گزارش «جام‌جم» از تأثیرات یادگیری و نقش محیط‌های مختلف یادگیری بر آموختن

قفل‌هایی که با کلید یادگیری باز می‌شود

یادگیری تغییری نسبتا پایدار در رفتار است که در نتیجه‌ کسب تجربه به‌وجود می‌آید. در واقع یادگیری به معنی کسب اطلاعات، دانش و مهارت است. به‌طور معمول همه ما هنگام فکر کردن به یادگیری، تمرکز خود را به آموزش‌های رسمی معطوف می‌کنیم که در دوران کودکی و اوایل بزرگسالی دریافت کرده‌ایم، درحالی که یادگیری به‌صورت مداوم در طول زندگی‌ اتفاق می‌افتد و فقط به کلاس درس محدود نمی‌شود.

کد خبر: ۱۴۸۶۸۲۲

نویسنده اعظم سید برقی - روانشناس تربیتی

یادگیری حتی می‌تواند از طریق رفتارهای مفید یا منفی روی دهد. به‌عبارت دیگر، یادگیری اغلب اوقات به معنای افزایش دانش برای زندگی بهتر است؛ البته بعضی مواقع هم شامل رفتارهایی می‌شود که برای سلامتی و تندرستی مضر است. اجتماع نیز در یادگیری ما نقش مهمی دارد. بعضی افراد سبک یادگیری میان فردی یا اجتماعی دارند و اطلاعات را از طریق همکاری و ارتباط با دیگران بهتر پردازش می‌کنند. افراد دارای این سبک از بودن در یک گروه یا همکاری با یک تیم لذت می‌برند. در این میان عده‌ای سبک یادگیری انفرادی یا درون‌گرا دارند و انگیزه‌های لازم برای آموختن را از درون خویش می‌گیرند. با وجود این اما محیط همواره از مهم‌ترین عواملی است که در یادگیـری و آمـوزش نقـش بسزایی دارد. در واقع میزان یادگیری و آموزش‌ فرد، به محیط اطراف او وابسته است. بنابراین محیط در فرآیند یاددهی‌‌- یادگیری از اهمیت بالایی برخوردار است. جالب است بدانید مطالعاتی که درباره افراد مسن انجام شده، نشان می‌دهد که یادگیری مهارت‌های جدید باعث تقویت حافظه کاری، حافظه رویدادی و توانایی استدلال افراد می‌شود. در این میان هرچه مهارت جدید سخت‌تر باشد، مغز فراگیران بیشتر تقویت می‌شود.

نقش محیط عاطفی و روانی در یادگیری
موقعیت‌های آموزشی منظم همراه با محبت و احترام متقابل نسبت به محیط‌های خشک و تهـی از عـواطف، در یادگیـری تأثیـر بیشتـری دارند. این نکته می‌تواند نقشی کلیدی در آموزش‌های رسمی و سال‌های تحصیل دانش‌آموزان داشته باشد. عاطفه به‌عنـوان عاملـی مؤثـر می‌تواند دانش‌آمـوز را با وجود قرارگیری در محیط پربار فیزیکی به کنجکاوی و تلاش بـرای یادگیـری و حل مسائـل ذهنـی خود وادارد. رابطه معلم و دانش‌آموزان، رابطه دانش‌آموزان با هم، نحوه حضور دانش‌آموزان در محیط یادگیری، محتوای آموزشی، تناسب یادگیری با استعداد و همین‌طور نیاز و آمادگی دانش‌آموزان همراه با محبت و احترام متقابل همگی در یادگیری نقش مهم و بسزایی دارند.

یادگیری در محیط الکترونیکی
آموزش الکترونیکی شیوه‌ای از یادگیری است که به‌ویژه در دوران شیوع کرونا به همه جهانیان شناسانده شد. آموزش الکترونیکی دارای ابعاد ویژه‌ای است که می‌طلبد معلم برای داشتن محیط الکترونیکی موفق، بر آنها تسلط داشته باشد. شیوه تدریس در محیط یادگیری الکترونیکی، بُعد فنی و چگونگی استفاده از ابزارهای الکترونیکی مورد نیاز، ارزشیابی و چگونگی بهره‌مندی درست در آموزش الکترونیکی و بُعد اخلاقی و توجه به ملاحظات در این زمینه، بهره‌مندی از قالب‌های الکترونیکی جذاب و متناسب با ویژگی‌های ‌یادگیرنده، توجه به توان الکترونیکی یادگیرنده، سهولت ارتباط افراد با محتوا و منابع و ظرفیت ارتباطی میان افراد از مواردی هستند که در محیط الکترونیکی نقش مهمی را ایفا می‌کنند.