این شرکتها برای سازماندهی نیروهای خود و برای جذب و عضوگیری از بین جوانان ناآگاه به تاکتیک جدیدی متوسل شدهاند که به «هرمپارتی» شهرت دارد. شرکتهای هرمی با تغییر در تاکتیکها، فعالیت خود را برای جذب جوانان بر موضوعات تازهای متمرکز کردهاند؛ موضوعاتی که بهطور مستقیم با جوانان و علایق آنها در ارتباط است. این بار شرکتهای هرمی در پوشش پارتیهای شبانه و مختلط و تجمع تعدادی از دختران و پسران جوان و برگزاری مجالس ناسالم و تهدیدکننده عقاید و باورهای دینی که سبک زندگی ایرانی را هدف قرار میدهد، در یک مکان اقدام به عضوگیری میکنند.
جوان برای شرکت در پارتی شبانه وارد یک خانه میشود، اما نمیداند که محفل پارتی برای آشنایی او با عناصر شرکتهای هرمی برگزار شده و درصورتیکه حاضر به عضویت در این گروهها نباشد، از سوی برگزارکنندگان مراسم تهدید به انتشار عکس و فیلم میشود. درواقع سرشاخههای شرکتهای هرمی با هوشمندی از جذابیتهایی که در حوزه روابط ناسالم اجتماعی وجود دارد به سود خود استفاده کرده و از یکسو منافع اقتصادی خود را بهدستآورده و از سوی دیگر عمر فعالیتهای خود را تقویت و جوانان را در یک فرآیند هوشمندانه جذب فعالیت هرمی میکنند.
نحوه عضوگیری به چه شکل است؟
در این شگرد، شرکتهای هرمی بهجای اینکه جلسات توجیهی و همایشهای خود را مانند گذشته برگزار کنند، با برپایی بزمهای شبانه جوانان را به بهانه جشن و پایکوبی و مصرف موادمخدر و مشروبات الکلی و ارتباطات خارج از چهارچوب با جنس مخالف به مجالس هرمی میکشانند. شگرد این شرکتها برای عضوگیری در هرمپارتیها، استفاده ابزاری از جنس مخالف است. یعنی برای جذب پسرهای جوان از دخترها خواسته میشود که از آرایش غلیظ و ارتباط عاطفی برای جذب جنس مخالف استفاده کنند. در حقیقت جوانان در لوای پارتی بهتدریج اغفال شده و در مسیری طراحیشده در دام شرکتهای هرمی گرفتار میشوند و در مرحله نهایی هم پسران با سپردهگذاری در چرخه اعضای این شرکت هرمی قرار میگیرند. تحقیقات نشان میدهد که جامعه هدف شرکتهای هرمی بیشتر جوانان ۲۰ تا ۳۰ سال هستند و درحالحاضر در این شگرد، پسرها بیشتر از دختران جذب میشوند. شرکتهای هرمی سعی میکنند از میان قشر جوان طعمههای خود را انتخاب کنند، چون جوانان خیلی زود تحت تاثیر قرار میگیرند و دوست دارند خیلی زود صاحب پول کلان شوند. بههمینعلت جوانان و اغلب پسرها شیفته صحبتهای سران شرکتهای هرمی شده و جذب میشوند. همین جوانان هم در خانواده سعی میکنند با روشهای مختلف مانند گریه و زاری مقابل والدین یا حتی سرقت از منزل، پول مورد نظر شرکتهای هرمی را تهیه کنند. برخی از این شرکتها سراغ محیطهای علمی و دانشگاهی نیز رفتهاند که ضروری است جوانان دانشگاهی دقت بیشتری داشته باشند.
تضعیف ابعاد اخلاقی و اعتقادی
سابقه حضور شرکتهای هرمی در ایران به اوایل دهه ۸۰ بازمیگردد؛ شرکتهایی که با عناوینی مانند گلدکوئست برای فریب مردم تلاش و با وعده میلیونرشدن سریع، افراد را در دام خود گرفتار کردند. وزارت اطلاعات و نیروی انتظامی در سالهای اخیر ضربههای زیادی را به ریشه این شرکتها وارد کردهاند و دیگر از آن شرکتها و فعالیتها خبری نیست، اما این پایان راه نیست. فرهاد طهماسبی، جامعهشناس با اشاره به اینکه تغییر تاکتیک شرکتهای هرمی بسیار خطرناک و هشداردهنده است چون در راستای منافع اقتصادی و کسب درآمد نامشروع انجام میشود، میگوید: «تاکتیک جدید هرمیها پروسهای طولانی و اثرگذار دارد. در مرحله اول باید نیروها جذب مجالس پارتی شوند که در اینجا برای اغفال پسران از دختران استفاده ابزاری میشود و در مرحله دوم بهتدریج در یک فرآیند اثرگذار وارد فاز اقتصادی و کسب درآمد برای شرکت هرمی میشوند. بدون شک رشد قارچگونه شرکتهای هرمی و تغییر تاکتیک این شرکتها برای جذب مخاطب در ابعاد اخلاقی و اعتقادی میتواند زمینه را برای بروز جرایم بیشتر در جامعه فراهم کند.»
سرشاخهها مقیم خارج کشورند
مطالعات و گزارشها نشان میدهد که سرشاخههای شرکتهای هرمی در خارج از کشور متمرکز هستند و بههمینعلت سرشاخههای شرکتهای هرمی با کنترل نامحسوس، پازل عناصر خود را در داخل کشور با توجه به شرایط تغییر داده و راهبری میکنند. درحقیقت مرکز فعالیت آنها در خارج از کشور متمرکز شده، اما یارگیری در داخل انجام میشود. دستورالعمل فعالیت شرکتهای هرمی به سمتی رفته که علاوه بر تهدید اقتصادی، اینبار تهدیدات اعتقادی و اخلاقی با برپایی پارتیهای شبانه در برنامههای مدون شرکتهای هرمی قرار گرفته و دستگاههای نظارتی و امنیتی باید این شرکتها را شناسایی و تعطیل کنند. غفلت دستگاههای نظارتی و سازمانهای مرتبط در بحث شرکتهای هرمی باعث شده تا این شرکتها مجددا فعالیتهای خود را گسترش دهند. ناگفته نماند که به موجب قانون، هرگونه فعالیت و عضوگیری در این شرکتها به هر بهانه و در پوششهای گوناگون و ساختگی، جرم بهشمار رفته و مرتکبان به حبس و جزای نقدی و ردمال محکوم میشوند. به نظر میرسد راه پیشگیری از بروز چنین مواردی ردیابی و دستگیری عوامل و سرشاخههای شرکتهای هرمی در داخل وخارج از کشور و مهمترین پیشگیری، هوشیاری و آگاهی خانوادهها و بهویژه جوانان است که در سایه اطلاعرسانی خانوادهها محقق میشود.