استقبال از سلمان فارسی زیر طاق‌ تاریخ

از تیسفون تا جی و از ویه‌اردشیر و باغداد تا اردوگاه بهرام چوبین و خسرو‌پرویز، شاهد لوکیشن‌هایی زیبا و جذاب در سریالیم که هریک، وجهی از حیات فرهنگی و تمدنی شکوهمند ایرانیان را در۱۴سده پیش به‌تصویر می‌کشند.ازدریچه لوکیشن‌های چشم‌نواز فصل ایران سریال، می‌توانیم داستان تولد و رشد روزبه، کودک برومند ایرانی را پی‌بگیریم‌؛ شخصیتی که در تجربه‌ای تعالی‌بخش، عرصه‌های مختلف فکری و دینی زمان خود را تجربه می‌کند تا سرانجام در دامان اسلام به یکی از یاران نزدیک پیامبر رحمت بدل شود. 
   
یک‌روایت از طراحی‌های خاص 
مدیر طراحی بخش ایران‌باستان سریال «سلمان فارسی»، حرف‌های بسیاری درباره این کار بزرگ تصویری دارد و با عشقی که از عمق جانش می‌جوشد، از سلمان می‌گوید و تجربه عظیم ساخت‌وساز لوکیشن‌های سریال‌؛ سریال باشکوهی که قرار است ازسال۱۴۰۵ شاهد تماشای آن از قاب تلویزیون باشیم. عباس بلوندی مروری بر روند طراحی و ساخت لوکیشن‌های سریال «سلمان فارسی» در فصل ایران باستان دارد. او می‌گوید: تصویربرداری فصل ایران سریال از حدود مرداد سال قبل آغاز شد. البته ساخت لوکیشن‌های سریال از مدتی‌ قبل‌ از تصویربرداری این فصل، کلید زده شد. در ابتدا، کاروان‌سرایی به ‌نام «مرمر» را در دروازه شرقی شهر تیسفون بنا نهادیم که ساخت آن حدودا چهارماه و نیم طول کشید. کار فیلمبرداری در این کاروان‌سرا مدت‌هاست که به‌اتمام رسیده و هم‌اکنون فرآیند تصویربرداری سریال در «آتشکده ماربین» و چند لوکیشن دیگر - عمدتا مربوط به شهر جی - ادامه دارد. وی می‌افزاید: بخش اصلی لوکیشن‌های ایران‌ باستان، در قالب مجموعه‌ای ساختمانی، در فضایی نزدیک به ۱۲هزارمترمربع در شهرک سینمایی غزالی در دست اجراست که تاکنون قسمت‌هایی از آن آماده شده و به بهره‌برداری تولیدی رسیده و بخش‌های دیگر در دست ساخت است. مدیر طراحی بخش ایران باستان سریال «سلمان فارسی» درباره ماندگاری عمارت‌های ساخته‌‌شده نیز توضیح می‌دهد و می‌گوید: تمام سازه‌های این سریال در فصل ایران ماندگار خواهند بود و از همین‌رو، از فونداسیون اصولی و مهندسی برخوردارند. درباره همه آنها محاسبات سازه‌ای دقیق صورت‌گرفته، خاک آزمایش شده و تمام آیین‌نامه‌های مهندسی مربوط برای تضمین ماندگاری درازمدت بنا رعایت شده است. وی در پاسخ به پرسشی درباره طول‌عمر متوسط سازه‌های سریال می‌گوید: آرایه‌هایی در شهرک داریم، مانند لاله‌زارکه با وجود سازه داربستی و لته، از زمان مرحوم علی حاتمی و سریال «هزاردستان»، همچنان سرپا مانده‌ وقابل ‎بهره‌گیری‌اند،‌ اما سازه‌های کارشده در سریال «سلمان فارسی» بسیار ماندگارترند و قطعا مدت‌زمان بسیار طولانی‌تری قابلیت استفاده خواهند داشت. مدیر طراحی بخش ایران باستان سریال «سلمان فارسی» با بیان این‌که عمده عمارت‌ها ومیدان‌های شهرجی درمحل شهرک سینمایی غزالی، ساخته شده‌اند، بر لزوم استفاده مجدد از برخی لوکیشن‌های کارشده درسریال برای مقاصد تازه تولیدی تاکید می‌کند. در همین‌راستا، به‌گفته او، قرار است ازساختمان و محوطه کاروا‌نسرای عقیق، برای برپایی لوکیشن‌های کاخ قباد، خانه ماهان و کاخ ملکه مادر استفاده شود.کاروانسرای عقیق، کاروانسرایی در شهر دمشق است که روزبه به‌همراه دیگر کاروانیان در اوان ورود به دمشق، مدتی را در آن اقامت می‌‌‌کنند. فیلم‌برداری سکانس‌های کاروانسرای عتیق (فصل بیزانس سریال) بیش از دو‌سال پیش از این پایان یافته و اینک می‌توان از لوکیشن یادشده استفاده مجدد جست. کاروان‌سرا در منطقه آبسرد دماوند واقع است و فرآیند بازسازی در آن، از مدتی قبل کلید زده شده و تغییرات لازم در بنا از همان زمان در دست اجراست. 
   
محوطه‌سازی به شیوه سلمان 
بلوندی تاکید می‌کند که‌ اقداماتی نیز باید در زمینه محوطه‌سازی صورت پذیرد که از بهار سال آینده برآن متمرکز خواهیم بود. وی در پاسخ به چرایی ساخت فضاهای موردنیاز فصل ایران سریال و این‌که آیا نمی‌شد از محوطه‌های تاریخی کشور و یا لوکیشن‌های دیگر سریال‌های تاریخی استفاده کرد، می‌گوید: لوکیشن‌های تاریخی متعلق به دوره ساسانی و ایران باستان در کشور زیاد نیست و در همان مجموعه محدود هم به‌دلایل تاریخی و معنوی، امکان اعمال تغییرات، ولو محدود وجود ندارد. آنچه از فضاهای دیگر سریال‌های تاریخی برجامانده نیز عمدتا در حد پی است و تبعا چندان قابل‌بهره‌برداری مجدد نیست. ضمن آن‌که معماری دوره ساسانی با معماری دوره اسلامی تفاوت‌های کلیدی دارد. به همین‌خاطر، روش کار این‌گونه بوده که لوکیشن‌های ایران باستان، عموما از صفر طراحی و اجرا شوند. بااین‌همه در موارد معدودی از لوکیشن‌های کارشده سریال «سلمان فارسی» با اعمال تغییرات و بازسازی‌هایی استفاده خواهد شد.  بلوندی در پاسخ به این پرسش که اگر بخواهید نقشه‌ای کلی از لوکیشن‌ها ارائه دهید، در آن چه شهرهایی را ترسیم می‌کنید، اظهار می‌‌‌کند: تیسفون و جی شهرهای اصلی‌اند. تیسفون چند بخش دارد که درحال ساخت‌وساز آن‌هاییم. در شهر جی یا همان اصفهان فعلی، محلات، معابر و میدان‌های شهری، ارگ حکومتی، آتشکده ماربین و کاروان‌سرا را داریم. همچنین شهر ویه‌اردشیر را داریم که سلمان برای سفر به دمشق به‌آنجا می‌رود و در قصه هم، رفت‌‌وبرگشت‌هایی به آن محل داریم. وی ادامه می‌دهد: بخش زیادی از فضاهای مربوط به شهر باغداد یا همان بغداد فعلی را هم که سبک و سیاق معماری‌اش به‌کلی متفاوت است، ساخته‌ایم. در بغداد و همچنین در شهر ویه‌اردشیر، اسکله‌ها را داریم که قایق‌ها در آنها تردد دارند. ساختمان این دو اسکله نیز در دست آماده‌سازی است. در کنار این‌ها، لوکیشن‌های دیگری، همچون اردوگاه نظامی‌ بهرام چوبین، خسرو پرویز و خسرو انوشیروان را داریم. بلوندی درباره پشتوانه علمی طراحی‌ها و به‌ویژه تطابق معماری لوکیشن‌های سریال با واقعیات و مستندات تاریخی عنوان می‌کند: برای بخش ایران باستان، نزدیک به یک‌سال تحقیق و پژوهش‌های مفصلی به انجام رسید تا به درکی مؤثر و راهگشا از این دوره مهم تاریخی نایل شویم. دوره ساسانیان، دوره شکوفایی معماری ایرانی است و شهرسازی ما در این دوره با رشدی کمی‌و‌کیفی و بهتر است بگوییم، با جهشی همه‌جانبه مواجه بوده است. معماری دوره ساسانی ارزش‌ها و زیبایی‌شناسی خاص خودش را دارد و پژوهش، یگانه راه آگاهی از این مهم است.  مدیر طراحی بخش ایران باستان سریال «سلمان فارسی» می‌افزاید: معماری بناهای فصل ایران سریال با جزئیات و وسواسی دقیق به انجام رسیده و در همه وجوه معماری، موتیف‌ها، نوع و ارتفاع بناها، نوع و ارتفاع ستون‌ها، شکل و قوس گنبدها و رواق‌ها، در‌ها و پنجره‌ها، نقش‌‌ونگارهای در و دیوار، گچ‌بری‌ها، نوع آجرچینی و کاربرد انواع مصالح، بررسی همه‌جانبه‌ای صورت‌گرفته تا کار ازهرجهت بی‌نقص و قابل‌اتکا و استناد باشد. به‌جرات می‌توان گفت که بناهای ساخته‌‌شده متعلق به مقطع ایران سریال، از تناسب دقیقی با معماری عصر ساسانی برخوردار است ودرطراحی و ساخت آن‌ها، وجوه زیبایی‌شناختی و کارشناسانه بسیاری مورد ملاحظه قرار گرفته است. 

حضور متخصصان در کارگاه‌های سلمان 
مدیر طراحی بخش ایران‌باستان سریال «سلمان فارسی» درباره روند طراحی و ساخت آکسسوار و لوازم صحنه می‌گوید: اگر معماری و ساخت‌وساز که خودش دریایی است و مجموعه‌ای غنی و ماندگار از لوکیشن‌ها به‌ ارمغان می‌آورد را یک بخش از کار در نظر بگیریم، بخش دیگر کار، طراحی و پیاده‌سازی انواع آکسسوار و عناصر صحنه است که درون لوکیشن‌ها جای می‌گیرند و مختصات دراماتیکی صحنه‌ها را کامل می‌کنند‌؛ مواردی از میز و صندلی و فرش و کتابخانه گرفته تا پرده، رومیزی، یراق‌‌آلات و... هر‌یک از این اجزا فرآیند طراحی مختص خود را دارند و افزون بر این‌ها باید در پرتو نگاه و مداقه‌ای هنری و تکنیکی پیاده‌سازی و اجرا شوند. به‌عبارتی، همان‌قدر که در طراحی و ساخت بناها باید متوجه جزئیات و نکات دقیق فنی و هنری باشیم، در طرح و اجرای اکسسوار و وسایل صحنه هم با ضرورتی مشابه مواجهیم و باید بسیاری پیچیدگی‌های اجرایی و فنی را در نظر بگیریم.  بلوندی ادامه می‌دهد: کارگاه‌های ما در بخش‌های نجاری، آهنگری، چلنگری، کهنه‌کاری، ضخیم‌دوزی، ساخت یراق‌آلات اسب، قالب‌گیری و مدل‌سازی آکسسوار، قالب‌گیری گچ و خیاطی، هرکدام با مجموعه‌ای از متخصصان هنری وتکنیکی ودرمجموع، بهترین‌های سینما و تلویزیون مشغول‌ کارند. وی با اشاره به دغدغه عوامل سریال، درباره نگهداری مؤثر لوکیشن‌های «سلمان فارسی» برای استفاده نسل‌ها و گروه‌های بعدی فیلم‌سازی می‌گوید: نگهداری از فضاهای ساخته‌شده در سریال باید موضوع اهتمامی جدی باشد تا آیندگان بتوانند به‌خوبی از آنها بهره‌گیری کنند. مجموعه بناهای فصل ایران سریال می‌تواند تا سال‌های دور پاسخگوی نیازهای فیلم‌سازی وسریال‌سازی تاریخی درعرصه سینما و تلویزیون کشوروحتی منطقه باشدو سرمایه و پشتوانه فرهنگی - هنری ارزشمندی برای آیندگان محسوب شود. با پخش سریال از تلویزیون، بی‌تردید، لوکیشن‌های سریال مورد بازدید کارشناسان،هنرمندان وعموم مردم قرارخواهند گرفت و به‌شرط نگهداری شایسته می‌توانند برای سال‌ها گردشگران را به‌خود جلب کنند. مدیر طراحی بخش ایران باستان سریال «سلمان فارسی» ادامه می‌دهد: نگهداری شایسته بناهای ساخته‌شده درسریال، به‌‌مراتب سخت‌ترازساخت‌وپرداخت آن‌هاست وبه گروهی تخصصی برای نگهداری نیازداردتا به‌مرور فرسوده وتخریب نشود. بلوندی درخاتمه هم می‌گوید: از آقایان میرباقری وطاهری که این فرصت را فراهم کردند و سنگ‌‌تمام گذاشتند، همچنین، از مجموعه سازمان و دکتر جبلی هم که حامی و مایه دلگرمی ‌گروه طراحی صحنه ایران بوده و زمینه را فراهم کردند که با موفقیت ماموریت‌مان را پیگیری کنیم، قدردانی می‌کنم.