پشیمانی در دمشق

فراتر از آن، بن‌ سلمان و دیگر مقامات ارشد سعودی اعلام کرده بودند که به جز برکناری اسد و نابودی حکومت سوریه، زیر بار گزینه دیگری در قبال این کشور نمی‌روند.

روزنامه رای الیوم از سفر یک هیات بلندپایه عربستان به دمشق و دیدار با بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه برای آماده‌سازی بازگشت روابط بین دو کشور خبر داده است. یک منبع آگاه دیپلماتیک سوری در این خصوص تاکید کرده است: هیات عربستانی به ریاست خالد الحمیدان، رئیس دستگاه اطلاعات عربستان به دمشق رفته و با بشار اسد و علی المملوک، معاون ریاست‌جمهوری در امور امنیتی دیدار کرد. دو طرف بر سر سفر آتی پس از عید فطر توافق کردند؛ یعنی توافق شده هیات سعودی بعد از عید فطر برای سفری طولانی به دمشق بازگردد.

بازگشایی سفارت عربستان در دمشق

مقامات سعودی در این سفر از آمادگی کامل این کشور برای بازگشایی سفارت عربستان در دمشق خبر داده‌اند.

این منابع اشاره کردند که هیات عربستانی به مقامات سوریه گفته‌، عربستان از بازگشت سوریه به اتحادیه عرب و حضور در کنفرانس سران کشورهای عربی در الجزایر استقبال می‌کند.

این در حالی بود که عربستان سعودی طی سال‌های اخیر از هیچ کوششی در راستای حذف سوریه از اتحادیه عرب و اعمال فشار همه‌جانبه بر دمشق فروگذار نکرده بود! مقامات سعودی در این دیدار، کاملا از موضعی ضعیف و پایین به مقامات سوری وعده داده‌اند که خواسته‌های آنها از ریاض را در اسرع‌وقت برآورده خواهند کرد.

منابع دیپلماتیک سوری در گفت‌و‌گو با رای الیوم‌، جزئیات زیادی از ملاقات هیات سعودی در دمشق فاش نکردند اما اشاره کردند دیدار سازنده بود و یخ روابط بین دو کشور را شکسته است.

عربستان روابط خود را با مخالفان سوریه و هیات عالی مذاکره‌کننده که در ریاض مقری داشتند، قطع کرده و دفتر رسمی آن را بسته است. این تصمیم پس از آن گرفته شد که مقامات سعودی نسبت به بی‌فایده بودن تلاش خود در راستای تسلط گروه‌های تروریستی بر دمشق آگاه شدند.

دغدغه سعودی‌ ها در دمشق چیست؟

در این میان اکثر تحلیلگران مسائل منطقه معتقدند یکی از اصلی‌ترین اختلافات ریاض و دمشق، پیرامون روابط قوی و استراتژیک سوریه و ایران است.

رای الیوم در بخشی از گزارش خود در این خصوص می‌نویسد: اکنون به‌نظر می‌رسد با ورود ایران به مذاکرات ازسرگیری توافق برجام، عربستان کاملا در مواضع‌ خود بازنگری کرده و رهبران آن درصدد بهبود روابط با محور ایران و سوریه و عادی‌سازی روابط بین تهران و ریاض هستند تا به نوعی خروج عربستان از بحران جنگ یمن را در اسرع‌وقت تسهیل بخشد.

چه کسی نماینده بعدی ریاض در مذاکرات خواهد بود؟

در این میان مقامات سعودی ضمن سکوت در مقابل گزارش رای الیوم (که به‌معنای تایید گزارش این روزنامه است)، به این سوال پاسخ نداده‌اند که دقیقا چه کسی سرپرستی هیات سعودی را در سفر مهم بعدی به پایتخت سوریه بر‌عهده بگیرد. هنوز مشخص نیست فیصل بن فرحان آل سعود، وزیر خارجه عربستان در راس هیات سعودی که قرار است بعد از عید فطر به دمشق سفر و بر توافق‌نامه بازگشایی سفارت عربستان نظارت کند، خواهد بود یا الحمیدان؟ احتمالاتی مطرح است که بن فرحان ریاست هیات را برعهده خواهد داشت.

حالا دمشق قاعده بازی را تعیین می‌کند

ناصر قندیل، سیاستمدار و روزنامه‌نگار لبنانی در این‌باره به روزنامه جام‌جم می‌گوید: از ابتدا نیز مشخص بود که در پایان، این کشورهایی مانند عربستان سعودی نیستند که سرنوشت سوریه را تعیین خواهند کرد. امروز این سوریه و محور مقاومت است که قاعده بازی ریاض را در منطقه تعیین خواهد کرد. سفر اخیر مقامات سعودی به دمشق نیز در همین راستا قابل ارزیابی است. جبهه مقاومت توانست مانع از تحقق نقشه و طرح شوم آمریکا و متحدان منطقه‌ای آن شود. امروز کشورهایی که بانیان ناامنی و بی‌ثباتی و ترور و خشونت در منطقه و سوریه بودند، باید به قواعد جدید بازی تن دهند. آنها باید بپذیرند که راه دیگری ندارند و به نقطه پایان بازی خود نزدیک شده‌اند.

سردبیر روزنامه لبنانی البناء در مورد آنچه در مناسبات فعلی ریاض و دمشق می‌گذرد می‌گوید: جبهه مقاومت بارها اعلام کرد که باید حق حاکمیت، حق سرزمینی و حقوق ملت سوریه به رسمیت شناخته شود، اما مخالفان مقاومت در منطقه چنین موضوعی را نمی‌پذیرفتند! آنها معتقد بودند می‌توانند با شکستن مقاومت، به اهداف تعیین شده خود در سوریه نیز دست پیدا کنند اما امروز با سدی محکم و شکست ناپذیر (سد مقاومت) مواجه هستند که در مقابل آنها هرگز تسلیم نشد و البته در آینده نیز تسلیم نخواهد شد.

سعید سبحانی - بین‌الملل / روزنامه جام جم