ماموریت برای تکمیل حلقه‌فشار

به‌نظر می‌رسد طرف‌های غربی تصور می‌کنند می‌توانند با فشارهای سیاسی و فضاسازی روانی و تبلیغی، امتیازات بیشتری در مذاکرات دریافت کنند اما قطعا سخت در‌اشتباهند و بدتر از این موضع، رویکرد غربگرایان داخلی است که با تحریف حقیقت مانند بال دیگری از تحریم و فشار عمل می‌کنند.

۷دی، سخنگوی وزارت خارجه آلمان مدعی شد: «تمرکز ما در حال حاضر بر مذاکرات (رفع تحریم‌ها) نیست، بلکه ایستادن در کنار مردمی است که به خیابان‌ها آمده‌اند و تمرکز ما افزایش فشار بر تهران از طریق تحریم‌های احتمالی است.» از سوی دیگر پس از اعتراضات اخیر در ایران و حمایت‌های آمریکا و اروپا از اغتشاشگران، چند بار مقامات مختلف آمریکا هم اعلام کردند که برجام فعلا در دستور کار این کشور قرار ندارد. این در حالی بود که اساسا عملکرد سه کشور اروپایی عضو برجام و آمریکا در این مدت نشان داد که آنها هدف‌شان حصول نتیجه نیست و این‌بار فقط علنا به این موضوع اذعان کردند. البته هنوز هیچ‌کس عدم پایبندی سه کشور اروپایی به تعهدات‌شان بعد از خروج آمریکا از برجام را از یاد نبرده ‌است و علاوه بر این طراحی و همراهی با آمریکا در صدور دو قطعنامه ضد‌ایرانی در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ۳۰ خرداد ۱۳۹۹ و همچنین ۲۶ آبان ۱۴۰۱ هم تنها گوشه‌ای از اقدامات غیرسازنده سه کشور اروپایی و همسویی با ایالات متحده آمریکاست. این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده بود که آماده توافق است، منوط به این‌که آمریکایی‌ها دست از ریاکاری بردارند و واقع‌بینانه تصمیم بگیرند.

تعمیم شرایط ارز به برجام توسط جریان تحریف

حالا در این وضعیت و معادله فعلی، جریان تحریف داخلی فعال شده و با تعمیم شرایط فعلی به‌ویژه افزایش نرخ ارز به برجام، دولت سیزدهم را مورد هجمه و تمسخر قرار داده است. به‌طور مثال یکی از روزنامه‌های غربگرا نوشت: «می‌گویند سفره مردم را به برجام و اف‌ای‌تی‌اف گره نزدیم، درست می‌گویند به هیچ جای دیگر هم گره نزده‌اند، به همین خاطر است که نسیم نوزیده، سفره به هرجا می‌رود. مثل قایقی که به هیچ‌جا گره نخورده است.»

همچنین سیدمحمد صدر هم گفته است: «عده‌ای در گذشته نه چندان دور می‌گفتند که ما بدون برجام هم می‌توانیم اقتصاد را اداره و با تحریم‌ها مقابله کنیم اما امروز اوضاع اقتصادی کشور، نرخ ارز و افزایش تورم نشان می‌دهد که در اداره اقتصاد و مقابله با تحریم‌ها موفق نبودیم.» روزنامه دیگری نزدیک به این جریان هم به نقل از یک کارشناس نوشته است: «ایران به‌دلیل این‌که دریافته روند مذاکرات در بازار داخلی و اقتصاد تاثیر دارد، خواهان بازگشت به میز مذاکرات است. گرچه رئیسی شعارش این بود که مذاکرات را به سفره مردم گره نمی‌زند اما در حقیقت این گره به‌صورت طبیعی وجود دارد.»

این جریان سعی دارد دولت سیزدهم را بر مدار فرصت‌سوزی و تعلل به تصویر بکشد که از فرصت احیای برجام قبل از آغاز جنگ روسیه و اوکراین استفاده نکرده است، در حالی‌که دیپلماسی دوره جدید به‌هیچ عنوان دنبال مذاکره برای مذاکره نبوده و همواره تاکید داشته به‌دنبال رفع تحریم عملی است؛ از سوی دیگر غربگرایان داخلی مدعی‌اند اشتباه حاکمیت در امیدواری به زمستان سخت اروپا و امکان دریافت امتیازات بیشتر از غرب، کار را به اینجا رسانده است در حالی‌که همه مقامات اصلی دیپلماسی تصریح کرده‌اند که ایران فقط منافع خود را ترجیح داده و هرگونه گره زدن مذاکرات به زمستان سخت اروپا را تکذیب کردند به‌ویژه این‌که ایران در دوره جدید به مذاکرات نیاز نداشته که بخواهد به‌دنبال اهرم فشار باشد.

برداشتن تحریم‌ها؛ هدف اساسی مذاکرات

از‌سوی دیگر‌ القای دستاوردهای حداقلی احیای برجام در شرایط کنونی نسبت به برجام سال ۲۰۱۵ هم بهانه‌گیری جدیدی است که جریان تحریف روی آن سرمایه‌گذاری گسترده کرده است و در فضای رسانه‌ای به آن پروبال می‌دهد. ‌این هم در حالی است که علی باقری، مذاکره‌کننده ارشد کشور ما در مورد آخرین وضعیت مذاکرات رفع تحریم‌ها گفته: «در مذاکرات، برداشتن همه تحریم‌ها را که توسط یک دیوانه وضع شد دنبال می‌کنیم و منطق جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات این است که تحریم‌های ظالمانه ــ که توسط یک دیوانه یعنی ترامپ تحمیل شده ــ باید به طور کامل برداشته شود.» باقری تاکید کرده است: «موانعی که بر سر راه انتفاع اقتصادی جمهوری اسلامی ایران وجود دارد، باید به‌طور کامل برداشته شود و برداشتن تحریم‌ها هدف اساسی ما در مذاکرات است و چارچوب مذاکراتی با طرف‌های غربی بر همین اساس ادامه دارد.»
به نظر می‌رسد این جریان که بر ضرورت احیای فوری برجام به‌عنوان راه حلی برای ایجاد موازنه در سیاست خارجی حتی بدون دستاورد خاصی تاکید دارد به‌دنبال القای شکست سیاست نگاه به شرق دولت سیزدهم است و دقیقا به همین دلیل در روزهای گذشته همزمان با التهابات ارزی، فضاسازی رسانه‌ای برای گره زدن گزاره اقتصادی و قیمت ارز به برجام شکل گرفت تا به‌نوعی مدعی شوند راهبرد دولت در زمینه عدم پیوند معیشت جامعه به برجام، شکست خورده است.

نیازمند تحرک بیشتر در زمینه اقتصاد هستیم

البته هرچند مقامات دولت سیزدهم بارها تأکید داشتند معیشت را به برجام گره نمی‌زنند اما عملی کردن این رویکرد نیازمند تحرک بیشتر در زمینه اقتصاد و بهبود شاخص‌های ملموس در سناریوی احیای برجام به‌ویژه جدا از تحولات سه ماه اخیر است. در شرایط فعلی اروپا به‌دلیل نگرانی از اوج‌گیری فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان درصدد است مذاکرات احیای برجام را به‌صورتی مجزا و مستقل پیش بگیرد تا حداقل بتواند آن را به‌عنوان دستاورد دیپلماتیک برای نرسیدن تهران به نقطه گزیر هسته‌ای پیش ببرد و در عین حال برجام۲و۳ در زمینه منطقه‌ای و موشکی را هم به‌دست آورد، مسیری که ایران هیچ‌گاه آن را نمی‌پذیرد. پس با وجود این، دو طرف عملا پذیرفته‌اند که مذاکره می‌تواند عاقلانه‌ترین راه باشد، چون هیچ طرفی نمی‌خواهد شکست مذاکرات را اعلام کند. البته بعد از سفر تیم فنی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران، مطرح شدن مواضع جدید هسته‌ای ایران از زبان سیدکمال خزاری، رئیس فعلی شورای راهبردی روابط خارجی در سومین مجمع گفت‌و‌گوی تهران و همچنین مواضع حسین امیرعبداللهیان درباره آمادگی از سرگیری مذاکرات و احیای برجام و مهم‌تر از همه دیدارهای امیرعبداللهیان و باقری کنی با جوزپ بورل و انریکه مورا بر سر شرایط کنونی گفت وگوهای هسته‌ای، نوعی واکنش‌های مثبت در رسانه‌های داخلی شکل گرفت و برخی آن را پالس مثبت تهران برای آغاز گفت‌وگوها و پررنگ شدن امیدها برای احیای برجام برداشت کردند.

بازخوانی مواضع غربگرایان داخلی درباره مذاکرات

رسانه‌ها و فعالان جریان غربگرا در حالی سعی دارند دولت سیزدهم را به اشتباه استراتژیک در خصوص مذاکرات احیای برجام و پیش‌بینی زمستانی سخت متهم کنند که از نظر آنها تعلل دولت در برداشتن گام آخر برای اتمام توافق دو دلیل داشت، اول آن‌که این جریان مدعی است تهران مایل بوده پرونده ادعاهای آژانس درباره فعالیت‌های هسته‌ای به‌ویژه فعالیت در مکان‌های اعلام نشده، بسته شود و دومین دلیل هم ارجاعات آنها به برند شخصی برخی مشاوران تیم مذاکره‌کننده درباره زمستان سخت غرب بوده در حالی که مقامات رسمی این ایده را تایید نمی‌کردند و این همان نکته‌ای است که نادیده گرفته شد. از سوی دیگر آنچه این جریان را به‌عنوان دلایل بی‌رغبتی غرب نسبت به احیای برجام مطرح می‌کند، دو ایده مرکزی دارد؛ اول این‌که آنها به ماجرای فوت مهسا امینی و حوادث بعد از آن اشاره می‌کنند که به روایت این جریان موجب شد افکار عمومی غرب به این اعتراضات واکنش نشان دهند و ورود سلبریتی‌های اروپایی و آمریکایی و حمایت آنها از این ماجرا، موضوع ایران را از سطح دولت‌ها به سطح ملت‌ها ارتقا داد و دومین دلیل جریان غربگرا هم فرامتن جنگ روسیه و اوکراین است. به این معنا که روابط ایران و روسیه با تبلیغات گسترده در خصوص ادعای فروش پهپاد توسط ایران به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین افکار عمومی اروپا را به این موضوع حساس کرد تا جایی که صدای بلند تکذیبیه‌های ایران در جهان غرب شنیده نشد و سخنگوی وزارت خارجه کشورمان مجدد درباره ادعاهای جدید گفت: تکرار اتهامات، کمکی به تایید این ادعا نمی‌کند. به مقامات اوکراینی توجه دادیم از اتهام‌ زنی‌های بی‌اساس علیه ایران دست بردارند.

روزنامه جام جم