مقاومت روی صحنه تئاتر

در عین‌حال میزان بودجه‌ای که به تئاتر فجر اختصاص پیدا می‌کرد با دیگر بخش‌های فرهنگی نظیر سینما قابل مقایسه نیست و این موضوع دیگر تبدیل به پاشنه آشیل جشنواره شده و روی کیفیت برگزاری هم تأثیر مستقیم می‌گذارد. با توجه به این‌که تمام هم و غم هنر نمایشی حول این این رویداد شکل می‌گیرد، نشست رسانه‌ای چهل‌و‌سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با حضور اتابک نادری سرپرست اداره کل هنرهای نمایشی، خیرا... تقیانی‌پور دبیر جشنواره و سعید نجفیان دبیر اجرایی جشنواره برای اطلاع‌رسانی درباره ابعاد مختلف جشنواره و آثار رسیده در تالار وحدت برگزار شد. 

در ابتدای این نشست، اتابک نادری، سرپرست اداره کل هنرهای نمایشی و خیرا... تقیانی‌پور، دبیر جشنواره صحبت کردند و سپس سعید نجفیان، دبیر اجرایی چهل‌و‌سومین جشنواره تئاتر فجر توضیحاتی درباره چگونگی برگزاری جشنواره و رسیدن آثار ارائه داد و گفت: ما اوایل تیرماه برای همکاری با جشنواره دعوت شدیم؛ صحبت‌های اولیه درباره فراخوان انجام شد و هفتم مرداد ماه فراخوان را منتشر کردیم.
   
حضور ۱۵ اثر در بخش مرور
نجفیان ادامه داد: بخش مسابقه صحنه‌ای چند عنوان است که شامل مرور نمایش‌های اجرا شده از آذر۱۴۰۲تا آذر ۱۴۰۳ می‌شود. ۹۸ اثر در بخش مرور بارگذاری شد که در بخش دوم هم بیش از ۱۰۰اثر درکل۲۸۱ اثر متقاضی بودند که پنج نفر بررسی کردند و از این میان ۱۵ اثر به مرحله نهایی راه پیدا کرد.نجفیان ادامه داد: در بخش برگزیدگان جشنواره استانی نیز ۳۴ جشنواره برگزار کردند که قرار بود تا آخر آبان تمام شود. به‌خاطر جشنواره‌های ملی، زمان برخی جشنواره‌ها تغییر کرد و تا آخر آذر برگزار شد. در این بخش ۸۰ اثر معرفی شدند که در نهایت ۱۴ اثر از استان‌ها می‌توانستند در این بخش از جشنواره شرکت کنند. 
   
حضور ۳۵۰ نمایشنامه از استان‌های مختلف
در ادامه این نشست رسانه‌ای ایوب آقاخانی، دبیر بخش نمایشنامه‌نویسی چهل‌و‌سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر اظهار کرد: اوایل مرداد فراخوانی منتشر شد و با کمال سربلندی تا پایان مهلت فراخوان تا اول آبان، ۳۵۰ نمایشنامه از استان‌های مختلف کشور به دست ما رسید و این فراخوان تمدید نشد. دبیر بخش نمایشنامه‌نویسی جشنواره فجر تاکید کرد: هیأت مشورتی و قضاوت داوران ما متشکل از شهرام کرمی، مهرداد کوروش‌نیا و مهرداد رایانی‌مخصوص در دو مرحله آثار را بررسی کردند و ۴۰ اثر برتر مشترک را انتخاب و سپس به مرحله نهایی رسیدیم.
   
شکستن طلسم دو ساله چاپ نشدن نمایشنامه
آقاخانی یادآوری کرد: قضاوت درباره نمایشنامه بسیار سریع‌تر انجام شد و به تناوب آثار رسیده به دبیرخانه در اختیار داوران قرار می‌گرفت. به خاطر چاپ نشدن نمایشنامه‌ها براساس روندی که در سال‌های اخیر بوده و با واهمه تکرار این ماجرا، خیلی زودتر جلسات داوری را برگزار کردیم تا فرآیند زمانبر اخذ مجوز، چاپ نمایشنامه‌ها و شکستن این طلسم دو ساله را تجربه کنیم. ۱۲ اثر به‌عنوان نامزدهای نهایی معرفی شد که بخش‌های خاص جشنواره مثل مقاومت، غزه، نگارش نمایشنامه براساس زندگی و فعالیت‌های قهرمان ملی را در این نامزدها نیاوردیم، زیرا معیار سنجش آنها متفاوت بود. غیر این ۱۲ نامزد، برگزیدگان این بخش‌ها را در نمایشنامه‌نویسی تئاتر فجر خواهیم داشت که در حد اعلام برندگان رخ می‌دهد و در ترکیب نامزدها نیست.
   
حضور ۲۳۱ اثر از کشورهای گوناگون
مژگان وکیلی، مدیر بخش بین‌الملل جشنواره نیز در این نشست گفت: از زمان انتشار فراخوان این جشنواره، ۲۳۱ اثر از کشورهای گوناگون متقاضی حضور دراین رویداد هنری شدند. او ادامه داد: بنا به صلاحدید برگزار‌کنندگان جشنواره، بخش بین‌الملل به‌صورت غیر‌رقابتی است و نکته قابل‌توجه این است که هنرمندانی از ۴۵ کشور مانند روسیه، نروژ، سوئد، کانادا، کشورهای آفریقایی و... در این فراخوان شرکت کردند.
   
انتخاب شش اثر برای اجرای صحنه‌ای از میان ۲۰ اثر بین‌الملل 
مدیر بخش بین‌الملل جشنواره تئاتر فجر ادامه داد: تعداد ۲۰ اثر از میان آثار ارسالی برای بازبینی نهایی و حضور در جشنواره انتخاب شدند که در نهایت از میان آنها شش اثر برای اجرای صحنه‌ای و یک اثر به‌صورت اجرای برخط انتخاب شدند. همچنین در بخش برگزاری کارگاه‌هایی با حضور اساتید بین‌الملل داریم و ۱۵ استاد برای برگزاری کارگاه در چهل‌و‌سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر از کشورهایی مانند کانادا، فرانسه، آفریقا، تونس، هند و... درخواست‌های خود را ثبت کردند و درنهایت با بررسی کیفیت موضوعات اعلام شده، یک کارگاه با عنوان «کاوش در تئاتر معاصر» و با حضور استادی از کشور هند به مدت سه روز در زمان جشنواره برگزار می‌شود.
   
۸۹ عکس و ۴۹ پوستر در بخش نهایی و رقابتی
سپس مهدی آشنا، مدیر بخش‌های عکس‌و‌پوستر چهل‌و‌سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر گفت: این دو بخش دو سال است که برگزار نشده و در فراخوان این بخش سه ساله برگزار می‌شود. هیأت داوران بخش پوستر متشکل از ابراهیم حقیقی، جواد آتشباری و بهراد جوانبخت بود. شکوفه هاشمیان، سارا ساسانی و سیامک زمردی‌مطلق نیز داوری بخش عکس را به‌عهده داشتند. ۱۰۰۰ اثر به دبیرخانه در بخش عکس رسید و با توجه به بضاعت دبیرخانه در نهایت ۸۹ اثر به بخش نهایی راه یافت. ۱۲۰ پوستر هم به دبیرخانه رسید که ۴۹ اثر به بخش رقابتی رسید. کتاب این دو بخش چاپ خواهد شد و نمایشگاه نیز برگزار می‌شود. احتمالا نمایشگاهی در یک کشور آمریکای جنوبی خواهیم داشت و به همان نسبت با عکاسان و گرافیست‌های آن کشور ارتباط می‌گیریم. 
   
انتخاب سه نمایش برتر در «به‌علاوه فجر»
در ادامه این نشست رسانه‌ای داوود نامور، مدیر بخش «به‌علاوه فجر» اظهار کرد: سال ۹۶ این بخش به‌گونه‌ای در فهرست جشنواره بود، سال‌های ۹۷ و ۹۸ نیز برگزار شد اما بعد از پنج سال این بخش موفق نبود. با پیشنهاد به آقایان تقیانی‌پور و نجفیان، مقرر شد این بخش رقابتی شود که این باعث انگیزه سالن‌های خصوصی می‌شود. او ادامه داد: اجراها را در اختیار مدیران تماشاخانه خصوصی گذاشتیم و هر مدیر یک تا سه نمایش برتررامعرفی کردند.بیش از۱۰تماشاخانه خصوصی دراین بخش مشارکت دارند. حتی اجراهای خصوصی که مایل نبودند در این بخش شرکت کنند،دعوت شدند ودرسالن دیگری میزبانی کردیم. ۲۲گروه متقاضی هستند و جدول اجرا وداوران به‌زودی اعلام می‌شود و در مجموع سه نمایش برتر انتخاب خواهند شد.نامور افزود: در این بخش انتخاب جزئی مثل انتخاب بازیگر و... نداریم وسه اثر برتررامعرفی می‌کنیم.مقررشده یک تماشاخانه خصوصی برتر هم داشته باشیم و امیدوارم کمک‌هزینه‌‌ای به سالن‌ها و گروه‌ها داشته باشیم. همچنین مهدی دوایی، مدیر هنری چهل‌و‌سومین جشنواره بین‌‌المللی تئاتر فجر عنوان کرد: حساسیت‌هایی درباره طراحی پوستر جشنواره‌ها وجود دارد و این شرایط متفاوت از طراحی یک پوستر یا یک ایونت است. چهارمین سالی است که در خدمت عزیزان هستم و در روزهای آینده پوستر جشنواره را رونمایی می‌کنیم. 
   
حضور ۳۰ اثر از ۲۱ شهر در نمایش بیرونی و خیابانی
داریوش نصیری، مدیر بخش مسابقه تئاتر خیابانی عنوان کرد: طبق اعلام رسمی فراخوان چهل‌و‌سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در بخش نمایش‌های بیرونی و خیابانی، ۱۶۷ اثر از ۶۶ شهر ایران متقاضی حضور در این دوره از جشنواره بودند که از میان آنها ۳۳ اثر با کارگردان خانم و کارگردانی ۱۰۴اثر برعهده آقایان بوده است. در نهایت از میان آثار ارسالی، در این دوره از جشنواره میزبان ۳۰ اثر از ۲۱شهر در بخش نمایش‌های بیرونی و خیابانی هستیم که تهران با پنج اثر انتخاب، خوزستان چهار اثر و هرمزگان و اصفهان هرکدام با سه اثر شهرهایی هستند که بیشترین تعداد آثار را در این بخش جشنواره دارند.
   
آثاری حول محور مقاومت در نمایش خیابانی
او افزود: تنوع و گستردگی بسیاری در میان آثار انتخابی این دوره جشنواره وجود دارد و نکته قابل توجه نیز حضور کارگردان‌های خانم در یک‌سوم آثار انتخابی است. همچنین موضوعاتی که در بخش بیرونی و خیابانی جشنواره اجرا خواهند شد، موضوعاتی مانند نمایش‌های ایرانی، سردار سلیمانی، غزه و فلسطین، محیط‌زیست، شهدای غواص، ستایش زندگی، فضای مجازی و... هستند که در کنار نمایش‌های تراژیک، آثار کمدی نیز در کنار تمامی این آثار حضور دارند که مکان‌های اجرایی نیز به‌زودی اعلام می‌شود.
   
بودجه پیشنهادی تئاتر فجر ۳۴ میلیارد تومان
در ادامه این نشست، اتابک نادری در پاسخ به پرسش خبرنگاران گفت: اذهان عمومی جشنواره تئاتر فجر و جشنواره فیلم فجر را مقایسه کردند که فرآیندها و جایگاه‌ها متفاوت است. بودجه‌ای که پیشنهاد دادیم ۳۴ میلیارد تومان است اما صرفه‌جویی‌هایی را در‌نظر داریم؛ شفاف‌سازی هم خواهیم داشت و اذهان عمومی هم خواهند دید. او با بیان این‌که تغییرات یک شب یا یک روز انجام نمی‌شود، افزود: شهادت رئیس‌جمهور رئیسی، خیلی از برنامه‌ریزی‌ها را تحت تأثیر قرار داد؛ دوستان باید شورای سیاست‌گذاری را برگزار می‌کردند. معاون هنری که انتخاب شد،‌ اعلام کرد که براساس قواعد باید شورای سیاست‌گذاری باشد. در جلسه اول شورا خیرا... تقیانی‌پور در ایران نبود و در جلسه بعد در خدمتش بودیم. 
   
با هر تنشی در جشنواره مقابله می‌کنیم
نادری گفت: انجمن هنرهای نمایشی استان‌ها ۱۳ هزار عضو دارد و براساس نگاه خانم رضایی، رایزنی‌هایی انجام شد. طبیعی است که در بدنه تغییر انجام شده و ما باید یکدیگر را پیدا می‌کردیم تا به روال عادی، فعالیت داشته باشیم. با هرچیزی که تنش در جشنواره ایجاد کند، مقابله می‌کنیم. این جشن، جشن تئاتری‌هاست؛ اگر دلخور هم باشم، خانه‌ام را ترک نمی‌کنم.او ادامه داد: آقای انتظامی لطف کرد و تقسیط اداره کل هنرهای نمایشی افزایش پیدا کرد و در دو روز دیگر قسط جشنواره پرداخت می‌شود. در ادامه تقیانی‌پور نیز اظهار کرد: با بخش بزرگی از هنرمندان گفت‌وگو کردم و گفتند دبیری جشنواره، به اصطلاح فحش‌خوری زیادی دارد اما با توجه به این‌که جشنواره حال خوبی نداشت به توصیه دوستان آمدم. شرایطی برای قبول کردن داشتم و دوست نداشتم با مدیرکل وقت کار کنم و در ادامه شهادت شهید رئیسی رخ داد. اگر وقتم را معطوف به حواشی می‌کردم، امروز این نشست را  برگزار نمی‌کردیم. 
   
پذیرای اعتراض‌ها هستیم
تقیانی‌پور درباره حضور نیافتن بعضی کشورها در جشنواره تئاتر گفت: جبهه حق و باطل رادر منطقه می‌بینیم، کشورهایی هستند که صاحب سبک‌اند و ممکن است طرف جبهه باطل باشند و به جشنواره نیایند. از طرفی بحث مالی هم دراین میان مطرح است. آقای اتابک نادری دیر به ما اضافه شدند و تغییر و تحولات موجب شد تعللی در بخش بین‌الملل داشته باشیم.

شش اثر صحنه‌ای در بخش غزه
سعید نجفیان، دبیراجرایی چهل‌و‌سومین جشنواره تئاترفجردرباره آثاربخش غزه گفت:برگزیده‌های جشنواره‌های ملی نمایندگانی معرفی کرده بودند که از آنها معدود کارهایی برای بخش رقابتی انتخاب شدند. بخش غزه را داشتیم که شش اثر صحنه‌ای در این بحش معرفی می‌شود. همچنین در بخش صحنه‌ای ۳۶ اثر را در بخش مسابقه خواهیم داشت.او یادآوری کرد: ویژگی امسال جشنواره  این بود که دوستانی مانند آقایان صادقی، نعیمی، دژاکام و برهانی‌مرند مهمان ما بودند که قرار شد کارگاه‌هایی را برگزار کنند. از جشنواره تئاتر کویر، سودای عشق، مقاومت و توانبخشان نیز در بخش صحنه‌ای خواهیم داشت.