فصل‌الخطاب سینمایی

حرف‌های مختصر اما مفید او که ناظر بر چند مسأله و حاشیه مهم سینمای ایران بود، تکلیف برخی موارد را مشخص کرد و می‌توان آن را پایان‌بخشیدن بر‌ابهامات و سوالات موجود دانست. خزاعی حساب هنرمندان همدرد و آنهایی را که تحت تاثیر فضای موجود به ماجراها واکنش نشان می‌دهند، از آن عده که آشکارا مقابل اصول و اعتقادات مردم، نظام و انقلاب می‌ایستند،جدا کرد و نسبت به آلوده‌کردن مشکلات معیشتی و اقتصادی سینماگران به‌بازی‌های سیاسی هشدار داد.

اعتراضات تند برخی سلبریتی‌های سخیف در فضای مجازی از جایی به بعد با توهین و بی‌احترامی به مواضع و موازین نظام و انقلاب همراه شد که به شکل علنی می‌توان آن را به عنوان بازی در زمین دشمن و رسانه‌های معاند و ضدانقلاب تعبیر کرد. اما سخنان رئیس سازمان سینمایی خطاب به این گروه از هنرمندان حامی اغتشاش، صریح، شفاف و واضح بود و به ویژه با جمله «اینجا سینمای جمهوری اسلامی ایران است.»
حرف‌های خزاعی دراین خصوص و مبنی بر این ‌که «تا زمانی که من در سازمان سینمایی باشم، فیلمی بدون حجاب ساخته و اکران نخواهدشد» روشن است. اما دست‌کم می‌توان با توجه به اقدامات شیطنت‌آمیز برخی سلبریتی‌ها، حمایت برخی سینماگران از کشف حجاب و استمرار قانون‌شکنی، نقشی غیرقابل انکار در استحاله فرهنگی در کشور دارند.

آب به آسیاب دشمن نریزید

احمد میرعلایی، تهیه‌کننده سینما و تلویزیون در واکنش به سخنان محمد خزاعی گفت: صدای پای ابتذال در سینما و هنر کشور سال‌هاست شنیده می‌شود و ما سال‌هاست می‌گوییم این ابتذال دور از فرهنگ اسلامی-ایرانی است. روز قدس و ۲۲بهمن در حالی مردم در میدان انقلاب مشغول تظاهرات ضدآمریکایی و اسرائیلی بودند که نام و عکس‌های سردر سینماهای آنجا در تضاد کامل با شعار مردم بود. متاسفانه ما تفکر و برنامه‌ریزی در حوزه فرهنگ نداریم. وقتی هیچ برنامه‌ای در مقوله فرهنگ و هنر نداریم پلتفرم‌ها، شبکه‌های ملی و سینمای باقداستی که خون‌های بسیاری برای منزه نگه‌داشتن آن ریخته شده بعضا آثاری نمایش می‌دهند که فحشا، ابتذال و سطحی‌نگری را فریاد می‌زنند. در چنین شرایطی نباید انگشت اتهام را صرفا به سوی هنرمندان نشانه گرفت. قبول دارم که برخی از کسانی‌که نام هنر را یدک می‌کشند، بند هنر هستند و به وسیله بندبازی با هنر در حال سوءاستفاده از هنر هستند اما مسئولان فرهنگی ما چقدر اسباب معیشت و آرامش هنرمندان واقعی را مهیا کردند؟ آنها هنرمند را رها کردند! چه توقعی از هنرمند بازنشسته‌ای که حقوق بازنشستگی‌اش کفاف حتی کمتر از نیمی از معیشت روزمره‌اش را نمی‌دهد، می‌توان داشت؟ بعضی از هنرمندانی که در جریانات اخیر اظهارنظرهایی خلاف موازین انجام دادند معاند نیستند، اما از آنجا که مسئولان فرهنگی نتوانستند برنامه‌ریزی خوبی برای فرهنگ و هنر کشور ارائه کنند، آنها دچار سوءتفاهماتی شدند. البته این گفته به این معنا نیست که بی‌جهت هنرمندی را ستایش کرد. چون همان‌طور که می‌بینید گاهی دچار توهمات کاذب می‌شوند. کسی منکر کاستی‌ها و مشکلات فعلی در کشور نیست و کسی به مردم نمی‌گوید حرف و خواسته‌تان را در قالب اعتراض بیان نکنید اما هوشمندی هنرمند در جایی است که با اعتراض یا کنشگری‌اش آب به آسیاب دشمن نریزد.

این تهیه کننده ادامه داد: مواضع صریح محمد خزاعی، رئیس سازمان سینمایی در اختتامیه شانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های مستند بسیار خوب بود. دستمریزاد به محمد خزاعی که پشت تریبون رفت و گفت عرصه فرهنگ، بی‌حساب و کتاب نیست. مسئولان فرهنگی تا کی می‌خواهند منفعل باشند؟ آیا هنوز وقت آن نرسیده که برای سینمای جمهوری اسلامی ایران برنامه‌ریزی کنند؟ شورای انقلاب فرهنگی ما کجاست؟ چه کاری انجام می‌دهد؟ آیا فیلم و سریال فاخری مثلا درباره ربا ساخته شده که بانک‌ها به لرزه بیفتند؟ آیا راجع به ارزش حجاب اثر کامل و جذابی تا به حال ساخته شده که پاسخگوی نیاز مخاطب به‌خصوص جوانان باشد؟ متاسفانه راجع به سایر ارزش‌های مورد نیاز جامعه هم بی‌توجهی شده است.
میرعلایی با اشاره به بیانیه گام هفتم انقلاب اسلامی بیان کرد: رهبر حکیم انقلاب اسلامی، بیانیه گام هفتم را صادر کردند که شش بند آن راجع به مسائل فرهنگی است.

در بند اول ایشان می‌فرمایند تمام دستگاه‌های کشور باید به فرهنگ و هنر برای دستیابی به اهداف‌شان کمک کنند. آیا چنین اتفاقی می‌افتد؟ همین بیانیه گام هفتم را یک‌سال در مجلس و دولت پیاده‌سازی کنیم و نتیجه‌اش را ببینیم.

می‌توان از همین امروز با برنامه‌ریزی مدون زیرساخت‌های محکمی برای فرهنگ و هنر کشور تعبیه کرد. نظام جمهوری اسلامی با پشتوانه خون شهدا به این آسانی‌ها تغییر نمی‌کند اما غصه اینجاست که چرا مسئولان ما در نهادهای مختلف بی‌برنامه هستند. آیا مسئولان ما در بخش‌های مختلف فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و... تسهیلات خوبی درخور شأن این مردم فراهم کردند؟ اگر بعضی از مسئولان ما به خواب‌شان ادامه دهند با تلنگر دشمن بیدار می‌شوند که آن‌وقت دیگر دیر است و باید جواب امت را بدهند. مسئولان برای سرپرستی امت، حقوق می‌گیرند و اگر در جایگاهی که قرار دارند کوتاهی کنند پاسخ سختی دامنگیرشان‌می‌شود.

نشانه بی‌بصیرتی دیده می‌شود

انسیه شاه‌حسینی، کارگردان سینما که این روزها در تدارک ساخت فیلم دفاع‌مقدسی «دست ناپیدا» است ضمن اظهار تعجب از شنیدن اظهارنظرهای سخیف برخی چهره‌های سینمایی و اخباری مبنی بر تولید آثار سینمایی به صورت با حجاب و بی‌حجاب، به جام‌جم می‌گوید: همیشه سر نماز دعا می‌کنم همه این اتفاقات شایعه باشد و واقعیت نداشته‌باشد؛ زیرا این رویکردها شایسته این ملت عزیز و شهیدپرور نیست.
وقتی تشییع پیکر شهدای امنیت را در اصفهان می‌دیدم، ضمن این‌که دلم خون می‌شد، اشک شوق هم می‌ریختم که چقدر این ملت همچنان آگاه و به نظام و انقلاب وفادار است. حق این مردم دیدن سلبریتی‌های سخیف، فیلم‌هایی شرم‌آور و خجالت‌آور نیست، بلکه حق‌شان تماشای فیلم‌هایی با محتوای مناسب و در شأن بینش و بصیرت انقلابی آنهاست. امیدوارم همه این شایعات که این روزها سینما را به حاشیه برده، چه درباره تولید فیلم‌ها و چه فیلمبرداری پلان‌ها به‌صورت بی‌حجاب، دروغ باشد و سازمان سینمایی که مدیرانی انقلابی و فرهنگی دارد، اجازه ایجاد چنین فضایی را ندهد و دست این فیلم‌ها و این سینماگران از سینمای ایران کوتاه شود. ملت ایران با رویدادهایی چون جنگ‌تحمیلی، فتنه ۸۸ و حوادث این روزها واکسینه و قوی‌تر از همیشه است. همه نااهلانی هم که در سطح جامعه و سینما دست به چنین اقداماتی می‌زنند، روسیاه و مضحکه تاریخ می‌شوند.

شاه حسینی ادامه داد: اگر سینماگری این روزها برخی پلان‌های فیلم خود را بی‌حجاب فیلمبرداری کند، نشانه بی‌بصیرتی اوست. به‌جز او، اگر مدیری هم چشم را بر این مسأله بسته و عقب‌نشینی و سکوت کند، از خیانت، بی‌مسئولیتی و حماقت اوست. برای این‌که ما انقلاب نکردیم و شهید ندادیم که شاهد چنین اقداماتی باشیم، آن هم انقلابی که درخت تناور و رشک‌برانگیزی است که سایه‌اش تمام منطقه را دربرمی‌گیرد.

ماحصل وضعیت معلق

هوشنگ توکلی، سینماگر پیشکسوت هم وقوع اتفاقی که این روزها برخی از سلبریتی‌ها رقم می‌زنند یا شائبه فیلمبرداری برخی پلان‌های فیلم‌های سینمای ایران به دو صورت باحجاب و بی‌حجاب که محمد خزاعی نسبت به آن واکنش نشان داد، به جام‌جم می‌گوید: جامعه فرهنگی ما در یک وضعیت معلق به‌سر می‌برد و واکنش‌های غیرمنطقی برخی چهره‌ها هم به این فضا دامن می‌زند.

این بازیگر و کارگردان ادامه می‌دهد: شکل بدبینانه ماجرا این است که سلبریتی‌ها غیرمنطقی رفتار یا برخی سینماگران بی‌قانونی کرده و فیلم‌هایی به صورت باحجاب و بی‌حجاب تولید کنند اما خوشبینانه‌اش این است که جامعه در مرحله تغییر و تحول است. صحبت‌های رهبر معظم انقلاب هم ناظر بر همین مسأله است و اگر به کنه مسأله دیدگاه ایشان نگاه کنیم، متوجه می‌شویم ایشان این تغییر و تحول را رصد و نظاره می‌کنند و نسبت به موضوعاتی که اصولی هست هم سکوت و آن را به جامعه واگذار می‌کنند. اگر بزرگان فرهنگ و هنر و در سطح کلان به ماجرا ورود و فضایی را برای بحث منطقی فراهم نکنند، این مسأله در یک ابهام باقی می‌ماند و لازم بود چنین واکنش رسمی انجام شود. به نظرم با این میزان از نظارت سازمان سینمایی در شوراهای پروانه ساخت و نمایش بعید است چیزی از دست آنها در برود و سینماگری تصمیم بگیرد دوگانه کار‌کند.

توکلی می‌گوید: فکر می‌کنم بحث‌هایی که این روزها درباره حجاب مطرح می‌شود، جانبی است. ما با موضوع و بازی پلیدی مواجهیم که واقعی نیست و توطئه‌ای که علیه این نظام و مملکت می‌کنند خیلی بزرگ‌تر از بحث‌های مرتبط با حجاب است. بنابراین آن دسته از اهالی سینما که عمیق‌تر به دنیا نگاه می‌کنند و شناخت بهتری دارند، باید بیشتر به این مسائل اهمیت دهند و باب گفت‌و‌گو را باز کنند. موضوع حجاب، از آن جزئیات کوچکی است که بر اصل ماجرا سایه انداخته و توجهات را به خود جلب کرده، درحالی‌که باید این توجه را صرف مسائل مهم‌تر کلان نظام و مملکت‌کرد.

روزنامه جام جم