تزریق عذاب‌ وجدان به مصرف‌کننده

یکی از رویههای اثبات صحت این گزاره هم یک چیزاست، مقایسه مصرف انرژی جامعه ایرانی با کشورهای دیگر. همین دو روز پیش گزارشی در فضای مجازی دست به دست میشد ناظر بر این موضوع بود که «مصرف گاز ایران معادل نصف اروپاست» همین تیتر در فضای گستردهای انتشار یافت و باعث افزایش خودتحقیری میان جامعه شد. نکته مهم این است که اساسا این گزاره که مصرف گاز ایران معادل نصف اروپاست گزینه نادرستی نیست، اما حذف تکانههای معنایی از این آمار قدرت تحلیل درست از این دادهها را میگیرد و باعث میشود دریافت کاملا نادرستی از این گزاره شود. به این معنا که درست است که مصرف گاز در ایران معادل مصرف گاز نصف اروپاست، اما باید بدانیم سبد انرژی در ایران به نوعی تکمحصولی است در صورتی که سبد انرژی اروپاییها بسیار متنوع است. سادهترش اینکه آنها به هر دلیلی برای پختوپزهای خانگی از گاز استفاده نمیکنند و این موضوع با اجاق گازهای برقی صورت میگیرد. همین یک مورد، مصرف گاز در کشورهای اروپایی را بهشدت کاهش میدهد. برای فهم درست این موضوع میتوان این مثال آشکار را آورد که ما نمیتوانیم مصرف غذای دریایی در ژاپن را با میزان مصرف غذای دریایی در افغانستان مقایسه کنیم و از آن اینگونه استخراج معنا کنیم که افغانستانیها تمایلی به مصرف غذای دریایی ندارند! این موضوع در ایران در رابطه با ناترازیهای انرژی به شکل معناداری رواج دارد. در حوزههای دیگر هم اینگونه است، بهعنوان مثال در حالی همیشه مصرف بالاتر از معمول آب در ایران را پای مصرفکنندهها مینویسند که اساسا سهم مصرف آب خانگی در ایران تنها ۴درصد است. به این معنا که اگر تمامقد مردم در مصرف آب صرفهجویی کنند هم در ۴درصد مصرف آب در ایران صرفهجویی شده در حالی که همین حالا بیش از ۲۵درصد آب مصرفی در کشاورزی هدر میرود! یعنی رقمی معادل پنج برابر مصرف آب خانگی در حوزه کشاورزی هدررفت داریم. این موضوع در میزان مصرف برق هم دیده میشود؛ اینکه بار مصرف بالای برق را در روشنایی خانهها و اسراف احتمالی در آن بدانیم تنها تزریق عذاب وجدان به جامعه است در حالی که نمیتوان آمار مصرف برق را دردهه۷۰ایران باامروزمقایسه کرد، چرا که طی این۳۰سال به شکل بدیهی وپرواضحی به جمعیت مصرفکنندههای برق در ایران اضافه شده است!