که تجربه‌ای تازه از تئاتر جنوب را ارائه می‌دهد.

ایده‌ی اولیه‌ی نمایش ساده به نظر می‌رسد: آتش‌نشان بالای پلکان، تنها با یک عکس و حضور نمادینش داستان شکل می‌گیرد. اما این سادگی، دریچه‌ای شد برای خلق روایتی پیچیده و انسانی؛ روایت عاشقانه‌ای که دغدغه‌های روزمره‌ی شغلی آتش‌نشانان را با زندگی مردم بوشهر در هم می‌آمیزد. صحنه‌های خلعتی و خواستگاری، تعاملات میان مردم و خانواده‌ها و لحظات کوچک زندگی روزمره، در کنار خطر و مسئولیت شغل آتش‌نشانی، تصویری جامع از فرهنگ و زندگی شهری ارائه می‌دهد که اغلب در تئاتر کمتر دیده شده است.

چم‌کوری می‌گوید: «مابوشهری‌ها دو تا ننه داریم: یکی ننه‌مون، یکی دریامون. همین دو ننه، در قصه و روایت ما نقش بزرگی دارند. قصه‌ی ما از زندگی واقعی مردم می‌آید و می‌خواهد نشان دهد که زندگی روزمره، با تمام رنگ‌ها و تضادهایش، چقدر می‌تواند الهام‌بخش هنر باشد.» او باور دارد که تئاتر باید بازتابی از جامعه باشد و برای این منظور، هر جزئیات، حتی کوچک‌ترین صحنه‌ها و دیالوگ‌ها، اهمیت دارند.

چم‌کوری با نگاهی نقادانه به وضعیت تئاتر استان اشاره می‌کند که جشنواره‌ها، علی‌رغم برگزاری سالانه، اغلب کیفیت و اثرگذاری خود را از دست داده‌اند. او می‌گوید: «جشنواره‌ها با دیدگاه‌های خاص برگزار می‌شوند و مخاطب عام خود را از دست داده‌اند. انتخاب نمایش‌های کم‌کیفیت و اجرای آزاد باعث شده تئاتر از مردم دور شود. این فاصله، به ویژه برای قشر عام جامعه، آسیب‌زننده است.» این نگاه انتقادی، تأکیدی است بر انگیزه‌ی او برای بازگشت به صحنه؛ بازگشتی که قرار نیست با عدد یا زمان سنجیده شود، بلکه با کیفیت و اصالت اثر ارزیابی می‌شود.

برای چم‌کوری، مهم نیست سالی چند اثر روی صحنه برود؛ او معتقد است هر زمان که بتواند حرفی متفاوت برای گفتن داشته باشد، حضور خواهد یافت؛ چه سالی یک بار باشد، چه دوازده بار. این نگاه، بازتابی از تعهد عمیق او به تئاتر و به ویژه به مخاطبانش است. هر اثر باید پر بار و ماندگار باشد، نه صرفاً عددی در آمار جشنواره‌ها.

یکی از سخت‌ترین بخش‌های «عمارت سوخته» طراحی دکور است. دکوری که هم نیازمند نوآوری است و هم باید بازتاب‌دهنده‌ی فضای واقعی بوشهر و تضادهای زندگی شهری باشد. چم‌کوری می‌گوید: «سخت‌ترین قسمت نمایش دکور است، چون باید حس حضور در محیط واقعی را منتقل کند، بدون آنکه صحنه شلوغ یا مبهم شود.» این توجه به جزئیات، هم در دکور و هم در روایت، از ویژگی‌های بارز نمایش است.

چم‌کوری همچنین اشاره می‌کند که نمایش قصد دارد نادیده‌های زندگی شهری و حرفه‌ای آتش‌نشانان را به تصویر بکشد؛ مردمی که با فداکاری‌های روزمره، امنیت و آرامش دیگران را تأمین می‌کنند، اما کمتر دیده می‌شوند. روایت این دغدغه‌ها در قالب داستان عاشقانه، فضایی قابل فهم و ملموس برای تماشاگر ایجاد می‌کند؛ ترکیبی از واقعیت و احساس که به مخاطب امکان همذات‌پنداری می‌دهد.

لحظات پشت صحنه نیز برای چم‌کوری ارزشمندند. او با لبخند به یاد می‌آورد که گاهی جزئیات ساده‌ای مانند عکس‌ها یا وسایل صحنه، الهام‌بخش لحظه‌های خلق شده بر روی صحنه هستند. هر تمرین و هر اجرا فرصتی است برای بازاندیشی و بازآفرینی داستان، نه فقط برای نمایش بلکه برای زندگی واقعی مردم.

پس از جشنواره، برنامه‌ریزی برای اجرای برون‌استانی در دستور کار است و هماهنگی‌ها در جریان است. این امر، فرصتی برای نمایش قصه‌های محلی بوشهر به مخاطبان گسترده‌تر فراهم می‌کند و باعث می‌شود «عمارت سوخته» بیش از یک تجربه منطقه‌ای باشد؛ نمایشی با پیام انسانی و اجتماعی که از دل فرهنگ و تاریخ شهر زاده شده است.

در نهایت، افشین چم‌کوری با نگاهی فلسفی به تئاتر می‌نگرد: «تئاتر چیزی است که باید پر بار و ماندگار باشد. حتی اگر ده‌ها سال فاصله بیفتد، هر زمانی که حرفی برای گفتن داشته باشم، باز خواهم گشت.» این تعهد به اصالت و کیفیت، رمز بقای آثار اوست و نشان می‌دهد که تئاتر نه فقط سرگرمی، بلکه بازتاب واقعی زندگی، عشق و مسئولیت در جامعه است.

«عمارت سوخته»، با نگاه نو و دقت در جزئیات، داستانی است از عشق، مسئولیت و دغدغه‌های مردم بوشهر؛ نمایشی که بازگشت یک هنرمند را جشن می‌گیرد و تجربه‌ای تازه از تئاتر جنوب را ارائه می‌دهد، تجربه‌ای که به گفتار، تصویر و احساس زندگی واقعی نزدیک است و در قلب مخاطب جای می‌گیرد.