سد پوتین مقابل اردوغان

در این معادله، نمی‌توان به‌راحتی از اعتماد به نفس کاذب رئیس جمهورترکیه گذشت! اردوغان معتقد بود که پس از لابیگری با پوتین به‌راحتی توافق انتقال غلات را احیا خواهدکرد اما در این میان با بدترین شوک ممکن مواجه شد. رئیس جمهور ترکیه و وزیر وقت امور خارجه یعنی مولود چاووش اوغلو، بارها در محافل جهانی اعلام کردند این موفقیت دیپلماتیک، نشان‌دهنده نقش مهم ترکیه درمعادلات جهانی است. به عبارتی دیگر، ترکیه استفاده از اعتبار میانجیگری انتقال غلات را به یک شعار تکراری تبدیل کرد و اعتماد به نفس کاذبی در آنکارا شکل گرفت اما روسیه با وجود میانجیگری و تلاش اردوغان و هاکان فیدان در دو هفته گذشته، زیر بار تمدید توافق‌نامه نرفت. قبل از دیدار سوچی، رسانه‌های ترکیه اعلام کرده بودند تلاش دیپلماتیک اردوغان و تیم او به‌زودی نتیجه می‌دهد و یک بار دیگر گذرگاه غلات دریای سیاه برای‌تردد کشتی‌ها گشوده می‌شود اما چنین توافقی حاصل نشد.

اولتیماتوم پوتین 

اولتیماتوم رئیس‌جمهور روسیه به اردوغان، شوک سختی را به آنکارا وارد ساخت و به ترکیه اثبات کرد نمی‌تواند سیاست دوگانه و یک بام و دو‌هوایی را در این خصوص به کار گیرد. پوتین اعلام کرد در توافق‌نامه قبلی که با میانجیگری اردوغان و حضور دبیرکل سازمان ملل در استانبول امضا شده بود، به شکلی فریبکارانه با روسیه برخورد شده و غلاتی که از دریای سیاه بیرون رفته، برخلاف ادعای از قبل اعلام شده، نه به کشورهای فقیر بلکه به دست کشورهای غنی رسیده و فقط ۳درصد همه آن محوله‌های چند میلیون تنی، نصیب کشورهای کم درآمد شده است. پوتین همچنین اعلام کرد حاضر است به شکل ویژه با همکاری ترکیه و قطر برای شش کشور آفریقایی غلات بفرستد اما در مورد دیگر کشورها، فقط زمانی توافق‌نامه را تمدید می‌کند که تحریم‌های مالی وضع شده علیه روسیه، برداشته شود. یک منبع دیپلماتیک در آنکارا اعلام کرد که اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه ‌برای شرکت در هجدهمین اجلاس سران گروه۲۰ عازم هند خواهد شد .این سفر تا ۱۰سپتامبر ادامه خواهد داشت. این منبع آگاه اعلام کرد مذاکرات اردوغان در این نشست برای از سرگیری طرح غلات دریای سیاه متمرکز خواهد بود و رئیس جمهور ترکیه همچنین رهبران غربی را از نتایج گفت‌وگوهای خود با رئیس‌جمهور روسیه در سوچی مطلع خواهد کرد. به گفته این منبع در دیدارهای اردوغان با رهبران خارجی، توجه به ابتکارات ترکیه و سازمان ملل برای از‌سرگیری فعالیت ابتکار غلات دریای سیاه متمرکز خواهد شد.

آنچه اروپاییان سانسور می‌کنند 

این روزها موضوع احیای توافق انتقال غلات از اوکراین (از طریق دریای سیاه) تبدیل به یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های جاری در بحبوحه جنگ شده است. اعضای ناتو و اتحادیه اروپا می‌گویند توقف انتقال غلات وعدم تمدید توافق غیرمستقیم کی‌یف و مسکو در این خصوص، امنیت غذایی را در جهان مورد تهدید قرار داده اما اشاره‌ای نسبت به دلایل مخالفت روسیه با احیای این توافق نمی‌کنند! واقعیت ماجرا این است که تشدید مداخله‌گرایی میدانی آمریکا، انگلیس، آلمان و فرانسه در میدان جنگ و حمایت غیر اعلامی آنها از کشانده شدن جنگ از مناطق شرقی اوکراین به داخل خاک روسیه، نقش به‌سزایی در عدم تمدید توافق انتقال غلات از دریای سیاه داشته است. تحلیلگران معتقدند به‌جز توافق غلات دریای سیاه، دیگر راه‌حل‌ها برای صادرات غلات اوکراین کارایی چندانی نخواهد داشت. اخیرا رایزنی‌هایی میان مقامات ترکیه‌ای و اوکراینی درخصوص احیای کریدور‌دریای سیاه صورت گرفته اما آنکارا نیز دیگر به دلیل تشدید تقابل با روسیه، نمی‌تواند در کسوت یک واسطه‌گر مؤثر در این معادله ایفای نقش کند. او با ابراز امیدواری نسبت به موفقیت‌آمیز بودن تلاش‌ها برای احیای این توافق گفت دیگر جایگزین‌ها برای آن، کارایی چندانی نخواهند داشت.گرچه می‌توان مجاری جایگزینی را برای انتقال غلات اوکراین(از طریق کریدورهای زمینی و غیردریایی) در نظر گرفت اما قطعا چنین مسیرهایی مقرون به صرفه نخواهد بود. توافق غلات دریای سیاه که سال گذشته با میانجیگری ترکیه و سازمان ملل متحد میان کی‌یف و مسکو امضا شد، اجازه صدور ایمن غلات اوکراین از طریق دریای سیاه را می‌داد. آنکارا طی هفته‌های گذشته در تلاش بوده مسکو را به اجرای دوباره این توافق متقاعد کند اما مقامات روسی در این خصوص شروطی از جمله توازن در توزیع غلات و انتقال آنها به کشورهای آسیب‌پذیرتر(به جای کشورهای ثروتمند) را در نظر گرفته‌اند.