وبا به دور!

آنقدر که از خرداد ماه سال جاری، وزارت بهداشت برای دانشگاههای علوم پزشکی هشدار صادر کرده است که به صورت روزانه از بیماران مبتلا به اسهال در بیمارستانهای تحت پوشش خود نمونهبرداری کنند که اگر از نظر وبا مثبت شد، اقدامات مقابلهای آغاز شود. خب همه این هشدار و اما و اگر، یعنی مراقب وبا در تابستان باشید. وبا یک عفونت اسهالی حاد است؛ نوعی از عفونت که با خوردن آب یا غذای آلوده به یک باکتری به نام «ویبریوکلرا» ایجاد میشود. در واقع راه ابتلا به وبا، از طریق وجود این باکتری در آب، موادغذایی، میوه و سبزی و گوشت آلوده است؛ مثل حمام کردن در آب آلوده هنگام سفر، مصرف غذاهای دریایی نپخته و خام مثل صدف و ماهی، استفاده از یخهای غیربهداشتی و آلوده در جادهها برای داشتن آب خنک و مثالهایی شبیه این! اما چیزی که باعث انتقال آن از فردی به فرد دیگر میشود، بیشتر در سرویسهای بهداشتی اتفاقمیافتد! تجربه نشان داده است که اغلب افراد آلوده، علائم بالینی نداشته یا علائم خفیفی دارند و با درمانهای کوتاه مدت، بهبود پیدا میکنند اما متاسفانه هستند مواردی در دنیا که با تداوم اسهال حاد و شدید، آب بدن خودشان را از دست میدهند و در عرض چند ساعت، وبا میتواند منجر به مرگ فرد آلوده شود. تابستانی به دور از وباهر سال با گرم شدن هوا، شرایط برای رشد میکروب این بیماری در محیط و زمینه بیمار شدن افراد فراهم میشود. البته در این میان، دکتر پرویز وحدانی، متخصص بیماریهای عفونی، نگرانی زیادی بابت ابتلا به وبا در کشور ندارد و آن را بیشتر محدود به کشورهای مثل پاکستان و افغانستان میداند: « در واقع وبا برای آن مناطقی است که به صورت متراکم زندگی میکنند، سرویسهای بهداشتی عمومی دارند و جمعیت زیادی با بیماریها و آلودگیهای مختلف از آن استفاده میکنند.» اما به هر حال با شروع فصل گرما، هر جمعیت و منطقهای که رعایت مسائل بهداشتی در آن پایین باشد و آدمها با تراکم زیادی در کنار هم زندگی کنند، باید بیشتر از هر وقت دیگری مراقب وبا بود. واقعیت این است که این بیماری بیشتر در بین افرادی شیوع پیدا میکند که دسترسی کافی به آب آشامیدنی ایمن و سیستم جمعآوری فاضلاب مناسب ندارند و اتفاقا هم سرایتپذیری بالاییدارند. مثلا یکی از جمعیتهایی که احتمال وبا در آن بالا است، شهرهای کوچک حاشیهنشین و بدون امکانات بهداشتی است؛ جمعیتهایی که در اثر وقوع بلاهای طبیعی به کمپ و مناطق اسکان بیرون شهر هم نقل مکان کردهاند، از آن دسته جمعیتهایی هستند که در معرض خطر وبا هستند. تشخیص سریع، درمان سریعتر!کافی است که اسهال شدید، استفراغ و کمآبی در بدنتان داشته باشید تا پزشک معالجتان به وبا مشکوک شود؛ این شک زمانی جدی میشود که فرد بیمار، به تازگی از سفر به مناطقی که سیستم بهداشت و فاضلاب درستی ندارد سفر کرده باشد و یا غذایی دریایی مانند خرچنگ و سوشی خورده باشد! پس اگر به صورت یکدفعه و ناگهانی دچار اسهال حاد شدید، اگر دلدرد سراغتان آمد، اگر بدون حالت تهوع قبلی دچار استفراغ شدید و اگر عطش شدید داشتید و نهایتا اینکه احساس گرفتگی در ساق پاهایتان پیدا کردید، خیلی زود خودتان را به پزشک متخصص بیماریهای عفونی برسانید! این علائم میتواند علاوه بر همه احتمالات، نشانههایی از بیماری وبا باشد و طبیعتا هرچه زودتر علت آن را متوجه شوید، زودتر روند درمان را آغاز میکنید. البته که خیلی جای نگرانی ندارد! همانطور که گفتیم و قریب به اتفاق متخصصان معتقدند، وبا مگر در موارد نادر و استثنا، به سرعت درمان میشود. کافی است که آب کافی به بیمارانی که دچار کمآبی شدید شدهاند برسد؛ علاوه بر آن، آنتیبیوتیکهای مناسب برای کاهش مدت اسهال، کاهش حجم مایعات مورد نیاز و کاهش مقدار و مدت دفع ویبریوکلرا در مدفوع هم از دیگر روشهای درمانی است که البته با خوددرمانی حاصل نمیشود و نیاز به این دارد که بیمار به طور جدی، تحت نظر پزشک باشد؛ پس آن را ساده نگیرید و با سلامتتان شوخی نکنید! فاضلابی ایمن«معضل جاری بودن فاضلاب در برخی نقاط شهر، مردم را در معرض خطر ابتلا به وبا قرار داده است.» این را رئیس شبکه بهداشت آستارا میگوید که از جاری بودن فاضلاب شهری در برخی نقاط شهر گلهمند است و آن را تهدیدی جدی برای سلامت اهالی منطقه میداند:« در واقع تماس افراد یا راه رفتن روی فاضلاب جاری در شهر، احتمال دارد میکروب را از فاضلاب خانوادهای مبتلا، به خانه، محل کار، مدرسه، مراکز بهداشتی یا سایر نقاط منتقل کند.» موضوعی که از اهمیت بالایی نه فقط در آستارا بلکه در تمام شهرهای کشور برخوردار است! هم توجه مسئولان به رفع خیلی سریع این مشکل را میطلبد و هم هشداری جدی برای مردم است که مراقب رفت و آمد ترددشان در مناطقی که دچار چنین معضلی هستند، باشند. بهداشت را دریاب همیشه از آب لوله کشی یا آب معدنی استفاده کنیددر سفر، آب را به مدت نیم ساعت بجوشانیداز یخ های قالبی در طول جاده استفاده نکنیدزباله را در کیسههای مخصوص زباله جمع آوری کنیدقبل از غذا خوردن، دستهای خود را بشوییداز مصرف سبزیجات، سالاد و میوه خودداری کنیداز قرار گرفتن مواد غذایی در معرض آلودگی اجتنابکنیددر رودخانه ها و آب های عمومی شنا و آبتنینکنیدبعد از خوردن غذا از چند قطره آبلیمو استفادهکنیم