در حالی که بهتازگی وزیر کشور آمریکا از کشف گور دستهجمعی در ۵۳مدرسه شبانهروزی خبر داده است، سال گذشته نیز در کشور کانادا در چند نوبت شاهد اتفاق مشابهی بودیم. مقامات آمریکایی و کانادایی در قبال این گزارشها و کشفیات، صرفا به ابراز تأسف اکتفا میکنند، بدون آنکه بخواهند نژادپرستی سیستماتیک و مستمر موجود در کشور خود را به چالش بکشند.
اخیرا دبا هالند، وزیر کشور آمریکا از کشف گور دستهجمعی در ۵۳ مدرسه شبانهروزی محل نگهداری بومیان این کشور خبر داد.
سیستم مدارس شبانهروزی بخشی از سیاست دوجانبه آمریکا برای خلع ید بومیان از سرزمینهایشان و همسانسازی اجباری آنها بودهاست.
در این گزارش توضیح داده شدهاست دولت فدرال با هدف قرار دادن کودکان بومی، سیاست همسانسازی اجباری را دنبال کرد. مدارس شبانهروزی فدرال بومیان، ابزار اصلی برای اجرای این سیاست بودند.
چند نسل از کودکان سرخپوست آمریکایی، بومیان آلاسکا و بومیان هاوایی توسط دولت فدرال وادار شدند به این مدارس بیایند.
نسلهایی از کودکان بومی هاوایی وارد این مدارس شبانهروزی میشدند، بسیاری از آنها اغلب دور از خانه و خانوادههای خود جانشان را از دست دادند، بدون آنکه علت مرگ آنها مشخص باشد.
نتایج تحقیقات صورتگرفته در آمریکا نشان میدهد تقریبا ۵۰ درصد مدارس شبانهروزی فدرال بومی ممکن است از طرف مؤسسات یا سازمانهای مذهبی از نظر بودجه، زیرساختها و پرسنل حمایت شدهباشند.
پرده برداری از یک تراژدی تلخ
در ماه می و ژوئن ۲۰۲۱، بقایای صدها نفر از بومیان، از جمله صدها کودک، در نزدیکی محل سابق چهار مدرسه شبانهروزی بومیان کانادایی در استانهای مانیتوبا، بریتیش کلمبیا و ساسکاچوان کشف شد.
مدارس شبانهروزی بومیان کانادا، شبکهای از مدارس شبانهروزی برای بومیان بود که بودجه آن توسط اداره امور سرخپوستان دولت کانادا تأمین و توسط کلیساها اداره میشد.
ایجاد این سیستم مدارس به این منظور بود که مانع تأثیرپذیری کودکان بومی از فرهنگ بومی خود و افزایش جذب آنها به فرهنگ غالب کانادا شود.
تنها در سه مورد از این مدارس گورهای بینشان کشف شده، بقایای تقریبا ۱۰۰۰ نفر بینام و نشان و اغلب کودک را در خود جای دادهاست.
این در حالی است که دهها گور دستهجمعی در کانادا نیز تاکنون کشف شدهاست. احتمالا حداقل ۴۰۰۰ کودک از مجموع ۱۵۰هزار نفر کودک بومی که در این مدارس حضور داشتند، جان خود را از دست دادهاند.
قاتلانی که سیاستمدار شدهاند
مقامات آمریکایی وکانادایی، هر دو ظاهرا نسبت به وجود گورهای دستهجمعی موجود در کشورهایشان (که مربوط به کودکان بومی است)، ابراز تأسف میکنند. واشنگتن و اتاوا هر دو تاکید دارند این جنایات، مربوط به گذشته و صفحات تاریخ است و تسری آن به زمان حال و آینده، معقول نیست.
گرچه مقامات دولت فعلی و دولتهای قبلی در آمریکا و کانادا، سعی دارند خود را از اتهام اهمال در افشای جنایت علیه کودکان و زنان بومی مبرا سازند اما شواهد موجود نشان میدهد ماجرای کشتار هزاران انسان بیگناه در این دو کشور به صورت عامدانه از سوی دولتهای این کشور سانسور شدهاست.
سال ۲۰۱۹ میلادی، تنظیمکنندگان یک گزارش دولتی در کانادا، اذعان کردهاند ساختار حکومتی و سیاسی کشورشان در نسلکشی علیه زنان بومی این کشور، شریک جرم به حساب میآید. براساس خطر مرگ یا مفقودشدن زنان بومی کانادا ۱۲ برابر سایر زنان است.
این گزارش ۱۲۰۰ صفحهای، که محصول سالها تحقیق و بررسی است، میگوید قتل و ناپدیدشدن زنان و دختران بومی در چند دهه اخیر در کانادا، معادل نسلکشی مردمان بومی بر اساس نژاد آنهاست. این گزارش از همه کاناداییها میخواهد به پایان دادن به خشونت از طریق آموختن تاریخ بومیان این کشور کمک کنند.
نژادپرستی سیستماتیک در آمریکا
اگرچه نژادپرستی سیستماتیک در آمریکا، منبعث از تاریخ این کشور است اما در برهه زمانی فعلی نیز جاری است. به عنوان مثال چندی پیش قبیلهای از سرخپوستان آمریکایی پس از اینکه سیستم قضایی آمریکا از پیگیری دادخواست آنها سر باز زد، از یک دادگاه خارجی برای پیگیری حقوق خود در آمریکا خواستند به پرونده آنها رسیدگی کند.
سرخپوستان قبیله اونون گادا - که از قدیمیترین اقوام ساکن در آمریکا به شمار میروند ـ به اتهام نقض حقوق بشر، دادخواستی علیه دولت آمریکا در سازمان کشورهای آمریکایی تنظیم کردند.
در واقع آنها از کمیسیون آمریکایی حقوق بشر خواستند بیتوجهی دولت آمریکا نسبت به بازگرداندن 2.5هکتار از زمینهای آنها را در شمال نیویورک نقض مسلم توافقنامههای بینالمللی حقوق بشر اعلام کند. به گفته آنها، حدود ۴۰۰۰ کیلومتر مربع از زمینهای متعلق به آنها واقع در شمال نیویورک ـ از پنسیلوانیا تا کاناداـ به صورت غیرقانونی طبق یک مجموعه توافقنامههای ساختگی، تصاحب شدهاست.
در این منطقه که شهرهایی چون سیرکیوز قرار دارد، بیش از ۸۷۵ هزار نفر زندگی میکنند. این در حالی است که دیوان عالی آمریکا اکتبر سال گذشته با توقف رسیدگی به این دادخواست، عملا مانع طرح دعوی آنها مبنی بر بازگرداندن زمینهایشان شد.
جو هیث، وکیل مدافع این گروه در اینباره میگوید:«مشکل اینجاست که ما نمیتوانیم فرماندار منطقه و دولت آمریکا را پای میز مذاکره نشانده و آنها را متقاعد کنیم نسبت به مفاد توافقنامههای صورت گرفته متعهد باشند.»
هیچکس صدای بومیان آمریکا را نمیشنود
سرخپوستان آمریکایی میگویند: آنها به دنبال دریافت خسارتهای مالی، اجارهبها یا بیرون راندن ساکنان این مناطق نیستند. آنها صرفا میخواهند دستوری صادر شود مبنی بر اینکه مالکیت این زمینها متعلق به بومیان اونون گاداست، به صورتی که تصاحب آنها به هر شکل نقض توافقات فدرال به شمار رود. رهبران این گروه درصدد هستند از این طریق بتوانند نسبت به پاکسازی مناطق آلودهای چون دریاچه اونون گادا اقدام کنند. در هر حال، مشکل اصلی اینجاست که با توجه به نقض سیستماتیک حقوق بشر در آمریکا، هیچ کس صدای این افراد آسیبدیده را نخواهدشنید، حتی سازمانهای ظاهرا بینالمللی مدعی حقوق بشر.
محمد علیزاده - گروه بینالملل روزنامه جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد