اعتمادسازی برای مالیات‌ستانی

این موضوع را میتوان با نشانههای مهم و بیشتری سنجید. یکی ازآنها وضعیت فرار مالیاتی برخی ازمشاغل ودیگری میزان اعتماد عموم برای خوداظهاری مالیاتی است. از آنجا که وجود مالیات یکی از مهمترین چالشهای موجود در نظام اقتصادی در کشورها بوده، بیتردید اعتمادسازی عمومی اولین و دمدستیترین راهکار مقابله با پدیده مالیاتگریزی است. اهمیت این موضوع را میتوان از سه حیث عدالتورزی، اعتمادسازی وخطرپذیری هم موردمداقه قرارداد. این موضوع ازجایی مهمتر است که بدانیم اساسا ذهنیت جامعه ایرانی هم نسبت به پدیده مالیات چندان باحقیقت همخوان نیست.بهعنوان مثال نتایج یک نظرسنجی نشان میدهد ۲۰.۶درصد پاسخگویان گفتهاند بیشترین فرار مالیاتی توسط پزشکان انجام میشود واین در حالی است که پزشکان در جایگاه خوبی از مشاغلی هستند که مالیات میپردازند. داده هولناک دیگر این نظرسنجی دراین است که تعداد بسیاری ازمردم چشم روی فرارهای مالیاتی بستهاند. به این معنا که ۶۷.۷درصد شرکتکنندگان در این نظرسنجی اذعان داشتند که تجربه مواجهه با فرار مالیاتی را داشتهاند، در عین حال تنها ۵.۲درصد آنها گفتهاند که تخلفات مالیاتی را گزارش کردهاند. در حالی که نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی درکشورهای مختلف حکایت از نقش کلیدی این نوع درآمد در اداره کشورها دارد اما این شاخص در ایران بسیار پایینتر است؛ معنای پایین بودن این شاخص عدم اخذمالیات و وجود فرارهای مالیاتی زیاد و اداره کشور با منابع غیرپایدار است؛ منابعی مانند نفت علاوه بر تحریمپذیری، باعث بروزسیاستگذاریهای غلط هم شده، چرا که دولتها تلاش خاصی برای آن نمیکنند.اما چرا در ایران فرار مالیاتی وجوددارد یاافکارعمومی از آن تعبیر به پول اجباری میکنند؟ یکی از دلایل آن محل مصرف مالیات است. تا زمانی که محل مصرف مالیات مشخص نباشد، مردم تصور میکنند که این مالیات صرف هزینههای غیرضرور میشود!درهمین راستاسیدمحمد هادی سبحانیان،رئیس سازمان امورمالیاتی درفضای مجازی مینویسد: «یکی از اقداماتی که بازخورد خیلی خوبی در میان مردم و مسئولان داشته، اجرای طرح نشاندار کردن مالیات برای تعیین محل هزینهکرد مالیات توسط اصناف بود. در سال جاری یک درصد از کل مالیات نشاندار شد.انشاءا...تلاش میکنیم با همراهی سازمان برنامه، ظرفیت اجرای این طرح را افزایش دهیم.» هر چند این طرح هم گرههای فراوانی دارد اما میتواند قدم کوچک مؤثر و زمینهساز اعتماد برای مالیات باشد.