روایت پختگی شهریار شعر

شهریار اشعار معروفی به زبان‌های ترکی و فارسی داشت، اما چند شعر او مثل آمدی جانم به قربانت ولی حالا چرا، چه شد که بار دگر یاد آشنا کردی و حیدربابا دنیایالان بیشتر از دیگر سروده‌هایش معروف شد و تاکنون بارها توسط خوانندگان مختلف بازخوانی شده است. به بهانه امروز، روز شعر و ادب فارسی و بزرگداشت سیدمحمدحسین بهجت‌تبریزی، متخلص به شهریار، مروری داشتیم به سریالی که به نام او بود و توانست تماشاگران را با بخش‌های مختلف زندگی‌اش آشنا کند.
تولید و پخش مجموعه‌هایی که حال‌وهوای زندگی یک شخصیت برجسته را دارد از چند جهت می‌تواند حائز اهمیت باشد. یکی از مهم‌ترین جنبه‌ها به معرفی شخصیت و ابعاد زندگی‌ او برمی‌گردد. هرچند که روایت بخش‌هایی از تاریخ در خلال روایت زندگی شخصیت یک فیلم یا سریال، جذابیت دیگر چنین مجموعه‌هایی است اما آشنایی با همه ابعاد زندگی آن فرد برجسته در این نوع محتواها بسیار مهم است. 
وقتی مجموعه «شهریار» برای اولین‌بار روی آنتن تلویزیون رفت، بسیاری جز چند شعر و نام، چیزی از این شاعر بلندآوازه نشنیده بودند. شهریار با نام اصلی محمدحسین بهجت‌تبریزی، شاعر اهل تبریز بود که به زبان‌های ترکی و فارسی شعر می‌گفت. قبل از پخش سریال شهریار، شاید تنها اشعاری همچون علی ای همای رحمت و آمدی جانم به قربانت از او در ذهن‌ها به یاد بود. مجموعه شهریار توانست بخش‌های ناگفته‌ای از زندگی این شاعر را به نمایش بگذارد. 

قصه‌ای از عاشقانه‌های یک شاعر 

قصه سریال شهریار، درباره زندگی محمدحسین شهریار بود که از دوران کودکی تا درگذشت او را روایت می‌کرد. داستان این مجموعه تلویزیونی، از سال‌ها قبل و اواخر دوره حکومت قاجار آغاز می‌شد. در ابتدای سریال می‌دیدیم سیداسماعیل، یکی از وکلای مشهور تبریز که در جنگ و شورش این شهر چند فرزند خود را از دست داده بود، پس از به‌دنیاآمدن فرزندش، تصمیم می‌گیرد او را نزد خواهرش بفرستد. به این شکل بود که شهریار تا پایان دوره کودکی خود در آنجا ماند و در همان سال‌ها با ابراهیم ادیب آشنا شد که تاثیر زیادی در زندگی‌اش گذاشت. 
نکته مهم در مورد این مجموعه، پرداختن به بخش‌های مختلف زندگی شهریار است که توانست مخاطب را با خود همراه کند. بخشی از روایت قصه زندگی شهریار در دوران جوانی، مربوط به عشقی بود که تجربه کرد و آثارش را در برخی اشعار او شاهد بودیم. درواقع بخش مهمی از آثار شهریار، از این عشق و ناکامی بعد از آن تغذیه می‌شد. شهریار در اوایل تحصیل پزشکی در تهران، عاشق ثریا، دختر عبدا... امیرطهماسبی می‌شود و چند سال نامزد می‌مانند. هرچند که در نهایت آن دختر با چراغعلی سالار حشمت، معروف به امیر اکرم ازدواج کرد. اما این شکست و ناراحتی عشقی توانست بخشی از اشعار غنی او را شکل دهد. شهریار در مرداد۱۳۳۲ با نوه عموی خود به‌نام عزیزه عبدخالقی ازدواج می‌کند که حاصل این ازدواج سه فرزند به نام‌های شهرزاد، مریم و هادی می‌شود.

نقش‌آفرینی به شیوه حرفه‌ای

از دیگر نکات برجسته سریال شهریار، بازی‌های متفاوتی است که شکل گرفت. علاوه بر بازی اردشیر رستمی که نقش خود شهریار را بازی می‌کرد، شخصیت حاج‌میرآقا خشگنابی، پدر شهریار هم با بازی درخشان فرهاد قائمیان، توانست یک چهره متفاوت و واقعی را به نمایش بگذارد. همچنین مرحوم احمد آقالو در نقش عارف قزوینی، پیام دهکردی در نقش ابوالقاسم شیوا و رحیم نوروزی در نقش میرزاده عشقی بازی‌های متفاوتی را به نمایش گذاشتند. بازیگران دیگری هم مثل اسماعیل خلج، بابک حمیدیان، مهرداد ضیایی و لیلی تقوی در این مجموعه نقش‌آفرینی کردند. 

عوامل حرفه‌ای

یکی از نکاتی که می‌توان در دلایل موفقیت و تماشایی‌بودن مجموعه شهریار برشمرد، کارگردانی این مجموعه است. کمال تبریزی که پیش از شهریار مجموعه موفق «دوران سرکشی» را روی آنتن برده بود، در شهریار هم با توانمندی خود توانست زندگی یک شاعر ترک را به نمایش بگذارد. تبریزی تولید این پروژه را از اردیبهشت ۱۳۸۴ آغاز کرد و در شهریور سال بعد به اتمام رساند. سعید شاهسواری به‌عنوان تدوینگر، مجموعه تلویزیونی را در ۳۴ قسمت تدوین کرد. در این مجموعه تلویزیونی، شهریار را در سه مقطع سنی می‌دیدیم که اردشیر رستمی جوانی این شاعر و مرحوم سیروس گرجستانی هم میانسالی و پیری او را بازی می‌کرد. نویسندگی مهدی سجاده‌چی که کاری مثل «خاک‌سرخ» را در کارنامه خود داشت، از نکات دیگری است که شهریار را تماشایی کرده بود. علاوه‌برآن، موسیقی سریال شهریار، کار فرهاد فخرالدینی، نکته دیگری بود که توانست قصه زندگی این شاعر را به یک مجموعه دیدنی تبدیل کند. 

کاراکترسازی

علاوه بر شخصیت‌های واقعی تاریخی که در این مجموعه به آن اشاره شده، خود شخصیت شهریار با جزئیاتی که در حالات و احوالات شاعرانه‌اش داشت، توانست واقعی و قابل باور از آب درآید. از ویژگی‌های خاص این سریال حالات و احوالات شهریار بود که دست به قلم می‌برد و شعر می‌سرود. سریال تلاش کرد به حیطه داخلی و عاطفی شهریار گذری داشته باشد و از عاشق‌شدن او و گره‌خوردنش با شعر، قصه‌های واقعی بگوید. مجموعه شهریار به‌دلیل استفاده از منابع متعدد، دقت بالایی داشت و روایت را با ابزارهای هنری به تصویر کشیده بود. چهره‌پردازی‌ها به‌خصوص در نمایش شخصیت شهریار بسیار دقیق بود و توانست مخاطب را با یک کاراکتر واقعی همراه کند. نکته دیگر، نمایش شخصیت‌های مربوط به روستای محل زندگی این شاعر بود. نشان‌دادن شخصیت‌هایی مثل خان‌ننه، ننه‌قیز و رخشنده که نقش انکارناپذیری در شکل‌گیری شخصیت شهریار داشتند، توانست به‌درستی پرداخت و به نمایش گذاشته شود. اهمیت این شخصیت‌ها به واسطه تاثیر آن در زندگی شهریار بود که تا آخر عمرش در ذهن و زبان او ماند و این شاعر در سوگ آنها مرثیه گفت.