تحریک قیمت با تحریم نفت

ریگان که شخصیتا یک ضدکمونیست بود، نمی‌خواست شاهد افزایش قدرت شوروی باشد پس سراغ اقتصاد این کشور رفت و با وضع تحریم‌های سفت و سخت در حوزه انرژی، تنش‌ها با کرملین را در حوزه اقتصادی دنبال کرد.

شوروی در آن دوره به صادرات نفت و گاز متکی بود؛ بیشتر درآمدهای این کشور از فروش انرژی به اروپایی‌ها تامین می‌شد و ریگان هم با اطلاع از این موضوع، دست روی این نقطه اتکا گذاشت؛ کاری که بایدن و شرکای غربی‌اش در حال انجام دادنش هستند.

با حمله روسیه به اوکراین، غربی‌ها می‌خواستند ولادیمیر پوتین را تنبیه کنند و چه حوزه‌ای بهتر از انرژی. حدود ۴۰‌درصد از گاز اتحادیه اروپا توسط روسیه تامین می‌شود و نفت روس‌ها نیز سهمی بیش از ۲۲‌درصد در سبد مصرفی اروپایی‌ها دارد. برخی سیاستمداران غربی پیشنهاد دادند واردات نفت و گاز از روسیه محدود شود اما مخالفان زیادی به نشانه اعتراض دست خود را بالا بردند.

آمریکا و انگلستان برای آن‌که دیگر کشورها را با خود همراه کنند، تحریم‌هایی را علیه نفت روسیه وضع کردند به این امید که سایر متحدان هم به آنها بپیوندند اما اتخاذ چنین تصمیمی برای متحدان چندان ساده نبود. طرحی به‌عنوان یک تصمیم واحد در اتحادیه آماده شد که براساس آن، خرید نفت از مسکو باید محدود می‌شد.

بسته جدید تحریمی، روی صادرات نفت روسیه از طریق دریا تمرکز شد. اروپایی‌ها اجازه دادند نفت روسیه از طریق خط لوله ادامه یابد.

البته دوسوم حجم فروش نفت کرملین به اروپا که از طریق دریا انجام می‌شود باید پایان یابد اما سه کشور مجارستان، اسلواکی و چک با انتقاد از تحریم‌های جدید، گفتند در صورت تصویب این طرح، امنیت انرژی‌ها آنها به خطر خواهد افتاد.

راهکاری برای اتحاد

طی دو هفتــه اخیــر، مذاکرات فشرده‌ای میان دیپلمات‌های غربی با یکدست کردن اروپا به منظور تصویب تحریم نفتی صورت گرفت اما نتیجه روشنی حاصل نشد. مقامات اتحادیه اروپا با تاکید براین‌که حذف نفت روسیه از بسته تحریمی جدید به‌‌دلیل مخالفت مجارستان بسیار تحقیرآمیز است، اعلام کردند نفت روسیه تحریم خواهد شد اما خط لوله دروژبای این کشور که نفت را به مجارستان می‌رساند، برای مدتی از تحریم‌ها معاف است تا کمیسیون اروپا و مجارستان زمان کافی برای حل این مشکل داشته باشند.

مجاری‌ها اما راه دیگری هم پیش پای اتحادیه اروپا قرار دارد؛ آنها گفتند که بی‌نیازی از نفت روسیه و حذف آن از اقتصاد مجارستان به ۱۸میلیارد دلار پول نیاز دارد و اگر اروپایی‌ها می‌توانند این مبلغ را تامین کنند، مشکلی برای تحریم نفت روسیه ندارند.

اروپا به این درخواست بی‌توجهی کرد و سراغ ایده فرانسه رفت؛ ایده‌ای که می‌گفت بهتر است فعلا مجارستان از تحریم معاف شود تا ببینیم در آینده باید چه نسخه‌ای برای وابستگی نفت این کشور پیچید.

همین پیشنهاد هم در جلسه دیپلمات‌های اروپا مورد ارزیابی قرار گرفت و در نهایت با آن موافقت شد تا تحریم نفت روسیه در ششمین بسته تحریمی اروپا، به تصویب برسد. بسته‌ای که به‌جز نفت، قطع دسترسی اسبربانک به عنوان بزرگ‌ترین بانک روسیه به سوئیفت را هم در خود می‌بیند.

واکنش بازار نفت

خارج شدن بیش از ۶۰۰ هزار بشکه نفت روسیه از بازار اروپا، بلافاصله در بازارهای نفت خودنمایی کرد و قیمت نفت در واکنش به مصوبه اروپا به بیش از ۱۲۰دلار در هر بشکه رسید. این اتفاق در حالی رخ داد که قیمت بنزین و گازوئیل با سرعت عجیبی در حال افزایش است و این اقدام اروپا، منجر به تشدید صعود‌ قیمت سوخت می‌شود.

به عنوان مثال، قیمت سوخت در انگلستان و آمریکا به بالاترین میزان خود طی ۶۰ سال اخیر رسیده و موجب اعتراض مردم این کشورها شده‌است. در سایر کشورهای اروپایی نیز چنین وضعیتی حاکم است و مصوبه جدید اتحادیه اروپا، نگرانی‌های بسیاری را رقم زده است.

اروپا اعتقاد دارد با این اقدام، روسیه بخش مهمی از توان اقتصادی خود را از دست می‌دهد و اتفاقی که در دهه ۸۰ میلادی رخ داد، باز هم تکرار می‌شود. فقط کافی است مردم با سیاست‌های آنان همراهی کرده و افزایش قیمت‌ها را تحمل کنند.

روس‌ها اما چنین نظری ندارند؛ میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین در واکنش به بسته ششم تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه روسیه که شامل تحریم بخشی از نفت این کشور می‌شود، گفت: روسیه واردکنندگان دیگری برای نفت خود پیدا خواهد کرد. آمارها می‌گویند صادرات نفت روسیه طی یک ماه گذشته یک میلیون بشکه کاهش داشته اما نکته مهم اینجاست درآمد این کشور به دلیل افزایش شدید بهای نفت با صعود همراه بوده و این به آن معناست که تحریم‌ها هدفی جز کاهش درآمدهای کرمیلن داشته که تا به امروز موفق نبوده است.

وحید حاجی‌ پور - دبیر گروه اقتصاد