تبیین شخصیت الهی امام‌ رضا (ع)

برای شناخت ائمه دین و امامان معصوم علیهم السلام، باید سراغ خود آنان برویم و از زبان آن بزرگواران، شأن و جایگاه‌شان را بشناسیم.

یکی از زیبا‌ترین و بهترین متن‌های تبیین کننده عظمت اولیای الهی، زیارت جامعه کبیره است. این زیارت از نظر متن، سند، فصاحت و بلاغت، کامل‌ترین زیارت‌نامه است.

بخشی از متن این زیارت از لسان مبارک امام هادی(ع) است. آن امام همام می‌فرمایند:

۱.السَّلامُ عَلَی أَئِمَّةِ الْهُدَی: سلام و درود بر پیشوایان هدایت: خداوند در آیه ۷۳ سوره انبیا در تبیین چهره امام عدل فرمود: و جعلناهم ائمه یهدون بامرنا، از میان آنان امامانی قرار دادیم که به امر ما هدایت می‌کنند. این هدایت، تکوینی و تشریعی است و در امر معنوی تحقق پیدا می‌کند. اگر هنگام زیارت امام هشتم و اولیای الهی با توجه به معنا، این فرازها را بخوانیم با شناخت حق آنان و معرفت به مقام آنان، حال‌مان عوض می‌شود و با حال معنوی به امام خود سلام‌ می‌دهیم.

۲. وَمَصابِیحِ الدُّجَی: سلام و درود بر چراغ‌های روشنی بخش در تاریکی‌ها. ائمه دین، ظلمت جهل و نادانی و کفر و نفاق و شرک را با نور علم و آگاهی و معنویت از بین می‌برند.

۳. وَأَعْلامِ التُّقَی: سلام بر پرچم‌ها و نشانه‌های پرواپیشگی و پرهیزگاری، بر کسانی که در مقام علم و عمل، معصوم‌ هستند.

۴. وَذَوِی النُّهَی: درود بر صاحبان خرد، عقل و خردی که از زشتی نهی می‌کند.

۵. وَأُولِی الْحِجَی: سلام بر فرمانروایان عقل کامل و دارندگان زیرکی. این وصف، بیانگر برجسته‌ترین کمالات و عقل ویژه است. عقلی که غایت آن، زینت انسان، برترین موهبت و بهترین نعمت است.

۶. وَکهْفِ الْوَرَی: سلام و درود بر پناهگاه مردم. امام صادق(ع) فرمودند: نحن کهف لمن التجا الینا، ما پناه برای هر کسی هستیم که به ما پناه آورد.

۷. وَوَرَثَةِ الْأَنْبِیاءِ: درود بر وارثان پیامبران. اولیای الهی وارث علم، وحی، نبوت، رسالت، ولایت، دعوت به توحید و یکتاپرستی و فرهنگ دینی به‌جا مانده از انبیای الهی‌اند. امام باقر(ع) می‌فرمایند: خداوند علوم تمام پیامبران را در محمد صلی‌ا... علیه و آله جمع کرده و او همه این علوم را در اختیار امیر مومنان(ع) گذاشته است. در زیارت آن حضرت می‌خوانیم: السلام علی وارث علم النبیین. این علوم به همه اولیای بعدی رسید. در زیارت امام حسین(ع) می‌گوییم: السلام علی وارث آدم صفوه ا... ، السلام علیک یا وارث نوح نبی‌ا...، تمام ویژگی‌های ممتاز پیامبران به امام حسین(ع) ارث رسید.

۸. وَحُجَجِ ا... عَلَی أَهْلِ الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ وَالْأُولَی: سلام و درود بر حجت‌های خدا بر اهل دنیا و آخرت و این جهان. حجت بر اهل عالم ناسوت، ملکوت، جبروت، لاهوت و اهل عالم ذر، رجعت و برزخند.

یک مصداق از اولیای الهی و ائمه هدی علیهم السلام، حضرت ثامن الحجج(ع) است. او چراغ هدایت، پرچم پرهیزگاری، فرمانروای عاقل، پناهگاه مردم، وارث انبیای الهی، پایه استوار یقین، معدن حکمت و نگهبان راز خدا، آگاه به اسرار مردم، فرزند و جانشین پیامبر رحمت صلی ا... علیه و آله است.

آن امام همام و هشتمین جانشین پیامبر اسلام، تجسم بندگی و عبودیت خالصانه، اهل زهد، پارسایی و پرهیزگاری، خائف از خدا، شب زنده دار، اهل عشق با پروردگار و محو در جمال رب الارباب است و با عمل خود جامعه بشری را به سوی خدا دعوت می‌کند. پس بر ساحت مقدس حضرت شمش الشموس علیه‌السلام از اعماق وجود درود و سلام می‌فرستیم.