قراردادهای ایران با روسیه ربطی به جنگ اوکراین ندارد

اشاره: نمی‌شود صبحت از دفاع و امنیت شود و پای مرد میدان به آن جلسه باز نشود، مرد میدانی که با اخلاصش چنان قلب‌ها را تسخیر کرد که با ذکر نامش دل‌ها روانه کربلایی می‌شود که آرزوی وطن پرستانی است که دل در گرو حفظ استقلال و امنیت کشور دارند و در این راه جان‌شان را ضمانت نیت‌شان می‌کنند.

امنیتی که بخش زیادی از آن مرهون خون شهدای والا مقامی است که شاید برای نسل‌های گذشته نام آشناتر باشند، امنیتی که برای پایداری‌اش سپهسالاران و ژنرال‌های بزرگ و نام‌آوری همچون حاج قاسم سلیمانی را از دست دادیم؛ حاج قاسمی که یادش همچنان لرزه بر اندام تروریست‌ها و اربابان‌شان می‌اندازد تا حدی که انتشار تصاویرش در شبکه‌های اجتماعی با انسداد و محدودیت همراه است و کاربران برای بیان ارادت‌شان به این سرباز جان بر کف از نمادهایی که مربوط به ایشان است، استفاده می‌کنند؛ انگشتر یکی از این نمادهاست.

طرح انگشتری که در لحظه اول گفت‌وگو در دست مهمان برنامه دیدم بی‌اختیار مرا به فرودگاه بغداد و بامداد دهشتناک دی ماه 98 برد. پرشتاب جویای ماجرای این نماد شدم و شنیدم که سردار دل‌ها، تعدادی انگشتر همانند آنچه در دستش داشت برای علاقه‌مندان و دوستدارنش به یادگار گذاشته است.

وعده دریافت یکی از این انگشترها را از سخنگوی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح می‌گیرم و به موضوع بازدارندگی می‌پردازیم، این‌که موقعیت ژئوپلتیکی ایران و منطق ایدئولوژیک جمهوری اسلامی در استکبارستیزی و دفاع از آرمان‌های کشورهای مسلمان، شرایطی را فراهم کرده که دشمنان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای برای تضعیف این نظام از راهبردهای جنگ سخت و نرم استفاده کنند. جنگی که اگر اعتقادی به شعار ما می‌توانیم، نداشتیم بازنده آن بودیم.

کمی به گذشته برمی‌گردم و این‌طور با خود مرور می‌کنم شاید بتوان مرحوم هاشمی رفسنجانی را تنها مقامی دانست که با وجود این‌که روزگاری جانشین فرمانده کل قوا بود و ضمن داشتن تجریه میدان جنگ و آشنایی اطلاع از دلارهای کلانی که در دنیای سیاست برای داد و ستد سلاح رد و بدل می‌شود، در حساب توییتری‌اش سهل انگارانه نوشت «دنیای فردا، دنیای گفتمان‎هاست، نه موشک‌ها» هرچند پس از بیانات صریح رهبر انقلاب که چنینی تفکری را ناشی از ناآگاهی و خیانت دانستند، از سوی مدیر اکانت توییتری منتسب به این مرحوم تکذیب شد اما گذر زمان به عینیه نشان داد که میدان گفت‌وگو متاثر از قدرت دفاعی است و نمی‌توان سهم پرقدرت بازدارندگی را اندک دانست.

خوشبختانه امروزه با رهنمودهای فرمانده کل قوا و ابتکار عمل مسئولان در این حوزه، شاهد انتشار اخبار خوبی از خودکفایی کشورمان در صنایع دفاعی هستیم. با وجود این‌که نمی‌توان بسیاری از توفیقات صورت گرفته را در قالب رسانه اعلام کرد و در ردیف رازهای مگوی نیروهای مسلح کشورمان تا زمان اضطرار باقی می‌ماند، باید با افتخار گفت که جمهوری اسلامی امروز در بخش‌های هوایی، موشکی، پهپادی، الکترونیک، راداری و رزم زمینی جزو کشورهای صاحب فناوری بوده که در بومی سازی نیز دارای توانمندی‌های راهبردی است.

ادامه نسخه کامل گفت‌و‌گوی تفصیلی امین صبحی با سردار سرتیپ پاسدار رضا طلایی نیک، سخنگوی وزارت دفاع با جام پلاس را پیرامون این دستاوردها و همچنین تلاش و شیطنت رسانه‌های غربی در خصوص پهپادهای ایرانی که برخلاف تلاش معاندانی که می‌خواستند از آن به عنوان اهرمی علیه جمهوری اسلامی استفاده کنند و امروز تبدیل به مولفه‌ای برای اثبات قدرت بازدارندگی ایران قوی شده است از دیدگان شما می‌گذرد.

شما می‌توانید فیلم های مرتبط با جام پلاس را در اینجا مشاهده کنید.

وزارت دفاع در حوزه به‌کارگیری نیروی انسانی چقدر توانسته از ظرفیت‌های بخش خصوصی در قالب جذب نیروی نخبه استفاده کند؟
ابتدا لازم می‌دانم روز خبرنگار را تبریک عرض کنم و برای همه خبرنگاران و فعالان عرصه رسانه‌ای کشور که در خبررسانی و امانت‌داری نسبت به محتوا و آنچه مورد نیاز مخاطب و جامعه است، تلاش‌های ارزشمندی داشته و دارند، آرزوی توفیق می‌کنم.

خبرنگاران پاسخگوی یکی از نیازهای بنیادین جامعه انسانی هستند لذا باید با نگاه ارزش‌مدارانه به فرآیند و جامعه رسانه‌ای توجه کرد. به نظر می‌رسد در بسیاری از چالش‌های امروزی، قدرت برتر در اختیار فضای رسانه‌ای است، لذا رسانه می‌تواند نقش به‌سزایی در صیانت از منافع ملی و تامین نیاز فکری عموم مردم داشته و در تعالی اجتماعی جامعه موثر باشد. ان شاءا... جامعه رسانه‌ای با اتکا به رسانه‌های داخلی در ابعاد گوناگون به گونه‌ای نقش‌آفرینی کنند تا بر رسانه‌های بیگانه که بعضا رویکرد ضد منافع ملی دارند و جنگ رسانه‌ای گسترده‌ای را علیه ملت ایران راه انداخته‌اند، غلبه کنند. 

در مورد سوالی که مطرح کردید باید بگویم سرمایه انسانی اصلی‌ترین دارایی وزارت دفاع است و بدون برخورداری از سرمایه انسانی متعهد، مجرب و متخصص نمی‌توانیم ماموریت‌ها، پیشرفت‌ها و اهداف مورد نظرمان را محقق کنیم. بهره‌مندی از نخبگان، فرهیختگان و نیروهای متخصصی که در وزارت دفاع جذب شدند و نقش‌آفرین هستند از ویژگی‌های منحصر به فرد این وزارتخانه است و میزان نیروهای متخصص و متعهد در وزارت دفاع بیشتر از دستگاه‌ها و سازمان‌های مشابه است و تقریبا بیش از 80 درصد کارکنان وزارت دفاع دارای تحصیلات دانشگاهی هستند.

البته همه ظرفیت‌ها و استعدادهای منابع انسانی ما منحصر به کارکنان وزارت دفاع نیست و شبکه مشترکی متشکل از شرکت‌های دانش‌بنیان، دانشگاه‌ها و مجموعه نخبگان داریم که خارج از کارکنان وزارت دفاع به همکاری با ما پرداخته‌اند. 

جزو 10 کشور برتر دنیا در فناوری و صنعت دفاعی هستیم

در حال حاضر 950 شرکت دانش‌بنیان با وزارت دفاع دارای قرارداد یا طرح و فعالیت‌ تحقیقاتی، پژوهشی و همچنین تولیدی هستند. علاوه بر این جامعه نخبگانی، بیش از 100 دانشگاه کشور با ما قرارداد و فعالیت‌های مشترک دارند و با کمک این جامعه نخبگانی، تحصیلکرده، متخصص و مستعد کشور توانستیم صنعت دفاعی کشورمان را در سطح کشورهای برتر جهان قرار دهیم. با وجود تحریم 40 ساله در حوزه صنعت دفاعی خوشبختانه جزو 10 کشور برتر دنیا در فناوری و صنعت دفاعی هستیم که اتکاء آن به منابع داخلی است به طوری که بیش از 90 درصد تجهیزات، تسلیحات و سامانه‌های مورد نیاز نیروهای مسلح در داخل کشور تولید و تامین می‌شود.

شرایط دفاعی قبل از انقلاب برعکس حالا بود و بیش از 90 درصد از تجهیزات و تسلیحات - که از نظر سطح فنی، فناوری و قابلیت نظامی قابل مقایسه با شرایط کنونی نبود و در سطح نازلی قرار داشت ـ وارداتی و وابسته به خارج بود. برنامه‌های ویژه‌ و مستمری را به منظور حمایت و منزلت‌دهی به نخبگان و کارکنان متخصص و دانشمندان داریم و تلاش‌مان این بوده که متخصصان و نیروهای ماهر وزارت دفاع محور اصلی همه فعالیت‌ها از ایده تا محصول، فرآیند طراحی و تحقیقات، فنی ـ صنعتی و خدمات‌دهی باشند.

مقام معظم رهبری اخیرا بر موضوع هوش مصنوعی اشاره و تاکید داشتند، وزارت دفاع چه اقداماتی را در این راستا انجام داده است؟
توسعه دانش و بهره‌گیری از ظرفیت هوش مصنوعی در سامانه‌ها، تجهیزات و تسلیحات، هوشمندسازی انواع تسلیحات، تجهیزات و سامانه‌ها در صنعت دریایی، صنعت هوایی، صنعت موشکی، صنایع حوزه پدافند و عرصه‌های دیگر از اولویت وزارت دفاع است. 

استفاده از هوش مصنوعی در هدایت موشک‌های کروز

همان طور که اطلاع دارید اخیرا موشک کروز دریایی به صورت انبوه به نیروی دریایی سپاه و ارتش تحویل داده شد، استفاده از هوش مصنوعی در هدایت موشک‌های کروز از ویژگی‌های این کروز است که با جدیت در سامانه‌های گوناگون دنبال می‌شود ولی هنوز زمینه‌های متنوع زیادی برای تحقق این امر وجود دارد. از این دانش و فناوری می‌توانیم در حوز‌ه‌های غیرنظامی هم استفاده کنیم. در همین راستا به دستگاه‌های گوناگون در بخش‌های خصوصی و دولتی اعلام کرده‌ایم که می‌توانیم پشتیبانی فنی و دانشی هوشمندسازی بسیاری از تجهیزات و سامانه‌هایی را که استفاده می‌کنند، عهده‌دار شویم.

این اقدامات در راستای نظام نوآوری دفاعی که آقای وزیر دستور دادند، تعریف می شود یا امر جداگانه ای است؟
به هر حال با نظام نوآوری دفاعی مرتبط است. در حوزه میکروالکترونیک و عرصه‌های گوناگونی که امروزه جزو اقتصادهای برتر دنیا محسوب می‌شوند، گام‌های بلندی برداشته‌ایم و وزارت دفاع با هماهنگی‌هایی که با بخش‌های مختلف انجام داده است با ایجاد پژوهشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری در آینده نزدیک اولین‌ها را رقم خواهد زد و ان‌شاءا... شاهد اثرات آن در بخش‌های مختلف کشور خواهیم بود.

بحث ظرفیت تولید یکی از چالش‌های وزارت دفاع بود. در دو سال اخیر چه اقداماتی در حوزه افزایش این ظرفیت انجام شده است؟
در حال حاضر ظرفیت تولید متناسب با نیاز نیروهای مسلح است و برای تولید سامانه‌ها، تجهیزات و تسلیحات داخلی ظرفیت داریم و کمبود خط تولید نداریم و حتی در برخی صنایع امکان توسعه خط تولید مازاد بر ظرفیت هم داریم تا متناسب با نیازی که بعضا به‌وجود می‌آید، امکانات لازم را فراهم کنیم، زیرا برخی تجهیزات و محصولاتی که باید از خارج کشور تامین شود با محدودیت‌هایی مواجه است‌، مثل خودروسازی که تجهیزات الکترونیکی آن چند سال پیش با تحریم مواجه بود و دو خودروساز بزرگ کشور با کمبود و محدودیت مواجه شدند و ما بلافاصله بخشی از ظرفیت‌های تولیدی خود را در صاایران و بخش‌های دیگر فعال و به صنعت کشور کمک کردیم. این ظرفیت هنوز وجود دارد تا علاوه بر تامین نیاز نیروهای مسلح در بخش‌های خصوصی و صنعتی که گلوگاه‌های فناوری کشور و نیازمند همکاری هستند، کمک کنیم. دولت نیز کارگروهی‌ را با مسئولیت وزارت دفاع و به منظور تبادل فناوری و مشارکت ملی ـــ دفاعی مصوب کرده است و شش وزارتخانه و چهار سازمان عضو این کارگروه هستند و خوشبختانه عرصه‌های گوناگونی را دنبال می‌کنیم تا ظرفیت‌های موجود در وزارت دفاع را برای کمک به اقتصاد کشور، تجهیز زیرساخت‌ها و کمک به فناوری‌های نوین در صنعت کشور بسیج کنیم. 

یک‌سری اخبار پیرامون این‌که وزارت دفاع موشکی تولید و سپاه نیز همان موشک را تولید می‌کند، منتشر شده که اگر درست نیست، لطفا تصحیح کنید و اگر درست است علت این امر چیست؟
خیر، این موشک‌ها یکسان نیست.

مثلا همین موشک قاسم!

با توجه به تقسیم کاری که صورت گرفته است، وزارت دفاع مسئولیت دارد تا نوع سلاح‌های سازمانی و تجهیزات مورد نیاز نیروهای ارتشی و سپاهی را تامین کند اما به‌دلیل ظرفیت‌هایی که در نیروهای مسلح وجود دارد آنها در قالب برنامه هماهنگ اقدام می کنند مثلا نیروی دریایی ارتش از ظرفیتی در حوزه دریایی برخوردار است و از سوی دیگر هوافضای سپاه نیز امکاناتی را در حوزه موشکی و صنایع دریایی در اختیار دارد، بنابراین به صورت هماهنگ اقدام می کنند. 

اقدام مشترک در صورت نیاز

ممکن است به دلیل نیازمندی به برخی از تسلیحات و سامانه‌ها اقدام مشترکی صورت گیرد و بخشی از نیاز را وزارت دفاع تولید و بخشی از آن را نیروی هوافضای سپاه تولید کند مثل همین موشک قاسم که به آن اشاره کردید اما به‌طور کلی عمده تولیدات در وزارت دفاع انجام می‌شود و این ظرفیت مکمل در بخش تولید برخی از محصولات تعیین و تعریف شده است اما در فرآیند طراحی، تحقیق و نیل به فناوری‌های جدید محدودیتی وجود ندارد و ممکن است یگان‌های رزم که به کارگیرنده سلاح و تجهیزات هستند در فرآیند به‌کارگیری و عملیاتی شدن این تجهیزات به ایده‌ها و طرح‌هایی برسند و در این صورت محصول مورد نظر را در یک همکاری تعریف شده در دستور کار قرار می‌دهیم و به‌طورمشترک یا به صورت مکمل ( یعنی یک طرح را ما کار می‌کنیم و یک طرحی را هوافضای سپاه کار می‌کند اما اینها مکمل هم هستند و موازی هم نیستند) به ساخت آن می‌پردازیم.

عملکرد مکمل در تولید سلاح

در تولید سلاح‌ها و سامانه‌های جدید کاملا مکمل هم عمل و حرکت می‌کنیم اما ممکن است برخی تسلیحات و سامانه‌ها نیازمند تولید بیشتری باشد از همین رو از ظرفیت‌های تولیدی غیر از وزارت دفاع نیز بهره‌مند می‌شویم؛ درحال‌حاضر برای تامین قطعات و برخی تجهیزات زیرسامانه‌ای از امکانات بخش خصوصی استفاده می‌کنیم.

همکاری با 7000 شرکت

مثلا برای تولید سامانه‌ها صدها قطعه مورد نیاز است که بخش زیادی از آن را از بخش خصوصی تهیه می‌کنیم و تا همین امروز با 7000 شرکت همکاری داریم تا به این وسیله شاهد اشتغال‌زایی و رونق بخش خصوصی شویم. کل این فرآیند هم توسط ستاد کل نیروهای مسلح کنترل و هدایت می‌شود. هدف ما این نیست که فقط ظرفیت وزارت دفاع را توسعه دهیم بلکه درصدد هستیم شبکه و زنجیره راهبردی مشترکی را با حضور بخش خصوصی و مشارکت شرکت‌های دانش‌بنیان ایجاد کنیم و ظرفیت تولید را بدون نیاز به سرمایه‌گذاری و زیرساخت‌های جدید توسعه دهیم.

این یک بخش است، در صحبت‌های‌تان به بخش خصوصی اشاره کردید و در این پروسه نمی‌توان از سپاه به‌عنوان بخش خصوصی یاد کرد. شما بیان کردید در راستای تکمیل ظرفیت نیازمند مکمل هستیم و در پاسخ به سؤال قبل بیان کردید وزارت‌دفاع آن‌قدر ظرفیت دارد که تمام نیاز را تامین کند.
بنا بر برآوردهای عملیاتی، حفظ توان رزم و قدرت بازدارندگی و حتی بعضا نیاز صادراتی ممکن است تولید برخی محصولات و سلاح‌های خاص در مقطعی نیازی بیش از ظرفیت ما را بطلبد و در این موارد از ظرفیت بخش‌های دیگر کمک گرفته می‌شود. خود نیروی هوافضای سپاه هم با شرکت‌های دانش‌بنیان و شرکت‌های بخش خصوصی همکاری و از ظرفیت آنها استفاده می‌کند. در قانون‌اساسی هم به این مسأله تاکید شده است که نیروهای مسلح در ایام غیرجنگی باید ظرفیت خود را در اختیار بخش‌های مختلف نظیر سازندگی و کمک به کشور قرار دهند و وقتی بخش نظامی نیازمند این همکاری است به طریق اولی، اولویت مشارکت در این حوزه است. 

وزارت دفاع متولی صادرات دفاعی است

روند صادرات به چه صورت است؟ مثلا خرید از سپاه انجام می‌شود یا از وزارت دفاع؟
وزارت دفاع متولی صادرات دفاعی است و هرکدام از بخش‌های نظامی آمادگی خود برای فعالیت و کمک در حوزه صادرات را به این وزارتخانه اعلام کرده و این اقدام از طریق وزارت دفاع انجام می‌شود.

محصولات با ويژند - برند - وزارت‌دفاع صادر می‌شوند؟
وزارت‌دفاع به لحاظ وظیفه قانونی، ساختار سازمانی و سیاست‌های تعیین‌شده مسئولیت صادرات دفاعی را برعهده دارد. این نهاد بخشی از دولت است و علاوه‌براین تحت تدابیر و سیاست‌های نیروهای مسلح عمل می‌کند. لذا یک سازمان بین‌بخشی است و امکان تسهیل‌گری و تنظیم فرآیندهای صادرات در بخش‌های داخلی و خارجی، از گذشته توسط این وزارتخانه انجام می‌شود و مشکلی در این رابطه وجود ندارد.

رویکرد صادراتی در این حوزه چیست؟ بیشتر چه محصولاتی را صادر می‌کنیم؟
معیار تعیین‌کننده‌ای در این خصوص وجود دارد. یکی از معیارها این است که کشور خریدار متقاضی کدام سامانه، محصول و تجهیزات است و مسأله دیگر این است که چه محصولاتی را در سبد صادراتی خود قرار داده‌ایم. 

اقلام معینی را صادر می کنیم

به لحاظ این‌که سطح دفاعی کشور حفظ شود و قدرت بازدارندگی ما آسیب نبیند همه تسلیحات و تجهیزات پیشرفته را در سبد صادراتی قرار نمی‌دهیم و آن بخش از محصولات را به صادرات اختصاص می‌دهیم که امکان تولید و رقابت آنها با صادرکننده‌های خارجی وجود دارد. لذا اقلام معینی هستند و ما آنها را در نمایشگاه دائمی صادرات در معرض دید هیات‌های خارجی که برای بازدید می‌آیند قرار می‌دهیم تا بر این اساس انتخاب ‌کنند. بنابراین نیاز خریدار و کشور متقاضی و این‌که چه محصولاتی را در سبد صادراتی قرار دادیم دو معیار بسیار تعیین‌کننده است و متناسب با آن عمل می‌شود. درحال‌حاضر محصولات ما متقاضیان زیادی دارد. متقاضی بگوییم بهتر است، چون به هر مشتری‌ای سلاح و تجهیزات نمی‌فروشیم.

خط‌قرمز ما در این حوزه چیست؟
کشورهایی که مواضع و رویکردهای نامناسبی نسبت به جمهوری اسلامی ایران دارند و کشورهایی که ممکن است بهره‌برداری نامناسبی از این سلاح و تجهیزات داشته باشند معمولا در گروه مشتریان ما قرار نمی‌گیرند و در این خصوص مراقبت می‌شود. این بخش‌ توسط مراجع ذی‌صلاحی در کشور بررسی می‌گردد و صادرات محصولات دفاعی با نظارت و به‌صورت کاملا مدیریت‌شده انجام می‌شود.

بیشترین محصولاتی که صادر می‌کنیم چیست؟
شامل انواع سامانه‌ها و سلاح‌ها می‌شود و یکی دو مورد نیست که اسم ببریم. تجهیزات و تسلیحاتی که از فناوری برتری برخوردار هستند و به نحوی در یگان زمینی استفاده می‌شوند یا ترکیبی هستند.برخی سامانه‌های پدافندی متقاضی بیشتر دارد، سامانه‌هایی که در جهت تامین یگان‌های زمینی بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد، متقاضی بیشتر دارد و البته برخی سامانه‌ها هم متقاضی دارند ولی ما مایل به صادرات آنها نیستیم.

به چه کشورهایی بیشتر صادرات داریم؟
کشورهای متقاضی معمولا ملاحظاتی دارند و مایل نیستند اسم آنها اعلام شود. البته از نظر مقررات هیچ مشکلی وجود ندارد و از نظر موازین بین‌المللی ما مشکلی در اعلام آنها نداریم و آنها هم مشکلی در این خصوص ندارند؛ اما خیلی از کشورهای دنیا معمولا اطلاعات صادرات و واردات نظامی خود را علنی نمی‌کنند. آنها ملاحظات امنیت ملی خود را دارند و ما نیز ملاحظات امنیت ملی را مد نظر داریم؛ به همین دلیل اسم کشورها کمتر در فضای عمومی اعلام می‌شود. البته مواردی که اعلام شده یا جنبه تبلیغاتی دارد و نوعی بازاریابی یا بازارگرمی است یا این‌که با مانور رسانه‌ای درصدد تبلیغ سامانه یا خرید تسلیحات هستند. با این حال رویه معمول این است که کشورها خرید و فروش تجهیزات و تسلیحات نظامی را علنی نمی‌کنند.

بحث پهپادهای ایرانی موضوعی است که از زمان جنگ روسیه و اوکراین شکل گرفته مطرح شده‌است. بارها این مسأله تکذیب شده و در این خصوص توضیحاتی چه از سوی دستگاه نظامی و چه دستگاه دیپلماسی داده‌شده‌است. اخیرا اخباری مطرح شده که این پهپادها کپی است که چینی‌ها انجام دادند. به چه صورت است؟ اگر چنین ادعایی است به چه صورت می‌توانند اثبات کنند و جمهوری اسلامی چطور می‌تواند در این حیطه به صورت رسمی و شفاف از خود دفاع کند؟
موضع بی‌طرفی جمهوری اسلامی ایران در جنگ اوکراین بارها به صورت رسمی و شفاف اعلام شده و حتی گفته‌ایم که آماده همکاری در جهت خاتمه این جنگ هستیم.

قراردادهای ما با روسیه هیچ ربطی به جنگ اوکراین ندارد

 در رابطه با جنگ اوکراین هیچ نوع قرارداد یا صادراتی به هیچ یک از طرفین نداشتیم و همکاری و مبادله تجهیزات و تسلیحات با روسیه سابقه چند ساله دارد و به ایام قبل از جنگ اوکراین و سامانه پدافند هوایی اس 300 که از 12-10 سال پیش داشتیم، مربوط می‌شود. قراردادهای صادراتی ما با روسیه و آنها با ما هیچ ربطی به جنگ اوکراین ندارد. این فضای مسموم تبلیغاتی را غربی‌ها به راه‌انداخته و برخی کشورها آن را تکرار کردند و ادعای آنها اثبات نشد. ایران اعلام آمادگی کرد شواهد و استنادات خود را ارائه کند. همکاری ما با روسیه به سال‌های گذشته برمی‌گردد و روند معینی دارد و ربطی به تحولات و جنگ اوکراین و بحث‌های دیگر ندارد.

در جریان بحث جنگ اوکراین هیچ ...
بله به خاطر جنگ اوکراین هیچ قرارداد یا مبادله تسلیحاتی نداشتیم.

ماجرای خرید بالگرد، جت آموزشی و جنگنده از روسیه به چه مرحله‌ای رسیده‌است؟
همان‌طور که بیان کردم ملاحظاتی وجود دارد تا قراردادهای خرید و فروش سامانه‌ها و تجهیزات نظامی در زمان مناسبی که لازم باشد اعلام ‌شود. 

هیچ قرارداد لغو یا مختل شده‌ ای با روسیه نداریم 

ما هیچ قراردادی با روسیه نداشتیم که لغو یا مختل شده‌باشد و هر آنچه از قبل در جریان بوده، در جریان است. برخی از این قراردادها به مرحله اجرا رسیده و برخی در فرآیند انعقاد یا پیگیری است که ان‌شاءا... در زمان‌های مقتضی اطلاعات لازم و مناسب اعلام خواهدشد. ولی این‌که قراردادی وجود داشته‌باشد که به هم خورده‌باشد، چنین چیزی مطرح نیست.

یعنی اخبار ضدونقیضی را که مطرح می‌شود، تکذیب می‌کنید؟
بله. به ثمر رسیدن قراردادها فرآیند طولانی دارد؛ برخی از این قراردادها به مرحله اجرایی رسیده‌است. خرید و فروش سامانه یا تجهیزات فقط محدود به تحویل آن سلاح، سامانه یا جنگنده نیست بلکه شامل فرآیندهای آموزشی، انطباق فناوری و ایجاد ساختار سازمانی به منظور به کارگیری آن سامانه‌هاست. علاوه بر این ممکن است تولید آن زمانبر باشد؛ بنابراین باید انواع مولفه‌ها را در کنار هم قرار داد تا یک قرارداد به مرحله اجرا برسد. هر قراردادی که از گذشته با روسیه داشتیم سیر طبیعی خود را طی می‌کند و چیزی مختل نشده‌است.

با توجه به بازخوردهایی که از محصولات تولیدی وزارت دفاع منتشر شده، چه میزان رضایتمندی وجود داشته‌است؟
ملاقات با محصول فرآیندی است که در این خصوص انجام می شود و طی آن تمام محصولات و تسلیحات نظامی که به یگان بهره‌بردار و واحدهای نظامی ارتش و سپاه می‌رسد و در نقاط مرزی عملیاتی می‌شود، توسط تیم‌های فنی، طراحان و مهندسان صنعت دفاعی در یگان‌های نظامی مورد ارزیابی فنی قرار می گیرد.

تیم وزارت دفاع است؟
بله. ارزیابی فنی به صورت مشترک با یگان نظامی بهره‌بردار در طول به‌کارگیری انجام می‌شود و همه اینها در مرحله تست و بعد از آن به طور مستمر به‌روزرسانی می‌شود. این روند در وزارت دفاع تحت عنوان جریان ملاقات با محصول انجام می‌شود و مراحل مختلف آن از ایده، محصول، به‌کارگیری و ارتقای قابلیت‌های آن به طور مداوم مورد پایش و پیگیری قرار می‌گیرد. 

در حوزه تجهیز محور مقاومت چه اقداماتی انجام دادید؟
زمانی که جریان مقاومت در سوریه خیلی فعال بود، محصولی متناسب با نیازی که شهید عزیز، سردار دل‌ها، حاج‌قاسم سلیمانی اعلام می‌کرد و مورد نظر دولت سوریه بود، توسط وزارت دفاع تامین می‌شد و تجهیزات و تسلیحات در اختیار آنها قرار می‌گرفت. این روند در حال حاضر و آینده نیز می‌تواند تناسب با نیاز و تقاضایی که وجود دارد، استمرار یابد و ما همچون گذشته، می‌توانیم در این‌خصوص اقدام کنیم.

باتوجه به مباحثی که پیرامون محور مقاومت و تجهیز کرانه باختری مطرح است، آیا در حال حاضر اقدامی در این‌خصوص انجام شده است؟
اینها متناسب با نیاز، تقاضا و فرآیندهای شناخته‌شده‌ای که دولت‌های مربوطه پیگیری می‌کنند و از طریق مجاری ...

یعنی الان تقاضایی نیست؟ 
الان نمی‌توانم مورد خاصی را بیان کنم ولی این آمادگی همیشه و متناسب با نیاز وجود دارد.

می‌گویند خودروسازی را دست کسانی بدهیم که موشک می‌سازند. اگر چنین تحولی اتفاق افتد، آیا چالشی که در عرصه خودروسازی داریم، حل می‌شود؟
وزارت دفاع به دنبال ساخت خودروی غیرنظامی نیست. برای رعایت سیاست‌های اصل 44 قانون اساسی و پشتیبانی از ظرفیت‌های بخش خصوصی و صنعت کشور، می‌توانیم پشتیبانی فناورانه‌ای از صنعت خودروسازی داشته باشیم. بنابراین علی‌رغم مسائلی که در فضای عمومی مطرح می‌شود و درخواست‌هایی که وجود دارد، مستقیما وارد عرصه ساخت خودروی غیرنظامی نمی‌شویم تا بخش خصوصی تقویت شود اما باتوجه به این‌که خودروهای نظامی تولید می‌کنیم، آمادگی داریم تا فناوری‌ها و دانش صنعت خودرویی‌مان را در اختیار خودروسازان داخلی قرار دهیم. در حال حاضر بخشی از این کار در حال انجام است که می‌تواند تقویت شود و گسترش یابد. ایجاد ظرفیت در قابلیت‌های بخش خصوصی بهترین سیاست و راهبرد برای تقویت خودروسازی در کشور است. ما می‌توانیم نقش پشتیبانی و حمایت داشته باشیم اما به دنبال این‌که مستقیما خودروی غیرنظامی تولید کنیم، نیستیم. فناوری‌هایی که در عرصه‌های گوناگون داریم، مثلا در حال حاضر 800 سامانه بزرگ و تسلیحات مهم نظامی را در داخل کشور تولید می‌کنیم. آن تجهیزاتی که کاربرد دوگانه دارد و می‌تواند در بخش‌های نظامی غیرنظامی استفاده شود، بیش از 2000 محصول است. فناوری این 2000 محصول در اختیار ماست. ما آمادگی داریم این فناوری و دانش را در قالب مشارکت ملی ـ دفاعی در اختیار بخش خصوصی قرار داده و به این بخش در جهت تولید خودروهای پیشرفته کمک کنیم.

گفتید آماده هستیم و در قسمتی گفتید تعامل در حال انجام است.
بله. تعامل در برخی از سامانه‌ها نظیر بحث تجهیزات الکترونیکی خودرو، ایربک خودرو و برخی از بخش‌هایی که ظرفیت تولید آن در کشور پایین است، انجام می‌شود و به تولید آنها کمک می‌کنیم و معتقدیم این ظرفیت باید در بخش غیرنظامی بیشتر ایجاد شود، بنابراین حاضریم بخش‌هایی که در آنها صاحب دانش و فناوری هستیم اما تولیدی نداریم را در اختیار خودروسازان و شرکت‌های داخلی قرار دهیم.

اگر نکته‌ای باقی مانده بفرمایید.
از حسن توجه جنابعالی و روزنامه جام‌جم تشکر می‌کنم که در تعامل با بخش دفاع و وزارت دفاع فعال هستید. احساس وظیفه کردیم تا برای تبریک روز خبرنگار و تقدیر از همکاران روزنامه جام‌جم در موسسه حضور پیدا کنیم و امیدواریم این فعالیت ارزشمندی که روزنامه جام‌جم در بخش‌های مختلف کشور از جمله در حوزه دفاعی انجام می‌دهد به تقویت روحیه ملی، باور ملی و این‌که در حوزه دفاعی «ما می‌توانیم» را به توانستیم تبدیل کنیم، بینجامد.

امیدواریم ایرانیان عزیز داخل کشور و حتی آنهایی که خارج از کشور هستند، از این پیشرفت‌ها مطلع شده و به این ترتیب روحیه خودباوری مخصوصا در نسل جوان تقویت ‌شود. خوشبختانه این ظرفیت در عرصه‌های گوناگون کشور با اتکا به قابلیت‌های داخلی وجود دارد. مهم این است که اینها را به باروری اجرایی و عملیاتی بیشتر برسانیم.