برنامه و بودجه درمسیر رفع ناترازی‌ها

برنامه‌های مدیریتی کشور تدوین شود
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری پنجشنبه گذشته (یکم شهریور) در بازدیدی سرزده از سازمان برنامه و بودجه، گفت: سازمان برنامه و بودجه به‌عنوان مغز متفکر دولت وظیفه دارد با استفاده از دانش و تخصص اندیشمندان و نخبگان و همچنین تعامل با مراکز علمی برتر دنیا، به‌روزترین روش‌ها و برنامه‌های مدیریتی برای توسعه کشور را تدوین و به مدیران دستگاه‌های اجرایی کشور ارائه کند؛ زیرا با شیوه‌های فعلی مشکلی حل نخواهد شد.وی ازدیگروظایف سازمان برنامه و بودجه راجلوگیری و اصلاح شیوه ناعادلانه توزیع منابع با تمرکززدایی از بودجه‌ریزی واولویت‌بخشی به توسعه دیگر مناطق عنوان کرد واز این سازمان خواست راهکارهای رفع ناترازی‌ها، کاهش هزینه‌های انرژی و توسعه بخش‌های اقتصادی مبتنی بر انرژی پایدار به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مسائل پیش روی دولت را بررسی و در چارچوب برنامه‌ای مدون به دولت ارائه کند.
   
تخصیص بودجه بر مبنای کارآمدی
سید‌حمید پورمحمدی، رئیس سازمان برنامه و بودجه نیز اعلام کرد: این سازمان در حال تدوین نخستین لایحه بودجه دولت چهاردهم است و بخش نخست لایحه بودجه۱۴۰۴راتاپایان مهرماه و در موعد مقرر قانونی ارائه خواهد کرد. وی با اشاره به تأکید رئیس‌جمهور بر تخصیص بودجه به دستگاه‌ها بر مبنای کارآمدی و مأموریت‌های آنها، خواستار حمایت رئیس‌جمهور ودولت ازبودجه‌ریزی عملیاتی شد و گفت: تلاش می‌کنیم با تقویت جنبه‌های عملیاتی لایحه بودجه ۱۴۰۴وهمچنین ارائه برنامه‌های عملیاتی موردنیاز برای اجرای برنامه هفتم، تحقق برنامه‌های دولت چهاردهم درتوسعه همه‌جانبه وعادلانه کشور راسرعت دهیم. رئیس سازمان برنامه و بودجه تاکید کرد: تخصیص بودجه به دستگاه‌ها بر مبنای کارآمدی و ماموریت‌های آنها خواهد بود.
   
هماهنگ‌کننده بخش‌های اقتصادی کشور
محمد‌قسیم عثمانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی جام‌جم گفت: سازمان برنامه و بودجه به اقتصاد کشور جهت می‌دهد و در توسعه اقتصادی نقش رهبری‌کننده دارد، یعنی به‌عنوان اتاق فکر مطرح است. این سازمان در طول زمان دستخوش تغییرات شده اما با توجه به قانون سال۱۳۵۱، به غیر از این سازمان هیچ سازمان دیگری نقش هماهنگ‌کنندگی را بر عهده ندارد. وی تاکید کرد: سازمان برنامه و بودجه باید نقش هماهنگ‌کننده را در اقتصاد ایران ایفا کند تا بتواند روند توسعه را پیش ببرد اما دچار روزمرگی و امور روزانه شده و از رسالت‌های اصلی‌اش دور مانده است.عثمانی ادامه داد: سازمان برنامه و بودجه را باید به چند بخش تقسیم کرد که مهم‌ترین بخش آن، اتاق فکر برای توسعه است تا بتواند به اقتصاد ایران جهت بدهد. بخش‌های بودجه، برنامه، تخصیص منابع و امورجاری سازمان باید از بخش اصلی منفک شود تااین سازمان راازاهداف اصلی دورنکند.عضو کمیسیون برنامه و بودجه تصریح کرد: سازمان برنامه وبودجه دستگاه تهیه بودجه کشوراست و بودجه می‌تواند جهت‌گیری‌های اقتصادی دولت را نشان دهد و شعارهای سیاسی دولت را به شعارها و شاخص‌های اقتصادی تبدیل کند؛ به همین دلیل دولت می‌بایست به این سازمان بها دهد و آن را به‌عنوان هماهنگ‌کننده بخش‌های اقتصادی کشور معرفی کند. وی توضیح داد: بخش‌های دیگر دولت مانند وزارت اقتصاد، بانک مرکزی و دستگاه‌هایی مانند وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی و صمت که در اقتصاد نقش دارند، باید از الگوهایی که سازمان برنامه و بودجه تایید می‌کنند، تبعیت کنند تا اقدامات دولت همسو با اهدافی باشد که تعیین شده؛ نه این‌که یک وزارتخانه در جهت مخالف با وزارتخانه دیگر اقدام کند که این موضوع اثر اقدامات را خنثی خواهد کرد. عثمانی پیشنهاد داد: اگر بخش دستوری و علمی سازمان برنامه و بودجه از بخش اجرایی آن تفکیک شود، می‌تواند برای کشور بسیار مفید باشد؛ زیرا این سازمان وسیع و دارای تنوع کاری زیادی است و باید به یک سازمان برنامه و یک سازمان بودجه تبدیل شود. این نماینده مجلس گفت: بهتر است سازمان بودجه امور جاری و سالانه را راهبری کند تا بخش برنامه نیز بتواند برنامه‌های توسعه و تحقق چشم‌انداز را تبیین و نقش خودش را ایفا کند. الان سازمان برنامه و بودجه عمدتا بر بخش بودجه متمرکز شده و به‌دلیل کمبود منابع و حساسیت تخصیص بودجه بخش برنامه این سازمان کمرنگ شده، در حالی‌که باید به آن بیشتر پرداخته شود.

سازمان برنامه و بودجه قلب تپنده اقتصاد 
مرتضی افقه، کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با جام‌جم، با اشاره به نقش مهم سازمان برنامه و بودجه، گفت: تخصیص منابع توسط این سازمان انجام می‌شود ودرواقع جهت‌گیری یک کشور را نشان می‌دهد. معمولا مسئولان یکسری ایده‌آل‌ها را بیان می‌کنند اما در اجرا باید دید بودجه محدود یک کشور چگونه و به چه اولویت‌هایی تخصیص داده می‌شود و این را سازمان برنامه و بودجه انجام می‌دهد.وی افزود:تعریف علم اقتصاد،تخصیص بودجه ومنابع محدودبه نیازهای نامحدود است؛بنابراین تفکر حاکم بر برنامه‌ریزی وتخصیص مهم است و به‌نظرم قلب تپنده اقتصادیک کشور درسازمان وبودجه قراردارد.استاد اقتصاد دانشگاه با تاکید بر این‌که سازمان برنامه و بودجه نیازمند اصلاح است،گفت: بودجه‌ریزی ما ایرادات اساسی و ردیف‌های هزینه‌ای بسیار زیادی دارد که حتما باید در جهت حل مشکلات مردم اصلاح شود؛ البته با توجه به درآمدهای نفتی که درگذشته داشتیم، این ردیف‌ها اضافه شده که به رشد تولید ملی، پیشرفت و حتی به افزایش بهره‌وری وخدمات دولت منجر نمی‌شود. وی در مورد نقش سازمان برنامه و بودجه، پیشنهاد داد: دولت از طریق سازمان برنامه و بودجه، لایحه بودجه را تهیه وبه مجلس می‌دهد؛ بنابراین دولت و مجلس مسئول هستند؛ البته مجری سازمان برنامه و بودجه است.با این حال دروهله نخست باید بپذیرند الان درآمدهای نفتی وافری که قبلا ازآن برخوردار بودیم، وجود ندارد و خود این تفکر باعث می‌شود ردیف‌های هزینه با احتیاط بیشتری بررسی شود.این کارشناس تصریح کرد: می‌بایست برای هر ردیف هزینه‌ای در بودجه این سؤال را مطرح کنند که چه کمکی به تولید ملی، افزایش رفاه، بهبود خدمات دولت و نشاط جامعه می‌کند؛ بنابراین بازبینی اساسی در ردیف‌های هزینه بودجه وظیفه اساسی سازمان برنامه و بودجه است.