تنها اثر اجتماعی اکران؛ دومین فیلم پرفروش زمستان

بر همین اساس وضعیت فروش سینما به دلیل ناآرامی‌های اخیر در کشور دستخوش تغییر و کم رونقی شد، این شرایط به شیوه‌ای بود که امید کمی برای برگشتن سینماها حتی به روزهای قبل وجود داشت اما با ایجاد شرایط پایدار در کشور و سیاست‌های اکران، پس از جشنواره چهل و یکم فیلم فجر، به تدریج چرخه اکران به حالت عادی خود بازگشته و حتی رکوردهای قابل توجهی همچون فروش شش میلیونی طی سه روز را نیز ثبت کرده است.

بر اساس آمار معاونت توسعه فناوری و مطالعات سینمایی، قبل از شروع جشنواره فیلم فجر در دی امسال با اکران بیش از ۲۸فیلم سینمایی، شاهد افزایش فروش ۱۵درصدی نسبت به ماه قبل- آذرماه- بودیم. در میان این فیلم‌ها حدود هفت فیلم در گونه اجتماعی و کمدی، شش فیلم در گونه کودک و نوجوان، چهار فیلم درام، دو فیلم عاشقانه و یک فیلم مستند ورزشی بود. در میان این فیلم‌ها مخاطبان از فیلم «بخارست» به کارگردانی مسعود اطیابی در ژانر کمدی استقبال بیشتری داشتند و سهم ۳۶درصدی را در فروش از آن خود کرده است. پس از آن فیلم «ملاقات خصوصی» به کارگردانی امید شمس با سهم ۱۶درصدی و فیلم انیمیشن «لوپتو» به کارگردانی عباس عسگری بیشترین میزان فروش را داشت.

سیاست‌های اکران پس از جشنواره به‌ بار نشست

پس از شروع جشنواره فیلم فجر چهل و یکم گیشه‌ها اندکی تکان خورد و در بهمن، گردش مالی سینما۳۸ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان بوده که نسبت به دی با ۲۹ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان میزان فروش، ۲۵ درصد افزایش داشته است. در این ماه، کمدی بخارست با ۴۲۹ هزار مخاطب و۱۳ میلیارد و ۳۶۰ میلیون تومان فروش، پراقبال‌ترین فیلم سینماهای کشور محسوب می‌شود. ملاقات خصوصی با ۲۵۶ هزار مخاطب و هشت میلیارد و ۶۵۰ میلیون تومان فروش، «چپ، راست» با ۲۱۱ هزار مخاطب و شش میلیارد و ۸۸۰ میلیون تومان، لوپتو با ۱۴۹ هزار مخاطب و سه میلیارد و ۳۳۰ میلیون تومان و جزیره فضایی با ۷۶ هزار مخاطب و دو میلیارد تومان فروش، در رده‌های دوم تا پنجم جدول پراقبال‌ترین فیلم‌های بهمن‌ماه سینماهای کشور قرار گرفتند.اگر به آمار فروش فیلم‌ها در روزهای منتهی به تعطیلات از پنجشنبه ۲۰ تا شنبه ۲۲ بهمن نگاهی بیندازیم، خواهیم دید که این روند فروش افزایشی بوده و براساس آمار در این روزها سینماها با جذب ۱۳۵ هزار و ۶۰۰ مخاطب به فروشی معادل پنج میلیارد و ۵۰ میلیون تومانی و به نوعی دوپینگ در فروش دست یافت. همچنین اگر به آمار فروش فیلم‌ها از ۲۳ بهمن مقارن با پایان جشنواره نگاهی بیندازیم، می‌بینیم که بخارست با فروش پنج میلیارد و ۱۸۸ میلیون و ۵۳۱ هزار و ۵۰۰ تومان همچنان پیشتاز است و فیلم ملاقات خصوصی به عنوان یک فیلم درام عاشقانه و اجتماعی در رده دوم جدول فروش با فروش سه میلیارد و ۵۲۵ میلیون و ۹۱۷ هزار و ۵۰۰ تومان، قبل از فیلم «چپ-راست»- با فروش دو میلیارد و ۳۹۵ میلیون و ۱۵۹ هزار و ۷۵۰ تومان- به عنوان یک فیلم کمدی قرار گرفته است.

۴ کمدی، یک فیلم اجتماعی و ۵ فیلم کودک

این در حالی است که در جدول اکران در حال حاضر دست کم چهار فیلم کمدی «بخارست»، «چپ، راست»، «پالتو شتری» و فیلم «خط استوا» را داریم که خط استوا به‌تازگی و از روز چهارشنبه چهارم اسفند اکران خود را آغاز کرده است. این نشان می‌دهد که فیلم‌های اجتماعی اگر فیلمنامه و ساختار مناسبی داشته باشد، می‌تواند به گیشه تکانی بدهد و تا حدودی باید این دیدگاه را تنها فیلم‌های کمدی ناجی گیشه است را تعدیل کرد یا کنار گذاشت. علاوه‌بر این، خلاف گذشته که معمولا از کمبود فیلم‌هایی در ژانر کودک و برای کودکان گله‌مند بودیم، در حال حاضر پنج فیلم «لوپتو»، «جزیره فضایی تورنادو۲»، «پسر دلفینی»، «بام بالا» و «بازیوو» را روی پرده داریم. اخیرا سیدجواد هاشمی در گفت‌وگویی که با روزنامه جام‌جم انجام داده به موضوع کمبود تنوع در ژانر و ترافیک فیلم‌های کودک و نوجوان در اکران اشاره کرده و گفته است که اکران همزمان پنج فیلم کودک و نوجوان روی پرده، درست نیست. این کارگردان یادآوری کرده که این تعداد فیلم کودک و نوجوان، همگی جزو پرفروش‌های این روزهای سینما و اتفاق نادری در سینمای ایران است.

تنوع اکران چیزی که سینماداران می‌خواهند

پس از پایان جشنواره فیلم فجر، زمزمه‌ها برای اکران نوروزی آغاز شده و گمانه‌زنی‌ها در جریان است اما چیزی که سینماداران بر آن اذعان دارند، ایجاد تنوع در اکران است تا بتواند وضعیت اقتصادی سینما را برای سال ۱۴۰۲ تضمین کند.محمد قنبری، مدیر پردیس مگامال که در روزهای فجر جزو سینماهای اکران‌کننده فیلم‌های جشنواره بوده، در گفت‌وگویی که با روزنامه جام‌جم داشته، عنوان کرد از میان فیلم‌های موجود در جشنواره فیلم فجر، انیمیشن «بچه‌زرنگ» در ژانر کودک، «یادگار جنوب»، «کت چرمی»، «جنگل پرتقال» و برخی از آثار حوزه دفاع‌مقدس می‌توانند به سینماها کمک کنند و برای مردم نیز جذاب باشند.

محمد قنبری توضیح داد: ما در پردیس سینمایی مگامال ۱۰ سالن سینما داریم که در ایام جشنواره چهار سالن فیلم‌های جشنواره فجر را اکران می‌کرد و در شش سالن نیز فیلم‌های روز اکران می‌شد. برای جشنواره فجر ما دو برنامه نمایش داشتیم که دو سالن به طور همزمان یک برنامه و یک سالن دیگر هم برنامه دیگری داشت. براساس آنچه ما برآورد کردیم و دیدیم، بیشتر از فیلم‌های کت چرمی، یادگار جنوب، انیمیشن بچه‌زرنگ، عطرآلود و شماره ۱۰ استقبال شد. در روزهای جشنواره هم ما دو روز شنبه تعطیل داشتیم و بر این اساس چند روز آخر هفته و حتی سه‌شنبه‌ها خوشبختانه استقبال از فیلم‌های در حال اکران بخارست، ملاقات خصوصی، چپ راست و حتی فیلم‌های کودک ما با همان شش سالن، فروش خوبی نسبت به دی یا آذر داشت و برای ما ایده‌آل بود.

این سینما‌دار با اشاره به وضعیت مناسب این روزهای سینما گفت: کاملا شفاف است که شرایط و وضعیت فروش سینماها نسبت به ماه‌های آبان، آذر و دی خیلی بهتر شده و به نظرم بهتر هم خواهد شد. البته سال‌های اخیر در ماه اسفند شرایطی در سینما حاکم می‌شود که در ایده‌آل‌ترین حالت، فصل خوبی برای فروش فیلم‌ها نیست اما به هرحال وجود فیلم‌های خوب می‌تواند عده‌ای را برای دیدن فیلم ترغیب کند.
این مدیر سینمایی درباره اکران سال ۱۴۰۲معتقد است که تنها دو راه برای نجات سینما وجود دارد: «اول این‌که برای فیلمنامه‌های جدید خوب و درخور، سریع مجوز و پروانه صادر کنند تا برای اکران عمومی فیلم‌های مختلف کمدی و اجتماعی را به نیمه دوم سال برسانند. راهکار دوم این است که به فیلم‌های خارج از جشنواره یا خصوصی که در ژانرهای کمدی یا اجتماعی ساخته شده، پروانه نمایش بدهند تا وارد چرخه اکران شده و به آن کمک کنند.»

قنبری این نکته را که ما نیاز به تنوع ژانر داریم، تأیید می‌کند و می‌گوید: «اگر فیلم‌های سال‌های قبل در کنار فیلم‌های جشنواره فیلم فجر به چرخه اکران نوروز اضافه شود، مضمون آنها متنوع‌تر خواهد شد. بنابراین، بسیاری از فیلم‌های مابین سال‌های ۹۸ تا ۱۴۰۰ که به دلیل کرونا اکران نشد، اگر به سینما بیاید؛ قطعا در میزان فروش فیلم‌ها تأثیرگذار خواهد بود.»

فرصت همزمانی اکران نوروز با ماه رمضان

درست است که اکثر تهیه‌کنندگان معتقدند ممکن است بازه زمانی نوروز به دلیل تقارن با روزهای ماه مبارک رمضان مناسب نباشد اما بعضی کارشناسان بر این باورند که این بازه زمانی ظرفیت خوبی برای اکران و دیده شدن فیلم‌هاست؛ چراکه بسیاری از جاها تعطیل است و مردم ترجیح می‌دهند در روزهای ساکت و کم‌ترافیک بیشتر به سینما بروند. قنبری نیز با تأیید موضوع اضافه می‌کند: «بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند بعد از افطار به سینما بیایند؛ یعنی ما تجربه‌ای به این شکل داشتیم که اتفاق خوبی می‌افتد. اگر ترکیب، چینش و خود فیلم‌ها خوب باشد، حتی در بازه زمانی ماه رمضان هم مخاطب خود را پیدا می‌کند و دوستداران سینما تا پاسی از شب به تماشای فیلم‌ها می‌نشینند. در گذشته هم طرح‌هایی مانند افطار تا سحر گذاشتند که دوباره امکان فعال کردن آن در تعامل با اماکن نیروی انتظامی وجود دارد. به نظرم این اتفاق خیلی خوبی است و نگرانی نسبت به این‌که ماه رمضان است و ممکن است فروش کم شود، نباید وجود داشته باشد.»
با توجه به آنچه مطرح شد؛ به نظر می‌رسد توجه به تنوع در ژانر اکران فیلم‌هایی که حتی از سال‌های گذشته به دلایل مختلف مانند کرونا در صف اکران مانده، ازجمله راهکارهایی است که می‌تواند گیشه نوروز را از رکود نجات دهد و تنور سینما را گرم کند. همچنین تجربه اکران ملاقات خصوصی نشان داد فیلم‌های ملودرام عاشقانه که در حال حاضر مقدار آن در جدول اکران به کمترین حد ممکن رسیده، ظرفیت ویژه‌ای برای جذب مخاطبان دارد. به‌علاوه، وجود این تعداد فیلم کودک در جدول اکران موجب می‌شود که زحمت‌های کارگردانان این ژانر که اکثرشان مراحل تولید پیچیده داشتند، دیده نشود. بنابراین، نیازمند نوعی همدلی و همفکری میان وزارت ارشاد، انجمن سینماداران، مدیران سینما و تهیه‌کنندگان هستیم تا مسائل اکران به‌خوبی مدیریت و منافع تمام افراد نیز در آن تأمین شود.

روزنامه جام جم