محدودیت و معذوریت

در تهران که در وضعیت قرمز قرار دارد، مشاغل گروه‌های دو، سه و چهار اجازه فعالیت ندارند. درحالی‌که طی چند روز گذشته - که محدودیت‌ها اعمال شده - شاهد فعالیت برخی واحدهای صنفی به‌صورت غیرقانونی هستیم.

با توجه به این شرایط و زمانی که اعمال محدودیت‌ ها کامل اجرا نمی‌شود، این سؤال پیش می‌آید که اعمال محدودیت‌ ها کار درستی است یا خیر؟ باید گفت اعمال محدودیت‌ها، یکی از ابزارهای مدیریت اپیدمی کرونا در زمان‌هایی است که روند اپیدمی شیب تند صعودی به خود می‌گیرد.

بیش از دو هفته است که کشور درگیر پیک چهارم اپیدمی شده و نیاز است برای بهبود شرایط تلاش کرد.‌ برای بررسی تأثیر اعمال محدودیت‌ ها باید مساله را از دو جنبه بررسی کرد. اولین جنبه مدت‌زمانی است که محدودیت‌ها اجرا می‌شود.

می‌توان گفت اعمال محدودیت دو هفته‌ای برای پاسخ مناسب کافی نیست و برای بازدهی مناسب باید این مدت‌زمان را تمدید کرد.

جنبه دوم و بحث مهم دیگر در محدودیت‌ های کرونا اما موضوع نظارت بر اعمال محدودیت‌هاست. در اجرای محدودیت‌ها باید جدیت وجود داشته باشد و قانون نظارت و تنبیه اعمال شود در غیر این صورت اجرای محدودیت‌ها با شکست مواجه می‌شود.

تجربه نشان می‌دهد در اعمال محدودیت‌ها با دو چالش روبه‌رو هستیم. چالش اول،اجرای محدودیت‌ها به‌طور کامل است.

درصورتی‌که انتظارات در اجرای درست محدودیت‌ها محقق نشود، گردش ویروس ادامه پیدا می‌کند. اتفاقی که این روزها در حال روی دادن است.

پارک ‌و بوستان‌ها بسته‌اند اما پاساژها و مغازه‌هایی که تردد در آنها زیاد ‌ و ممکن است ویروس کرونا در آنجا منتقل شود، دایر هستند.

چالش دوم اما برخی صاحبان اصناف هستند که قانون‌شکنی می‌کنند. درصورتی‌که با متخلفان طبق قانون برخورد نشود، قانون‌شکنی عادی می‌شود و در موج‌های بعدی شیوع ویروس کرونا که ممکن است شرایط ناگوارتر شود، بازهم این همراهی وجود نخواهد داشت.

بهترین راه‌حل برای اجرای درست محدودیت‌ ها این است که تحلیل درستی از ابزارهایی که در اختیار است، انجام شود. اعمال محدودیت‌ها باید متناسب با شرایط کرونا و بر اساس شرایط موجود در هر شهر در نظر گرفته شود.

حداقل انتظار این است که محدودیت‌ها باید به شکلی در نظر گرفته شود که ضمانت اجرایی داشته باشند، یعنی در کنار حمایت مناسب از اقشار آسیب‌ پذیر، وضعیتی ایجاد شود که افراد به خود اجازه ندهند قانون را دور بزنند. در چنین شرایطی است که می‌توان امیدوار بود ایجاد محدودیت به بهبود شرایط کمک کند.

احسان مصطفوی - اپیدمیولوژیست / روزنامه جام جم