گندم؛ دور از دسترس

در این میان، هندوستان که در رده غول‌های تولید گندم جهان، دومین تولید‌کننده شمرده می‌شود، تصمیم گرفت با افزایش صادرات خود بخشی از کمبود جهانی گندم را برطرف کند اما با بروز نشانه‌های کاهش تولید و کمبود آرد در این کشور، دهلی‌نو تصمیم گرفت صادرات گندم را متوقف کند.

این وضعیت قیمت جهانی گندم را طی چند ماه تا ۴۰‌درصد افزایش داد. دولت هند که پیش‌بینی می‌کرد برداشت گندم رکوردی جدید را رقم می‌زند اما با بروز گرمای کم‌سابقه در این کشور، همه چیز عوض شد.

افزایش تورم داخلی و موج جدید گرما باعث شد هند مسیر خود را عوض کرده و صادرات را ممنوع اعلام کند.

واشنگتن‌پست در گزارشی می‌نویسد: «بازارهای گندم و غلات به هم مرتبط هستند. این فقط کیسه‌های آرد و قرص‌های نان نیستند که باعث افزایش قیمت می‌شوند. انسان‌ها تنها کسانی نیستند که به گندم و غلات به‌عنوان بخشی از رژیم‌غذایی ما متکی هستند. هزینه خوراک دام با استفاده از ذرت، جو و گندم حتی گران‌تر خواهد شد و تولیدکنندگان گوشت مجبور خواهند بود قیمت گوشت و مرغ را افزایش دهند.»

با ادامه اختلالات عرضه مواد غذایی، کشورهای بیشتری ممکن است به سمت حفظ منابع داخلی و ممنوعیت صادرات حرکت کنند و کمبود را تشدید کنند. البته هند تنها کشوری نیست که صادرات گندم را به‌دلیل بحران غذایی، محدود کرده‌است.

حداقل نیمی از کشورها به نوعی اقدامات محدودکننده‌ای را اعلام کرده‌اند و کشورهای دیگر نیز در حال برنامه‌ریزی برای محدودیت صادرات هستند. آرژانتین، قزاقستان، مجارستان و ترکیه هم صادرات گندم را کاهش داده‌اند. به‌عنوان مثال، آرژانتین چند هفته پیش محدودیت ۱۰‌میلیون تنی را برای صادرات گندم تعیین کرد.

قزاقستان هم سهمیه صادرات گندم خود را از یک میلیون تن به ۳۰۰‌هزار تن کاهش داد و رسما گفت تنها اجاره می‌دهد صادرات بیشتری صورت پذیرد.

همچنین مجارستان برای صادرات گندم و چند محصول کشاورزی پیش‌فروش‌های خود را محدود کرده‌است. دولت بلغارستان هم تصمیم گرفته دارایی سهام عمومی خود را افزایش دهد و به این ترتیب حجم کمتری را در بازار آزاد برای صادرات در دسترس قرار دهد.

ترکیه همچنین برای تثبیت شرایط بازار محلی و جلوگیری از افزایش قیمت‌ها در ماه مارس، ممنوعیت‌های موقت صادرات بر محصولات کشاورزی منتخب را اعمال کرده‌است.

این محدودیت‌ها غلات، دانه‌های روغنی، روغن پخت‌و‌پز و... را شامل می‌شود. با افزایش قیمت گندم تا ۴۸۰‌دلار در تن در بازارهای بین‌المللی، چند کشور دیگر نیز به‌دنبال انجام اقداماتی برای اطمینان از تامین مواد غذایی کافی برای مصرف داخلی هستند.

اتفاقا، تصمیم هند برای محدود‌کردن صادرات گندم نیز تحت تأثیر پیش‌بینی جدید این کشور برای تولید گندم است؛ آخرین برآوردها حاکی از آن است که اوایل تابستان، تولید گندم هندوستان ممکن است ۱۰۵‌میلیون تن باشد و نه ۱۱۱‌میلیون تنی که قبلا برآورد شده بود.

گندم به‌دلیل شرایط آب‌و‌هوایی شدید تقریبا در همه جا در معرض تهدید قرار دارد به‌طوری که حتی در فرانسه پیش‌بینی می‌شود به‌دلیل بروز خشکسالی، تولید گندم با کاهش بزرگی مواجه گردد.

وحید حاجی‌ پور - گروه اقتصادی روزنامه جام جم