محققان موسسه ون آندل کشف کردند که خطر ابتلا به سرطان ممکن است پیش از تولد به دلیل حالتهای اپیژنتیکی متمایز ایجادشده در مراحل اولیه رشد مشخص شود.این پژوهش دوحالت اپیژنتیکی متمایز را شناسایی میکند که درمراحل اولیه رشد ظاهر میشود و با خطر ابتلا به سرطان در طول زندگی (مادامالعمر) مرتبط است و برحساسیت به سرطان تاثیر میگذارد.یک حالت با ریسک کمتر همراه است، در حالی که حالت دیگر مربوط به ریسک بالاتر است. اگر سرطان درافرادی با وضعیت کمخطر رخ دهد، به احتمال زیاد تومور مایع (مانند لوسمی یا لنفوم) ایجاد میشود. در مقابل، افراد دارای وضعیت پرخطر، بیشتر در معرض ابتلا به تومورهای جامد (مانند سرطان ریه یا پروستات) هستند. این مطالعه نشان میدهد که عوامل اپیژنتیک (بیشتر از جهشهای ژنتیکی)نقش مهمی در ایجاد سرطان دارد. دکتر اندرو پوسپیسیلیک رئیس بخش اپیژنتیک موسسه ون آندل و نویسنده همکاراین مطالعه میگوید: «از آنجایی که بیشتر سرطانها در مراحل بعدی زندگی اتفاق میافتد و به عنوان بیماریهای ژنتیکی یا جهش ژنتیک شناخته میشود، تمرکز عمیقی بر چگونگی شکلگیری خطر ابتلا به سرطان وجود ندارد. یافتههای ما این موضوع را تغییر میدهد. کشف ما از این دو حالت اپیژنتیکی متفاوت، دری را به روی دنیای کاملا جدیدی از مطالعه در زمینه زیربنای سرطان باز میکند.»
اپیژنتیک چیست
اپیژنتیک نوعی اصلاح DNA است که بر روی خود توالی DNA تاثیر نمیگذارد. بلکه در عوض، چگونگی اتصال گروههای شیمیایی به ژنهای خاص را که در نتیجه آن ژنها روشن یا خاموش میشود یاسبب تغییرشکل سهبعدی کروموزومها میگردد را توصیف میکند. در زیستشناسی، اپیژنتیک مطالعه تغییرات فنوتیپ وراثتی است که هیچ تغییری در توالی DNA ایجاد نمیکند. پیشوند یونانی اپی بیانگر ویژگیهایی است که در بالای یا علاوهبر مبنای ژنتیک سنتی، باعث ایجاد تغییرات فوتیپی میشود.اپیژنتیک شامل تغییراتی است که بر فعالیت و بیان ژن تاثیر میگذارد اما این اصطلاح را میتوان برای توصیف هرگونه تغییر فنوتیپی وراثتی نیز به کار برد. چنین تاثیراتی بر فنوتیپ سلول و فیزیولوژی، ممکن است در اثر عوامل خارجی یا محیطی ایجاد شود یا بخشی از رشد طبیعی ارگانیسم باشد.
اپیژنتیک چگونه بر رشد سرطان تاثیر میگذارد
به دلیل انباشته شدن آسیب DNA وسایرعوامل، خطر ابتلا به سرطان با افزایش سن افرادافزایش مییابد.با این حال،هرسلول غیرطبیعی به سرطان تبدیل نمیشود.درسالهای اخیر دانشمندان تاثیرات دیگری مانند خطاهایی در فرآیند اپیژنتیک را به عنوان عوامل دیگری در ایجاد سرطان شناسایی کردهاند.اپیژنتیکها فرآیندهایی است که بر نحوه وزمان اجرای دستورالعملهای موجود درDNA تاثیر میگذارد. مشکلات اپیژنتیک میتواند فرآیندهای کنترل کیفیت سلولی را ازمسیر خارج کندوسلولهای بیمار را قادر به زنده ماندن کرده و گسترش دهد. هنگام این پژوهش، پوسپیسیلیک و همکارانش دریافتند که موشهایی با سطوح کاهشیافته ژن Trim۲۸ میتوانند یکی از دو الگوی علائم اپیژنتیکی روی ژنهای مرتبط با سرطان را داشته باشند؛ علیرغم این که در موارد دیگر یکسان است. این الگوها در طول رشد ایجاد میشود و درواقع قدرت الگوها تعیین میکند که درکدام یک ازاین دو حالت،ممکن است خطرسرطان رخ دهد.دکتر ایلاریا پانزری، دانشمند محقق در آزمایشگاه پوسپیسیلیک ونویسنده اول این مطالعه میگوید: «همه افراد سطحی از خطر ابتلا به سرطان را دارا هستند؛ اما زمانی که سرطان به وجود میآید، ما تمایل داریم آن رابه عنوان یک بدشانسی قلمداد کنیم. با این حال، بدشانسی به طور کامل توضیح نمیدهد که چرا برخی از افراد به سرطان مبتلا میشوند وبرخی دیگر نمیشوند. مهمتر از همه، بدشانسی را نمیتوان برای درمان مورد هدف قرار داد. اما ازطرف دیگر، اپیژنتیک میتواند مورد هدف قرار گیرد. یافتههای ما نشان میدهد که ریشههای سرطان ممکن است درطول دوره حساس رشد شروع شود ودرنتیجه دیدگاه جدیدی برای مطالعه بیماری و گزینههای جدید بالقوه برای تشخیص و درمان ارائه دهد.» این تیم شواهدی ازدوحالت اپیژنتیکی درسراسربافتهای بدن پیدا کردند که نشان میدهد خطر اپیژنتیکی رشدی ممکن است در بین سرطانها رایج باشد. در آینده، آنها قصد دارند اثرات این دوحالت را در انواع مختلف سرطان مورد بررسی قرار دهند.
آیسا اسدی - گروه دانش