وقتی هوا ایستاد

این آلودگی‌های فارغ از ماجرای ریزگردها و طوفان خاک و غباری است که هفته گذشته بسیاری را در شهرهای استان خوزستان و سیستان و بلوچستان راهی مراکز درمانی کرده است. ماجرای آلودگی هوا آن‌قدر پرتکرار گفته شده که اغراق نیست بگوییم داده‌ای برای گفتن وجود ندارد اما یکی از پرتکرارترین توصیه‌های در میانه آلودگی هوای شهرها که عموما خروجی جلسه کمیته اضرار آلودگی هوای شهرهاست مربوط به ماندن در خانه است. این‌که همواره پس از هر ناپایداری هوا در شهرها توصیه می‌شود شهروندان در خانه بمانند. این توصیه همراه با تعطیلی مراکزی همچون مدارس ابتدایی شدت می‌گیرد. اما شبهه‌ای هم در این میان همواره وجود داشته، مبنی بر این که اساسا ماندن در خانه چه تفاوتی می‌تواند در سلامت شهروندان هنگام بروز آلودگی هوا داشته باشد. آمارهای جهانی در رابطه با میزان مرگ و میرهای منتسب به آلودگی هوا در ایران به آشکاری تاثیر چنین تصمیمی را نشان می‌دهد.در داده‌نمای امروز می‌توان به شکلی صریح از مقایسه دو نمودار منتشرشده متوجه این امر شد که میزان مرگ‎‌ها بر اساس آلودگی هوای داخل خانه طی دو دهه گذشته کاهشی معنادار در برابر افزایش مرگ‌ها در بیرون از خانه داشته است. این وقتی مهم است که بدانیم بر اساس مطالعات دانشمندان، آلودگی هوای داخل منازل پس از سوءتغذیه، فشار خون بالا و مصرف دخانیات، چهارمین عامل مهم احتمال کاهش امید به زندگی است. در رابطه با مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا در فضای باز همواره تناقض‌های بسیاری دیده شده است، در میانه گفته‌‎های مسئولان وزارت بهداشت گاه می‌توان به برخی داده‌ها پی برد. به عنوان مثال بر اساس اعلام وزارت بهداشت سالانه ۲۰ هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا در ایران وجود دارد. بیش از نیمی از جمعیت کشور در معرض آلودگی هوا قرار دارند و خسارات آلودگی هوا در ایران سالانه به هفت میلیارد دلار می‌رسد. فقط در شهر تهران سالانه بیش از ۳۷۰۰ نفر به علت آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند و خسارت این پدیده در تهران بالغ بر ۲.۳میلیارد دلار است. پیش از این هم در سال ۹۸ توسط وزیر وقت بهداشت و درمان میزان مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا در ایران سالانه ۴۵هزار فوتی اعلام شد.