ویروس‌ های واکسن گریز

پس به نظر می‌رسد که ورود ویروس لامبدا به کشور ما نیز بعید و دور از ذهن نیست و از آنجا که در بسیاری از کشورها چرخیده، می‌تواند در کشورما نیز دیده شود البته برای این‌که ما بتوانیم قاطعانه از ورود این ویروس به کشورمان بگوییم، به پایش ژنتیکی مداوم و مستمر کووید نیاز داریم.

این پایش البته در کشورمان انجام نمی‌شود در حالی که اقدامی ضروری است، چرا که لامبدا سویه‌ای جهش‌یافته از ویروس کروناست که قدرت سرایت‌پذیری بالا و واکسن‌گریزی قابل ملاحظه‌ای دارد و اگر به کشورمان که اکنون درگیر ویروس دلتا و موج سنگین کرونا است وارد شود، می‌تواند اوضاع را وخیم‌تر کند.

ویروس دلتا نیز سویه‌ای بسیار سرایت‌پذیر و بسیار واکسن‌گریز است و موجب کاهش اثربخشی واکسن و به‌اصطلاح شکست واکسن می‌شود.

اکنون در دنیا صحبت از شکست  19.6 درصدی واکسن‌ها مقابل سویه دلتا است که عدد بالایی محسوب می‌شود.

این ویروس به‌راحتی از سیستم ایمنی بدن عبور و ایمنی ناشی از عفونت طبیعی و واکسن را مختل می‌کند البته کارایی واکسن‌ها در مقابل ویروس دلتا بسته به نوع واکسن‌ها فرق دارد و واکسن‌هایی که کفایت بالایی ندارند، در قبال ویروس دلتا نقش محافظتی زیادی ندارند.

اکنون در کشورمان شاهدیم که برخی افرادی که دو‌دوز از واکسن را دریافت کرده‌اند نیز بیمار شده و حتی راهی بخش‌های مراقبت ویژه می‌شوند.

این موضوع از یک سو به ویژگی‌های ویروس دلتا و واکسن‌گریزی‌اش مربوط می‌شود و از سوی دیگر به واکسن‌هایی که در کشورمان مورد استفاده قرار گرفته است.

یکی از واکسن‌های پرکاربرد در ایران، سینوفارم چین است که طبق نتایج مطالعه‌ای که چند روز قبل منتشر شد، درصد ایمنی‌زایی آن برای افراد بالای 60 سال کمتر از 40 درصد است، در حالی که این واکسن عمدتا برای گروه‌های سنی بالای 60 سال و بیماران خاص در کشورمان استفاده شده است.

پس این موضوع نیز می‌تواند چرایی ابتلای مجدد افراد واکسینه‌شده در کشورمان را توضیح بدهد. با این حال ما نیاز به مراقبت‌های جدی داریم و نیازمندیم تا سیستم پایش ژنتیکی مستمر ویروس کرونا را در کشورمان ایجاد کنیم، چرا که در اختیار داشتن اطلاعات کافی در مورد واریانت‌های مختلف ویروس برای تصویر‌سازی مناسب،‌ پیش‌بینی وخامت بیماری و روند مرگ و میرها ضروری است، مخصوصا این‌که با خطر ویروس واکسن گریزی مثل لامبدا هم روبه‌رو هستیم که سازمان جهانی بهداشت آن را از ویروسی مورد توجه به ویروسی که موجب نگرانی است، تغییر داده است.

علیرضا ناجی - ویروس‌ شناس / روزنامه جام جم