راز سرزندگی صدای آقای صداپیشه

گپ و گفت کوتاهی با این صداپیشه پیشکسوت انجام دادیم که از نظر می‌گذرد:

هرچند همه مردم شما را به خوبی می‌شناسند، اما برای شروع گپ و گفتمان لطفا یک بار دیگر به اختصار از خودتان بگویید! چه شد که وارد کار هنر شدید و از کجا شروع کردید؟

من سال۱۳۱۹ در محله لاله‌زار به دنیا آمدم. از همان کودکی به میکروفن علاقه داشتم به‌نحوی‌که در ۱۴سالگی در گیشه سینما کار گویندگی انجام می‌دادم. از دوستان دوران کودکی‌ام که هم اکنون از بزرگان دوبله است، می‌توانم به خسرو خسروشاهی اشاره کنم. درباره چرایی و چگونگی علاقه‌ام به دوبله باید بگویم اولین بار با شنیدن صدای مرحوم کاملی در آنونس یک فیلم، به سمت دوبله گرایش پیدا کردم. البته در همان دوران کار تئاتر هم انجام می‌دادم. کارم را با دوبله از سال ۱۳۳۸ آغاز کردم و از سال ۱۳۴۰ نیز توسط یکی از دوستانم وارد عرصه بازیگری شدم و نقش اول فیلم امین امینی را با نام «خداداد» به عهده گرفتم. در ابتدای ورودم به دوبله با بزرگانی چون: منوچهر اسماعیلی، چنگیز جلیلوند، حسن عباسی، محمد نوربخش و مهین کسمایی همراه شدم. حضور در سینما و دوبله باعث شد از تئاتر فاصله بگیرم تا این‌که در سال‌های ۵۷ و ۵۸ به دلیل رکود دوبله به همراه مرتضی عقیلی در لاله‌زار کار تئاتر را مجدد آغاز کردیم.

درباره نقش‌هایی که تا به حال دوبله آن را برعهده داشتید توضیح دهید.

در طول دوران فعالیتم جای بسیاری از بزرگان سینما صحبت کرده‌ام. تام کروز، ویل اسمیت، شاهرخ خان، عامرخان، آکشی کومار، تام هنکس، جیم کری، رابرت دنیرو و... از جمله این بازیگران هستند. در کارهای تلویزیونی نیز نقش‌های متعددی را دوبله کرده‌ام. از سریال«جواهری در قصر» گرفته تا «امپراتور دریا» و... . مهم‌ترین کار سریالی من مربوط به مجموعه «فرار از زندان» می‌شود. در این کار به جای مایکل اسکافیلد حرف زدم. این نقش به اندازه‌ای بین مردم محبوبیت داشت که مردم مرا گاهی موقع مایکل صدا می‌کردند. در انیمیشن «لوک خوش شانس» نیز به جای لوک حرف زدم؛ این کار نیز محبوبیت بسیاری پیدا کرد. 

در زمان حال دوبله با گذشته چه فرق‌هایی پیدا کرده‌است؟

دوبله زمان حال را به هیچ وجه نمی‌توان با گذشته یکی دانست. امروز دوبلورها به تنهایی کارشان را انجام می‌دهند. من هم اکنون برای یکی از پلتفرم‌ها دوبله فیلم‌های روز جهان را انجام می‌دهم. در گذشته دوبلورها دور یک میز جمع می‌شدند و هر یک نقش خود را دوبله می‌کردند. برای همین گوینده، فیلم را می‌دید و با آن ارتباط برقرار می‌کرد اما امروز وی به تنهایی وارد اتاق دوبله شده و تنها قسمت‌هایی را که قرار است دوبله کند، می‌بیند.

درباره دوبلورهای جوان و کیفیت کارشان حرف بزنید.

جابه‌جایی نسل‌ها در دوبله امری طبیعی است، همان‌گونه که ما در مقطعی وارد دوبله شدیم، امروز نیز جوانان به این حوزه ورود می‌کنند، اما باید توجه داشت که ورود به دوبله باید از سنین نوجوانی و جوانی صورت گیرد. در این مقطع قدرت یادگیری بالاتر است و روی کیفیت کار دوبلورها تاثیر مثبت می‌گذارد.

رمز موفقیت دوبله خوب چیست؟ آیا تنها دوبلور در این میان نقش نخست را بازی می‌کند؟

در کنار دوبلور، باید مدیر دوبله نیز به کار خود وارد باشد؛ چون نحوه چینشی که او انجام می‌دهد، می‌تواند موفقیت یک اثر را تضمین کند. یکی از بهترین مدیران دوبله «منوچهر اسماعیلی» است که هیچ‌گاه کار کردن با او را فراموش نمی‌کنم. متاسفانه امروزه مدیران دوبله تازه‌کار، آنچنان که باید اصول حرفه‌ای را رعایت نمی‌کنند. جدا از این دو مورد، به نظرم کیفیت خود فیلم نیز روی دوبله تاثیرگذار است؛ چون یک فیلم فاخر، دوبلور را برای کار بهتر سر ذوق می‌آورد.

دوبله‌های زیرزمینی یکی از آسیب‌های این روزهای دوبله است. درباره  این موضوع توضیح دهید.

همان‌گونه که گفتید دوبله زیرزمینی یکی از مشکلات امروز ماست. به‌نظرم این شکل کار به کیفیت دوبله ضربه می‌زند؛ زیرا به‌صورت غلط وارد این عرصه شده‌اند. البته مطمئنا افراد با استعداد نیز در میان آنها وجود دارد اما آنها باید از طریق صحیح به این حوزه ورود کنند.

در رادیو هم مشغول فعالیت هستید؟

 تنها دلیل حضور در رادیو محبت مخاطبان و ارتباط مستقیم با آنهاست وگرنه در این حوزه چندان پولی وجود ندارد که بخواهیم به خاطر آن در این عرصه کار کنیم. پس کار رادیویی را باید صرفا یک اثر دلی دانست.

چرا دیگر در فیلم‌های سینمایی بازی نمی‌کنید؟

آخرین کار من در سینما مربوط به کار آقای شاهد احمدلو و آقای توکل‌نیا می‌شود. من کار سینما را بسیار دوست دارم اما باید دعوتی وجود داشته‌باشد تا در آن حاضر باشم. وقتی برای حضور در فیلمی پیشنهادی وجود ندارد، نمی‌توانم به زور وارد سینما شوم. البته کار اصلی من دوبله است و همیشه ترجیح اولم تمرکز روی کار تخصصی خودم است.

آیا غیر از کار هنری، فعالیت دیگری هم انجام داده‌اید؟ 

زمانی که دیپلم گرفتم برای سه سال کارمند شرکت تلفن بودم تا این‌که علی کسمایی در سال ۳۸ مرا وارد کار دوبله کرد. 

رمز سرزندگی صدایتان چیست؟

برای سرزنده نگه داشتن صدا همانند هر کاری باید تمرین فراوان داشت. برای همین کار مستمر، کیفیت صدا را زنده نگه می‌دارد. همچنین دوبلور باید از پرخوری دور باشد و ورزش را همیشه در زندگی خود مد نظر قرار دهد.

دوبله فیلم‌ها و سریال‌های کدام کشور سخت‌تر است؟

فیلم‌های چینی و کره‌ای به دلیل تعداد سیلاب‌ کلمات‌شان، دوبله دشوارتری دارند اما دوبله زبان‌های انگلیسی و فرانسوی راحت‌تر است؛ زیرا بیشتر دوبلورها با این زبان‌ها آشنا هستند.

و سخن پایانی؟

در انتها می‌خواهم از خانواده‌ام تشکر کنم که در هر شرایطی با من همراه بوده‌اند.