از سوی دیگر جشنواره بینالمللی فیلم کودک و نوجوان بهعنوان رویدادی تخصصی دراین حوزه، یکی ازبسترهایی است که این آثار میتوانند در آن ارتباط بیواسطهای با مخاطبان هدف خود داشته باشند و درمعرض نقد و پیشنهاد مخاطبان خود قرار بگیرند. یکی از آثاری که این دوره در جشنواره روی پرده میرود، انیمیشن «شمشیر و اندوه» است؛ اثری که در برهه تاریخی بعد از شهادت امام حسن مجتبی(ع) تا ورود امام حسین(ع) به کربلا را روایت میکند. روایت این اثر از زاویه دید یک ایرانی است که در شهر مداین زندگی میکند و به پیوستنش به قافله امام حسین(ع) منجر میشود.مخاطب این انیمیشن نوجوانان در نظر گرفته شده و در خلاصه داستان آن آمده است: «برای تحقق رویایی که داری مبارزه کن... .»به بهانه نمایش این انیمیشن در دومین حضور خود پس از جشنواره فیلم فجر در سیوششمین جشنواره بینالمللی فیلم کودک و نوجوان با عماد رحمانی یکی از کارگردانان این انیمیشن به گفتوگو نشستهایم.
چرا برای تولید یک اثر نمایشی و انیمیشنی حوزه کودک و نوجوان را انتخاب کردید؟
ما فعالیت در حوزه فرهنگی را از سال ۱۳۹۰ در قالب بازیهای رایانهای شروع کردیم و تاکنون هم ۲۰ اثر را در بازار داخلی و ۱۳ عنوان را برای بازار بینالمللی عرضه کردهایم. در سال ۱۳۹۹ ظرفیتی در مجموعه ما شکل گرفت تا به حوزه انیمیشن ورود کنیم، با توجه به اینکه نسبت به این حوزه آشنایی داشتیم و تیم تولید و سختافزار این کار را هم در اختیار داشتیم، به پیشنهاد تهیهکننده پروژه آقای مهدی جعفری، ایده شمشیر و اندوه مطرح و نگارش آن شروع شد. از اوایل سال ۱۴۰۰ وارد مرحله تولید اثر شدیم و دو سال بعد این پروژه به ثمر رسید.
شما برای انیمیشن تولیدی خود موضوعی عاشورایی را انتخاب کردید، چه احساس نیازی باعث چنین انتخابی شد؟
اصولا تولید یک اثر فرهنگی در درجه اول ایجاد سرگرمی است و برای ایجاد آن باید اثری تولید کرد که جذاب باشد تا در کنار این جذابیت بتوان پیامی را به مخاطب منتقل کرد. حالا چه این محتوا یک اثر تاریخی ــ مذهبی باشد و چه یک اثر کودک معاصر؛ در نهایت باید در این آثار محتوایی به مخاطب ارائه داد، چون تاثیرگذاری فرهنگی در این نقطه اتفاق میافتد؛ بنابراین ما قبل از هر چیز مشتاق بودیم اثری را تولید کنیم که تمام جذابیتهای یک اثر سینمایی را داشته باشد و با توجه به اینکه شمشیر و اندوه اولین انیمیشن ما بود، ترجیح دادیم یک اثر محتوایی فاخر تولید کنیم.
انیمیشن شمشیر و اندوه یک انیمیشن نوجوان و بزرگسال معرفی شده، چرا این گروه سنی را مخاطب هدف خود قرار دادید؟
مخاطب نوجوان را از این بابت انتخاب کردیم تا بتوانیم از حداکثر واقعگرا بودن اثر استفاده کنیم و یک انیمیشن رئال را تولید کنیم، چون این کار در ایران مسبوق به سابقه نبوده و شمشیر و اندوه اولین انیمیشن رئال ایرانی به حساب میآید. پس سعی کردیم از تکنولوژیهای روز استفاده کنیم. با این حال از قصه انیمیشن هم بهسادگی عبور نکرده و سعی کردیم روایتی جذاب را برای مخاطب نوجوان خلق کنیم. بهصورت کلی چیزی که برای ما جذاب بود، لایههای مختلف داستانی انیمیشن است که مخاطب بر اساس سن و درکی که پس از دیدن انیمیشن به دست میآورد، از آن لذت میبرد. البته باید بگویم که کار ما از نظر ردهبندی مثبت هفت سال و اصطلاحا مدرسهای است، اما ترجیح دادیم کار را بهعنوان یک اثر نوجوان معرفی کنیم تا بیشترین میزان تاثیرگذاری اتفاق بیفتد.
یکی ازنکات جالب انیمیشن شمشیر واندوه این است که بهعنوان اولین انیمیشن موشنکپچر ایران شناخته میشود؛ازتجربه ساخت این انیمیشن بیشتر بگویید؟
البته استفاده از موشنکپچر پیش از این بهصورت جستهگریخته در بعضی از آثار ایرانی استفاده شده بود، اما انیمیشن شمشیر و اندوه اولین اثری است که کاملا از این تکنیک استفاده کرده است. البته در کنار موشنکپچر حرکات بازیگران توسط انیماتورها اصلاح شد و از تکنیک متا هیومن (Meta Human) هم استفاده کردیم تا به حداکثر واقعگرایی در چهرهها برسیم و در نهایت ارتباط مخاطب با اثر بهتر برقرار شود. همچنین تولید این انیمیشن باعث شد بسیاری از این تکنیکها در کشور بومی شود؛ بسیاری از تکنیکهایی را که در این انیمیشن به کار رفته، برای اولینبار بود که اجرا میکردیم و این تکنیکها در اختیار صنعت انیمیشنسازی کشور قرار گرفت. همین الان هم که در حوزه بازیهای ویدئویی فعالیت داریم، از تکنیکهایی که در شمشیر و اندوه استفاده کردیم، استفاده میکنیم. این همافزایی که بین ما و تیمهای دیگر شکل گرفته، باعث تولید محصولات باکیفیتی شده است.
باتوجه به این نکته که صرفادرتولید انیمیشن فعال نیستیدودرسایرحوزهها مثل بازیهای رایانهای هم فعالیت دارید،آیا برای ایجاد ارزشافزوده فرهنگی برای اثرخودتان در زمینههایی مثل تولید بازی، لوازمالتحریر و سایر محصولات فرهنگی برنامهای دارید؟
تمام سعی ما این بوده که در همه حوزهها این مسأله را پیگیری کنیم و در صحبتی هم که با آقای مهدی جعفری، تهیهکننده کار داشتم متوجه شدم موضوع ذائقهشناسی مخاطب مدنظر ایشان بوده؛ اینکه ذائقه مخاطب به کدام سو است تا ما هم برای تولید آثار جانبی در همین حوزه فعالیت داشته باشیم. چه در حوزه بازیهای رایانهای و چه در حوزه لوازمالتحریر و... رایزنیهایی انجام شده و این موضوع را کاملا مدنظر داریم تا سبد فرهنگی درست و باکیفیتی را که مخاطب نیز آن را بپذیرد، به خانوادهها ارائه دهیم.
اولین حضور انیمیشن شمشیر و اندوه در جشنواره فجر بود، اما تابهحال اکران نشده و دوباره شاهد حضور آن در جشنواره فیلم کودک و نوجوان هستیم؛ برنامه شما برای اکران این انیمیشن چیست؟
حضور در جشنواره فجر برای ما که فیلماولی بودیم، فرصتی را فراهم آورد که ارتباط مستقیمی با مخاطب داشته باشیم. پس از شنیدن نظرات مردم و منتقدان بعد از تماشای فیلم شروع به اصلاحاتی که امکانپذیر بود، کردیم تا بتوانیم اثری بهمراتب پختهتر از قبل به مخاطب خود ارائه بدهیم. میتوانم بهجرات بگویم نسخهای که در جشنواره فیلم کودک و نوجوان اصفهان به نمایش درمیآید، ۳۰ تا ۴۰درصد نسبت به نسخه جشنواره فجر متفاوت است. درباره اکران باید بگویم قرار بر این بود که محرم امسال این اثر عرضه شود اما نشد. با توجه به اینکه سینمای ایران تمرکزی جدی بر آثار کمدی دارد و این انیمیشن اثری است که هم مناسبتی است و هم کار کودک است، بنابراین قرار است که انیمیشن، اکران خود را در اردیبهشتماه سال آینده آغاز کند تا فیلم برای ایام محرم و صفر که فیلمهای کمدی کمتر از باقی ایام سال هستند، پیش روی مخاطبان قرار گیرد.
با اینکه انیمیشنسازی در ایران صنعتی نوپا محسوب میشود، اما درگیر مشکلات متنوعی است و اصلیترین این مشکلات مهاجرت نیروی کار است، نظر شما درباره این پدیده چیست و به نظر شما این مسأله چطور میتواند رفع شود؟
قطعا مهمترین مسأله در صنعت انیمیشن حفظ نیروی انسانی است، بهخصوص که بر خلاف تولید آثار معمول سینمایی فرآیند طولانیتری دارد و چیزی حدود دو سال یک تیم چندصدنفره باید روی یک پروژه کار کنند تا یک اثر تولید شود. یکی از راههایی که میتواند این مسأله را مرتفع کند و خود ما هم آن را پیادهسازی کردیم و توانستیم بچههای تیم تولید را حفظ کنیم، این است که پروژه جدید را در زمان مشخصی پس از تولید انیمیشن قبلی شروع کنیم.اگرحمایتهای لازم اتفاق بیفتد تا تیمهای خوبی مانند تیم پسر دلفینی، بچهزرنگ و...بهصورت مستمر درحال تولید اثر باشند، این موضوع باعث رشد سریع صنعت انیمیشن و تولید آثار باکیفیت شده و نیروی انسانی نیز حفظ میشود، چون مهاجرت نیروی متخصص ناشی ازبیتوجهی، کمکاری و عدم حمایتهای لازم است؛ بنابراین اگر دولت و سایر نهادها حمایتهای جدی داشته باشند،مطمئن هستم که حتی مهاجرت معکوس نیرو کار اتفاق میافتد.
انیمیشن شما در سیوششمین جشنواره کودک حضور دارد، نظر شما درباره این جشنواره چیست و این رویداد چگونه میتواند در بالا بردن سطح کیفی آثار حوزه کودک و نوجوان کمک کند؟
قطعا هر جشنواره و هر رویدادی میتواند به بهتر دیدهشدن آثار و ارتباط مستقیم مردم با عوامل اثر کمک زیادی کند. جشنواره کودک نیز جزو جشنوارههای معتبر داخلی است که در آن سوی مرزها هم شناختهشده است. بدون هیچ تعارفی زمانی ما این جشنواره را فقط دنبال میکردیم، اما اکنون افتخار داریم که در این جشنواره حضور داریم. اصلا حوزه نوجوان یک حوزه بسیار جذاب و محترم است و لذت کار کردن برای کودکان و نوجوانان بسیار شیرین است. هرچقدر که ما سبد فرهنگی جذابی را بتوانیم فراهم کنیم، قطعا برای نسل جدید مفید است، گاهی اوقات گله میکنیم چرا مخاطبان ما فقط آثار خارجی را میبینند، اما واقعیت این است وقتی به سبد فرهنگی این مخاطبان نگاه میکنیم، میبینیم که آثار ایرانی پرفروشی در این سبد حضور دارد. صنعت انیمیشن اگر حمایت شود و بتوانیم سبد محصولات فرهنگی مردم را پر کنیم، قطعا برای مخاطب هم بسیار لذتبخش است که به تماشای یک اثر ایرانی با کیفیت و استاندارد بینالمللی بنشینند؛ بنابراین جشنواره در این عرصه یک اتفاق فوقالعاده است، همانطور که جشنواره فجر یک اتفاق فوقالعاده است و فکر میکنم هر چقدر این جشنواره جدیتر گرفته شود و پوشش رسانهای قویتری داشته باشد که مردم بهتر آن را بشناسند، قطعا میتواند محلی برای ارتقای آثار حوزه کودک و نوجوان باشد.