پشت آن چهره آرام

برای ما که دانسته‌های‌مان از تاریخ اسلام، محدود به کتاب‌های درسی و سخنرانی منبری‌ها می‌شد، آنچه میرباقری روایت می‌کرد، متفاوت و تازه بود. میرباقری، سبکی تازه در سریال‌سازی تاریخی ــ مذهبی پیشنهاد داده بود و با بهره‌گیری از عناصر درام، مثل پررنگ‌کردن قصه قطام، توانست خاص و عام را با خود همراه سازد. کسانی که تجربه زیست در میانه دهه ۷۰ دارند، خوب یادشان هست که سریال امام علی(ع) چه غوغایی به‌پا کرده بود؛ از دیالوگ‌های خاص بگیر تا شخصیت‌هایی مثل مالک‌اشتر و دیگران و البته موسیقی ماندگار فرهاد فخرالدینی.

زمان گذشت و بیش از یک دهه بعد نوبت به پخش «مختارنامه» رسید. جایی که میرباقری در کارگردانی پخته‌تر شده بود و با بهره‌مندی از تجربه آثار پیشین، سریال محبوب دیگری تحویل مخاطبان داد. یادآوری میزان اقبال عمومی از مختارنامه و بازپخش مکرر آن، گوشه‌ای از اهمیت کار سترگ میرباقری را یادآور می‌شود. «معصومیت ازدست‌رفته» که در فاصله این دو سریال روی آنتن رفت، دیگر شاهکار هنرمندانه میرباقری در روایت تاریخ است که در نهایت زیبایی، چالش کفر و ایمان را به تصویر می‌کشد.

داوود میرباقری در همه این سال‌ها دل در گرو ساخت سریال «سلمان‌فارسی» داشت که هربار تولید آن به مشکل برمی‌خورد. حالا اما این آرزوی دیرینه محقق شده و مخاطبان چشم‌انتظارش هستند. چه رازی در زندگی سلمان است که میرباقری همواره با حسرت از ساخته‌نشدنش گله می‌کرد؟ نام این صحابی پیامبر اسلام (ص) برای ایرانی‌ها آشنا و محترم است و همه می‌دانند چه جایگاه رفیعی دارد اما مگر پیشتر کسی با مختار ثقفی و مهم‌تر از او، با پیشوای اول شیعیان، غریبه بود؟ این میرباقری است که در قالب یک درام پرماجرا، زندگی ایشان را به تصویر کشید و وجهی دیگر از آنها و زمانه‌شان را پیش‌روی مخاطب قرار داد. از این معبر است که تماشای زندگی سلمان‌فارسی توام با هیجان است؛ خاصه آن‌که میرباقری در سریال جدید از نظر تکنیکی و مسائل مربوط به تولید، گام بلندتری برداشته.

میرباقری فقط یک تکنیسین نیست؛ او تاریخ می‌داند، بر فن درام تسلط کامل دارد، دیالوگ‌هایی می‌نویسد که در عین همه‌فهم‌بودن، دارای وزن، صلابت‌کلام و معنای خاص هستند، شخصیت‌هایی همراهی‌برانگیز می‌سازد و درنهایت می‌داند چگونه تاریخ را از زاویه نگاه خود روایت کند که «همه» شیفته‌اش شوند. این است که سریال‌های امام‌علی(ع)، معصومیت ازدست‌رفته، مختارنامه و فیلم مسافر ری سرآمد آثار تاریخی ــ مذهبی می‌شوند و نمونه‌های دیگر به‌رغم همه ارزش‌ها، چنین مرتبه‌ای به‌دست‌نمی‌آوردند.

هنر میرباقری محدود به آثار تاریخی ــ مذهبی نمی‌شود. مگر می‌توان اعتبار و وجاهت سریال‌های «گرگ‌ها» و «رعنا» را از یاد برد؟ مگر می‌شود ماجراجویی او در ساخت فیلم‌های «آدم‌برفی» و «ساحره» و سریال‌های خانگی «شاهگوش» و «دندون‌طلا» را نادیده گرفت؟ پشت این چهره آرام و مهربان، آشوبی به‌پاست که جز با ساخت آثاری که ذکرشان رفت، آرام نمی‌گیرد؛ آثاری که وجود فقط یکی از آنها در کارنامه هر کارگردان، برای حکم دادن به موفقیت او کفایت می‌کند.