بازگشت بازیاران به سوی یار

مهم‌ترین کاراکترهایی که با صدای او اجرا شده بود، میکی‌ماوس و ابن ملجم بود که همین دو مورد به خوبی توانمندی او در صداپیشگی کارهای متفاوت را نشان می‌دهد. جواد بازیاران متولد طوس یا آن‌طور که خودش گفته بود، زاده شهر فردوسی بزرگ بود. در سن کم به تهران آمد و در سال ۱۳۳۷ پایش را به حوزه دوبله گذاشت. البته علاوه بر دوبله، در کارهای مختلفی مثل نمایشنامه‌نویسی و عروسک‌سازی هم فعالیت می‌کرد. او روز گذشته در ۸۷ سالگی چشم از جهان فروبست. جام‌جم برای گرامیداشت یاد این دوبلور پیشکسوت، با برخی از همکاران او همچون اکبر منانی، نصرا... مدقالچی و منوچهر والی‌زاده و همچنین فرشید شکیبا مدیر دوبلاژ تلویزیون گفت‌وگو کرده است. 

 

به گزارش جام‌جم، جواد بازیاران شاید آنطور که خودش گفته بود، به خیلی از کارها مسلط بود؛ هم دستی بر قلم داشت و هم دوبله می‌کرد. سال ۱۳۱۵ در مشهد به دنیا آمد و در کنار دوبله، در حوزه‌هایی مثل داستان‌نویسی و نمایشنامه‌نویسی و همچنین عروسک‌سازی فعالیت می‌کرد. بخش عمده توانمندی‌اش، بیان تیپ‌های مختلف بود که صدایش را ماندگار کرد. فرمانروایان مقدس با مدیریت خسرو خسروشاهی، ارباب حلقه‌ها با مدیریت امیرهوشنگ زند، هری پاتر با مدیریت بهرام زند، جن‌گیر۱۹۷۳ با مدیریت خسرو خسروشاهی، انیمیشن قلعه اردک‌ها با مدیریت دوبلاژ اکبر منانی از جمله آثاری است که در آنها در مقام دوبلور حضور داشته است. متفاوت بودن کارهایی که در کارنامه او دیده می‌شود نشانی از توانمندی‌های این دوبلور است. 

     

اکبر منانی که خودش از دوبلورهای پیشکسوت است و مدیردوبلاژی کارهای مختلفی را در دست داشته، درباره شخصیت مرحوم جواد بازیاران به جام‌جم می‌گوید: من خیلی با مرحوم بازیاران کار نکرده بودم اما می‌دانم که فرد توانمندی بود. او از چهره‌های قدیمی حوزه دوبله بود و در کنار کار، دستی هم برقلم داشت و می‌نوشت. البته سال‌ها بود از او خبر نداشتیم. 

وی ادامه می‌دهد: در بسیاری از کارهای من، به عنوان گوینده حضور داشت و صدایش خوب بود. بعد از این‌که از ایران رفت از او اطلاع نداشتم، شنیده بودم یکی دو بار عمل کرده و حالش خوب نیست. اما همیشه مردی قوی و امیدوار بود. در طول دوران فعالیتش، تیپ‌های مختلفی را گفته بود. در گذشته شاید خیلی به دوبلورهای جدید فرصت نمی‌دادند. او از نظر کاری صدای خوبی داشت و تیپ‌سازی‌های مختلفی کرده بود. زمانی که در مراسم مرحوم مقامی شرکت کردم، دخترش را دیدم و دیگر خبری از خود مرحوم نداشتم. او به طور کلی مستعد بود و چیزهایی می‌نوشت. خیلی وقت‌ها از من کتاب می‌گرفت و شخصیت‌های مختلفی می‌نوشت. 

منانی عنوان می‌کند: مرحوم بازیاران استعداد خوبی در کارهای هنری داشت. او تیپ‌های مختلفی را کار می‌کرد. ما دوبلورهای مسلط بسیاری مثل عزت‌ا... مقبلی داشتیم که در همه تیپ‌ها مهارت داشت و کسی متوجه نمی‌شد که همه اینها را او می‌گوید.

     

فرشید شکیبا، مدیر دوبلاژ تلویزیون هم در بیان خاطراتی از مرحوم بازیاران، به جام‌جم می‌گوید: ضمن عرض تسلیت به خانواده بزرگ و هنرمند دوبله در ایران و خانواده محترم ایشان، باید بگویم هنرمندان دوبلاژ عزیزانی هستند که برای مردم عزیزمان خاطره‌های خوبی را به یادگار گذاشته‌اند و همیشه برای مردم این سرزمین ماندگار هستند. از خبر درگذشت ایشان بسیار ناراحت شدیم و امیدواریم که خداوند متعال برای بازماندگان، همراهان و دوستان ایشان صبر عنایت فرماید.وی ادامه می‌دهد: مرحوم بازیاران در فیلم این گروه خشن، ارنست بورگناین را برای اولین بار گویندگی کرد و شخصیت ابن ملجم در مجموعه امام علی( ع) و میکی موس را با مدیریت ایرج رضایی گویندگی کرد. همچنین در فیلم مادر هند هم در نقش راجیندا کومار با مدیریت هوشنگ کاظمی گویندگی کرد.‌این هنرمند در دهه ۹۰ با شروع بیماری‌هایی که برایش شکل گرفت حضورش کمتر شد.

شکیبا همچنین عنوان می‌کند: مرحوم بازیاران در فیلم‌های قتل در قطار سریع‌السیر به جای مارتین بالزام، کارتون قلعه هزار اردک به جای ایگور با مدیریت استاد اصغر افضلی، یوگی و دوستان به جای باباتوئی، شخصیت لوک خوش‌شانس و میکی موس صحبت کرده بود. این همه فعالیت و حضور این دوبلور، نشان از سابقه هنری و علاقه به این حرفه است.

     

نصرا... مدقالچی را هم باید از جمله پیشکسوتان توانمند حوزه دوبله دانست. او تاکنون کارهای مختلفی را دوبله کرده و مدیریت دوبلاژ کارهای بسیاری را در دست داشته است. مدقالچی با زنده‌یاد جواد بازیاران همکاری‌های مختلف داشته است. او در گفت‌و‌گو با جام‌جم در خصوص همکاری با این هنرمند، به خاطرات سال‌های دور اشاره کرده و می‌گوید: ما سال‌ها پیش با هم کار می‌کردیم و آخرین مجموعه‌ای که با هم دوبله کردیم، افسانه شجاعان بود که در اوایل دهه ۸۰ پخش شد. افسانه شجاعان یک مجموعه چینی بود که در آن زمان پخش می‌شد و ما با هم در آن زمان کار می‌کردیم.وی ادامه می‌دهد: خاطرم هست مدتی از او بی‌خبر بودیم. به همین دلیل من هم نمی‌دانستم در آلمان سکونت دارد و اصلا در تماس نبودیم. تا این‌که خبر فوت ایشان را شنیدم و تازه متوجه شدم ایران نبوده و در آلمان زندگی می‌کرده است.

وی در پاسخ به این سوال که بارزترین ویژگی اخلاقی و کاری که در این هنرمند وجود داشته و در ذهنش به یادگار مانده چیست هم می‌گوید: خاطرم هست که مرحوم بازیاران در کارش دقت خوبی داشت. یادم می‌آید در دهه ۴۰ که من وارد دوبله شدم، زنده‌یاد بازیاران با زنده‌یاد علی‌محمدی در استودیو یک فیلم هندی کار می‌کردند و ایشان نقش اول را می‌گفت. آن روز را به خوبی به خاطر دارم که من یک دیالوگ کوتاه داشتم و او نقش اصلی بود. او صدای خوبی داشت. از شنیدن خبر فوت ایشان ناراحت شدم. این‌که چطور همکاران و دوستانمان را از دست می‌دهیم غم‌انگیز است.

     

صدای منوچهر والی‌زاده هم مثل دیگر دوبلورهای پیشکسوت تلویزیون، برایمان خاطرات بسیاری دارد. او یکی از هنرمندان عرصه دوبله است که به جای شخصیت‌های بسیاری در فیلم‌ها، سریال‌ها و پویانمایی‌ها صحبت کرده است. از جمله پویانمایی لوک خوش شانس یا مجموعه فرار از زندان که جزو کارهای مشهور اوست. او در گفت‌و‌گو با جام‌جم در خصوص همکاری با زنده‌یاد بازیاران می‌گوید: سال‌ها بود که آقای بازیاران به دلیل کهولت سن کار نمی‌کرد و مدت‌ها بود از ایشان بی‌خبر بودم تا این‌که خبر فوت ایشان را شنیدم. اما پیش از این‌که در این عرصه کم کار و درگیر بیماری شود، هر از گاهی واحد دوبلاژ می‌آمد و ما هم او را می‌دیدیم. 

وی ادامه می‌دهد: دوبلور خوبی بود. در کارش مسلط بود. صدای بم خوبی هم داشت و تیپ خاصی را هم می‌گفت. به هر حال سال‌ها سابقه تئاتر و نویسندگی هم داشت و جزو قدیمی‌های دوبله بود و زودتر از خیلی‌ها وارد این کار شده بود. زنده‌یاد بازیاران در لاله‌زار تئاتر کار می‌کرد و اوایل انقلاب چند سناریو نوشت و با برنامه کودک همکاری داشت. در نوع خودش آدم بی‌نظیری بود و به لحاظ اخلاقی هم خوش مشرب بود.

وی همچنین می‌افزاید: انسان خوبی بود  و سعی می‌کرد به کارش هم عشق بورزد. در آن سال‌هایی که همکاری می‌کردیم، من نکته و خاطره بدی از او به خاطر ندارم. مثل همه قدیمی‌های این عرصه، منظم و با عشق سر کار می‌آمد و با علاقه کار می‌کرد.

 

آخرین شاهد 

ارباب حلقه ها

جن گیر

هری پاتر

قلعه اردک ها

فرمانروایان مقدس

لاکی