به گزارش جام جم آنلاین و به نقل از ویکی فقه؛ هدایت در قران که هدايت شدن و شناخت پروردگار، موجب امیدواری به رحمت او و زداينده هرگونه یأس می شود، آیه های مختلفی به این موضوع اشاره کرده است و تعدادی از این آیه ها در اینجا به آنها اشاره شده است.
آثار هدایت با توجه به آیات قرآن عبارتند از
بازگشت فايده هدايت شدن به شخص هدايت شده:
۱. «قُل يايُّهَا النّاسُ قَد جاءَكُمُ الحَقُّ مِن رَبّكُم فَمَنِ اهتَدى فَانَّما يَهتَدى لِنَفسِهِ ...؛
بگو: «اى مردم! حقّ از طرف پروردگارتان به سراغ شما آمده؛ هر كس در پرتو آن هدايت يابد، به نفع خود هدايت مىشود....»
۲. «وان اتلُوا القُرءانَ فَمَنِ اهتَدى فَانَّما يَهتَدى لِنَفسِهِ ...؛
و مأمورم قرآن را براى همگان تلاوت كنم، هركس هدايت شود به سود خود هدايت شده....»
۳. «انّا انزَلنا عَلَيكَ الكِتبَ لِلنّاسِ بِالحَقّ فَمَنِ اهتَدى فَلِنَفسِهِ ...؛
ما اين كتاب آسمانى را براى مردم بحق بر تو نازل كرديم؛ هر كس در پرتو آن هدايت شود به نفع خود اوست....»
آرامش
آرامش روانی و احساس امنیّت درونى، اثر پذيرش هدايت هدایتگران الهی:
۱. «قُلنَا اهبِطوا مِنها جَميعًا فَامّا يَأتِيَنَّكُم مِنّى هُدًى فَمَن تَبِعَ هُداىَ فَلا خَوفٌ عَلَيهِم ولاهُم يَحزَنون؛
گفتيم: همگى از آن، فرود آييد! ولى هرگاه هدايتى از طرف من براى شما آمد، كسانى كه از آن پيروى كنند، نه ترسى بر آنهاست، و نه اندوهگين مىشوند.»
۲. «... والسَّلمُ عَلى مَنِ اتَّبَعَ الهُدى؛
... و درود بر آن كس كه از هدايت پيروى كند! »
۳. «... ثُمَّ تَلينُ جُلودُهُم وقُلوبُهُم الى ذِكرِ اللَّهِ ذلِكَ هُدَى اللَّهِ يَهدى بِهِ مَن يَشَاءُ ومَن يُضلِلِ اللَّهُ فَما لَهُ مِن هاد؛
... سپس برون و درونشان نرم و متوجّه ذكر خدا مىشود؛ اين هدايت الهى است كه هركس را بخواهد با آن راهنمايى مىكند؛ و هر كس را خداوند گمراه سازد، هيچ راهنمايى براى او نخواهد بود.»
استرجاع
استرجاع و بازگشت دادن همه امور به خداوند، از پيامدهاى هدایتیافتگی:
«الَّذينَ اذا اصبَتهُم مُصيبَةٌ قالوا انّا لِلَّهِ وانّا الَيهِ رجِعون • اولكَ عَلَيهِمم صَلَوتٌ مِن رَبّهِم ورَحمَةٌ واولكَ هُمُ المُهتَدون؛
همان كسانى كه هر گاه مصيبتى به ايشان مىرسد، مىگويند: ما از آنِ خداييم؛ و به سوى او بازمىگرديم. آنها كسانى هستند كه الطاف و رحمت خدا شامل حالشان شده؛ و آنانند هدايتيافتگان.»
اطاعت از حضرت ابراهيم
اطاعت از ابراهیم علیهالسلام و آیین او، از آثار هدايتيافتگى:
«وقالوا كونواهودًا او نَصرى تَهتَدوا قُل بَل مِلَّةَ ابرهيمَ حَنييفًا وما كانَ مِنَ المُشرِكين؛
(اهل کتاب)گفتند: یهودی يا مسیحی شويد، تا هدايت يابيد. بگو: (اين آيينهاى تحریف شده و شرك آلود، هرگز نمىتواند موجب هدايت گردد،) بلكه از آیین ابراهیم، كه ايمانى خالص داشت و از مشرکان نبود، پيروى كنيد.»
اطاعت از حضرت محمّد
اطاعت از محمّد صلیاللهعلیهوآله از پيامدهاى هدايتيافتگى:
«وكَذلِكَ جَعَلنكُم امَّةً وسَطًا لِتَكونوا شُهَداءَ عَلَى النّاسِ ويَكونَ الرَّسولُ عَلَيكُم شَهيدًا وما جَعَلنَا القِبلَةَ الَّتى كُنتَ عَلَيها الّا لِنَعلَمَ مَن يَتَّبِعُ الرَّسولَ مِمَّن يَنقَلِبُ عَلى عَقِبَيهِ وان كانَت لَكَبيرَةً الّا عَلَى الَّذينَ هَدَى اللَّهُ وما كانَ اللَّهُ لِيُضِيعَ ايمنَكُم انَّ اللَّهَ بِالنّاسِ لَرَءوفٌ رَحيم؛
همان گونه كه قبله شما، يك قبله ميانه است شما را نيز، امتى ميانه و معتدل قرار داديم تا بر مردم گواه باشيد؛ و پيامبر هم بر شما گواه باشد. و ما، آن قبلهاى را كهقبلًا بر آن بودى، تنها براى اين قبله قرار داده بوديم كه افرادى كه از پيامبر پيروى مىكنند، از آنها كه به جاهليّت باز مىگردند، مشخّص شوند. و مسلّماً اين حكم، جز بر كسانى كه خداوند آنها را هدايت كرده، دشوار بود. و خدا هرگز ايمان و نمازهاى گذشته شما را ضايع نمىگرداند؛ زيرا خداوند، نسبت به مردم، رئوف و مهربان است.»
هدايت، زمينهساز امداد الهی:
۱. «ان تَحرِص عَلى هُدهُم فَانَّ اللَّهَ لا يَهدى مَن يُضِلُّ وما لَهُم مِن نصِرين؛
هر قدر بر هدايت آنها حريص باشى، سودى ندارد؛ چرا كه خداوند كسى را كه به سبب اعمالش گمراه ساخت، هدايت نمىكند؛ و آنها هيچ ياورى نخواهند داشت.»
۲. «ارَءَيتَ ان كانَ عَلَى الهُدى • كَلّا لَن لَم يَنتَهِ لَنَسفَعًا بِالنّاصِيَة • سَنَدعُ الزَّبانِيَة؛
به من خبر ده اگر اين بنده بر طريق هدايت باشد، چنان نيست ك(ه او مىپندارد)، اگر دست از كار خود برندارد، ناصيهاش (موى پيش سرش) را گرفته، و به سوى عذاب مىكشانيم. ما هم بزودى مأموران دوزخ را صدا مىزنيم (تا او را به دوزخ افكنند)!»
اميد
هدايت شدن و شناخت پروردگار، موجب امیدواری به رحمت او و زداينده هرگونه یأس:
«قالَ ومَن يَقنَطُ مِن رَحمَةِ رَبّهِ الَّاالضّالّون؛
گفت: چه كسى جز گمراهان، از رحمت پروردگارش مأيوس مىشود؟!»
به قرينه مقابله، كه گمراهان نااميد هستند و حصر آيه، فهميده مىشود كه اهل هدايت، مردمانى اميدوارند.
بينش توحيدى
بينش توحيدى اصحاب کهف، از آثار هدايتيافتگى آنان، از سوى خداوند:
«نَحنُ نَقُصُّ عَلَيكَ نَبَاهُم بِالحَقّ انَّهُم فِتيَةٌ ءامَنوا بِرَبّهِم وزِدنهُم هُدًى • ورَبَطنا عَلى قُلوبِهِم اذ قاموا فَقالوا رَبُّنا رَبُّ السَّموتِ والارضِ لَن نَدعوا مِن دونِهِ الهًا لَقَد قُلنا اذًا شَطَطا؛
ما داستان آنان را به درستى براى تو بازگو مىكنيم؛ آنها جوانانى بودند كه به پروردگارشان ايمان آوردند، و ما بر هدايتشان افزوديم. و به دلهايشان نيرو بخشيديم در آن هنگام كه قيام كردند و گفتند: پروردگار ما، پروردگار آسمانها و زمین است؛ هرگز غير او معبودى را نمىخوانيم؛ كه اگر چنين كنيم، سخنى بگزاف گفتهايم.»
پرداخت زکات، از آثار هدايتيافتگى:
«تِلكَ ءايتُ الكِتبِ الحَكيم • هُدًى ورَحمَةً لِلمُحسِنين • الَّذينَ يُقيمونَ الصَّلوةَ ويُؤتونَ الزَّكوةَ وهُم بِالأخِرَةِ هُم يوقِنون • اولكَ عَلى هُدًى مِن رَبّهِم واولكَ هُمُ المُفلِحون؛
اين آيات كتاب حكيم است (كتابى پرمحتوا و استوار)! مايه هدايت و رحمت براى نیکوکاران است. همان كسانى كه نماز را برپا مىدارند، و زكات را مىپردازند و آنها به آخرت يقين دارند. آنان بر طريق هدايت پروردگارشانند، و آنانند رستگارانند.»
تأمين منافع
هدايتپذيرى انسان از معارف قرآن، موجب تأمين منافع براى خود:
«انّا انزَلنا عَلَيكَ الكِتبَ لِلنّاسِ بِالحَقّ فَمَنِ اهتَدى فَلِنَفسِهِ ومَن ضَلَّ فَانَّما يَضِلُّ عَلَيها وما انتَ عَلَيهِم بِوَكيل؛
ما اين كتاب آسمانى را براى مردم بحق بر تو نازل كرديم؛ هر كس در پرتو آن هدايت شود به نفع خود اوست؛ و هر كس گمراهى را برگزيند، تنها به زيان خود گمراه مىگردد؛ و تو مأمور اجبارشان به هدايت نيستى.»
تسليم
تسلیم شدن در برابر اوامر پروردگار، از آثار هدايت:
۱. «وكَذلِكَ جَعَلنكُم امَّةً وسَطًا لِتَكونوا شُهَداءَ عَلَى النّاسِ ويَكونَ الرَّسوللُ عَلَيكُم شَهيدًا وما جَعَلنَا القِبلَةَ الَّتى كُنتَ عَلَيها الّا لِنَعلَمَ مَن يَتَّبِعُ الرَّسولَ مِمَّن يَنقَلِبُ عَلى عَقِبَيهِ وان كانَت لَكَبيرَةً الّا عَلَى الَّذينَ هَدَى اللَّهُ وما كانَ اللَّهُ لِيُضِيعَ ايمنَكُم انَّ اللَّهَ بِالنّاسِ لَرَءوفٌ رَحيم؛
همان گونه كه قبله شما، يك قبله ميانه است شما را نيز، امتى ميانه و معتدل قرار داديم تا بر مردم گواه باشيد؛ و پيامبر هم بر شما گواه باشد. و ما، آن قبلهاى را كهقبلًا بر آن بودى، تنها براى اين قبله قرار داده بوديم كه افرادى كه از پيامبر پيروى مىكنند، از آنها كه به جاهلیّت باز مىگردند، مشخّص شوند. و مسلّماً اين حكم، جز بر كسانى كه خداوند آنها را هدايت كرده، دشوار بود. و خدا هرگز ايمان و نمازهاى گذشته شما را ضايع نمىگرداند؛ زيرا خداوند، نسبت به مردم، رئوف و مهربان است.»
۲. «قُل انَدعوا مِن دونِ اللَّهِ ما لا يَنفَعُنا ولا يَضُرُّنا ونُرَدُّ عَلى اعقابِنا بَعدَ اذ هَدنَا اللَّهُ كالَّذِى استَهوَتهُ الشَّيطينُ فِى الارضِ حَيرانَ لَهُ اصحبٌ يَدعونَهُ الَى الهُدَى ائتِنا قُل انَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الهُدى وامِرنا لِنُسلِمَ لِرَبّ العلَمين؛
بگو: آيا غير از خدا، چيزى را بخوانيم و عبادت كنيم كه نه سودى به حال ما دارد، نه زیانی؛ و به اين ترتيب، به عقب برگرديم بعد از آنكه خداوند ما را هدايت كرده است؟! همانند كسى كه براثر وسوسه هاى شیاطین، در روى زمين راه را گم كرده، و سرگردان مانده است؛ در حالى كه يارانى دارد كه او را به هدايت دعوت مىكنند و مىگويند: به سوى ما بيا! بگو: تنها هدايت خداوند، هدايت واقعى است؛ و ما دستور داريم كه تسليم پروردگار جهانيان باشيم.»
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
برای بررسی کتاب «خلبان صدیق» با محمد قبادی (نویسنده) و خلبان قادری (راوی) همکلام شدیم