صلح و امنیت با توسعه گردشگری

بیشتر مراقب میراث تان باشید
به غرفه قزاقستان سری می‌زنم، گوهر عمرخانوا مسؤول غرفه است. از اولین بار که به ایران آمد (یعنی 9 سال پیش که در رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی قبول شد)، تاکنون بارها به ایران آمده و تلاش کرده فرهنگ و جاذبه‌های کشورش را به مردم ایران و دیگر ملل معرفی کند. بیشتر کتاب‌هایی که در غرفه‌اش چیده هم مربوط به نزار بایف؛ رئیس‌جمهور قزاقستان است. مردم ایران را دوست دارد و بر این باور است که مردمی خونگرم و صمیمی هستند. از فرهنگ و تمدن ایران آگاهی خوبی دارد و می‌گوید فرهنگ و تمدن ایران جزئی از مطالب آموزشی کتاب‌های درسی‌شان است.
گپ زدن با گوهر عمر خانوا جالب است؛ بانویی که تقریبا همه شهرهای ایران و بیشتر جاذبه‌های تاریخی کشورمان را دیده و نظرات کارشناسی درباره‌شان دارد؛ مثلا از نقاشی و یادگارنویسی روی آثار تاریخی گله مند است و می‌گوید: باید نسبت به نگهداری آثار باستانی حساس تر باشید و بهتر عمل کنید، گرچه نسبت به چند سال پیش اکنون مراقبت‌ها بیشتر شده است.
چون زیاد دارید، قدر نمی‌دانید
این فارغ‌التحصیل رشته زبان و ادبیات فارسی قزاقستانی با حسرت می‌گوید شما ایرانی‌ها آثار باستانی و تاریخی زیادی دارید، برای همین هم قدرش را نمی‌دانید. به طور مثال در سفری دوست داشتم کاروانسرای رباط کریم را ببینم، اما وقتی که به آنجا رسیدم با یک بنای متروکه مهجور مواجه شدم و معلوم بود تبلیغ خوبی برایش صورت نگرفته، درحالی که حال کاروانسرای شاه عباسی در کرج بهتر و پررونق تر است.
حتی کوره‌پز خانه‌های اطراف ورامین هم که ظرفیت گردشگری دارد، اما هم اکنون محل کسب روزی حاشیه‌نشینان و مهاجرانی از دیگر استان‌های کشور شده، توجهش را جلب کرده است.
او حتی روستایی تاریخی در کاشان را یادش می‌آید که به محل بازی کودکان تبدیل شده و درحال تخریب است، بدون کمترین توجهی، حال آن که جایی مثل غار علیصدر سال به سال پررونق‌تر می‌شود: «در قزاقستان هم برخورد نادرست با بناهای تاریخی وجود دارد، اما ما درحال پیشرفت هستیم و ای کاش ایرانی‌ها هم به این موضوع توجه کنند.»
دریچه‌ای به روی افغانستان زیبا و فرهنگی
غرفه افغانستان کنار غرفه قزاقستان است؛ غرفه‌ای که بیشتر شبیه خانه‌های رنگی و بومی افغانستان است، با لباس‌های رنگارنگ و سوزن دوزی شده و تابلوهای آویزان به دیوار و کیف و کفش‌های دست‌دوز.
محمد انورپویا، دانشجوی گردشگری در ایران و متولی غرفه است و به جام‌جم می‌گوید: ما هم به تقلید از دیگر کشورها سعی کرده‌ایم به معرفی کشورمان و صنایع‌دستی و فرهنگی آن بپردازیم و همچنان که می‌بینید نمونه‌ای از خانه‌های سنتی افغانستان را در این غرفه به نمایش گذاشته و در کنار صنایع‌دستی، سعی کرده‌ایم تاریخ و فرهنگ کشورمان را هم به نمایش بگذاریم، با همین تابلوهای تصاویر مسجد جامع هرات و تندیس بودا و... .
انورپویا برای کسانی که به غرفه‌اش می‌آیند، از تاریخ و افسانه‌های بودا می‌گوید و درباره تصاویر روی دیوار توضیح می‌دهد: این سوراخ‌های شبیه غار که مشاهده می‌کنید، مربوط به معبدها یا خانه‌هایی است که در دل کوه و با دست کنده شده‌اند و درحال حاضر 12 هزار خانه دست‌ساز در بامیان و در کنار این مجسمه وجود دارد؛ خانه‌هایی که مردم در آن زندگی می‌کردند.
تصویر دریاچه‌ای صاف و زلال روی دیوار نشسته و انورپویا می‌گوید دریاچه بند امیر بامیان یکی از
زلال ترین دریاچه‌های جهان است که تا به امروز کسی نتوانسته عمق آن را به درستی مشخص کند. در مورد دریاچه به افسانه‌ای هم از حضرت علی‌(ع) اشاره می‌کند.

مباحثی که در هم اندیشی گردشگری پایدار به آن پرداخته شد

هم اندیشی فرصت مناسبی
برای تبادل تجربیات کشورها
سعید هاشمی، رئیس دانشگاه علم و فرهنگ
خوشبختانه زمان این هم اندیشی با روز جهانی گردشگری مصادف شده و شعار گردشگری امسال هم «گردشگری و مشاغل؛ یک آینده بهتر برای همه» است که با رویکرد آینده بهتر برای جوامع محلی این هم اندیشی همخوانی مناسبی دارد. معتقدیم هم اندیشی بین‌المللی‌ گردشگری فرصت بسیار عالی برای تبادل تجربیات کشورها در بخش گردشگری فراهم کرده وامیدوارم تجربیات تبادل شده در این هم اندیشی به نفع جامعه علمی و صنفی گردشگری همه کشورها باشد.

تبلیغات غیرمنصفانه؛ تصویر غیرواقعی از ایران
حمیدرضا طیبی، ریاست جهاد دانشگاهی
ایران، کشوری با فرهنگ غنی و جاذبه‌های کم نظیر فرهنگی، تاریخی و طبیعی است که تبلیغات منصفانه‌ای درباره آن نشده است. گردشگرانی که از ایران بازدید کرده‌اند و با تصویر واقعی توسعه و پیشرفت ایران روبه‌رو شده‌اند، خاطرات لذت بخشی از ایران دارند که عموما با شنیده‌های آنها متفاوت است. نزدیکی و تعامل فرهنگی ملت‌ها، موجب عدم وقوع بسیاری از چالش‌ها، درگیری‌ها و حتی جنگ‌هایی است که منفعت‌طلبان به دنبال آن هستند و این از مزایای گردشگری است.
موضوع این هم اندیشی، «گردشگری پایدار با محوریت طبیعت‌گردی» است و رویکرد آن «آینده بهتر برای جوامع محلی» بسیار قابل تحسین است، چرا که توزیع عادلانه ثروت گردشگری اهمیت زیادی دارد و هدایت اقتصاد گردشگری به روستاها که عموما در مسیرهای کوهستانی هستند، از مزایای بی‌نظیر گردشگری محسوب می‌شود.

نقش توسعه گردشگری پایدار در صلح جهانی
اشتفان شولتز، سفیر اتریش در ایران
مجمع جهانی اقتصاد براساس گزارشی که هفته گذشته منتشر کرد، ایران را به عنوان ارزان‌ترین مقصد گردشگری میان کشورهای جهان شناخت که به آمادگی‌های موجود در این کشور در استفاده از زیرساخت‌های ICT مربوط می‌شود. دلیل حضورم در این رویداد بین المللی همکاری با ایران در راستای کمک به اقتصاد مبتنی بر بخش خصوصی است. سه سال است از تشکیل و تدوین نقشه راه ایران و اتریش می‌گذرد پس از این‌که این نقشه راه توسط روسای دولت دو کشور مورد تایید قرار گرفت، اقدام به تعاملاتی کردیم که امیدواریم به دلیل این‌که اتریش میزبانی مذاکرات برجام را بر عهده دارد، بتوانیم در حفظ دستاوردهای برجام نقش مهمی را ایفا کنیم.
قطعا این تلاش‌ها منافع قابل توجهی برای شهروندان دو کشور خواهد داشت و مهم‌ترین دستاوردهای این رویداد در حوزه تجارت، تحرک، توسعه اقتصادی و ارتقای کیفیت زندگی قابل مشاهده خواهد بود. سفر و گردشگری همواره به عنوان مقوله‌ای محسوب می‌شود که می‌تواند به پیشبرد صلح، امنیت و تفاهم کمک کند. تحقیقات نشان می‌دهد پایداری در گردشگری می‌تواند سطح بالایی از صلح را برای کشورها به ارمغان آورده و نهاد و ساختارهایی که به شکل گیری جوامع صلح مدار کمک می‌کند را شکل دهد.

توجه ویژه به مباحث حفاظت میراث فرهنگی داریم
گونتر لیبل، معاون وزیر گردشگری و محیط‌زیست اتریش
برگزاری این هم اندیشی از اهمیت روابط دو کشور ایران و اتریش نشان دارد و به تقویت هر دو نیز کمک می‌کند. موضوع این هم اندیشی از جمله گردشگری و طبیعت‌گردی کاملا مرتبط با مباحثی است که اکنون ما در وزارتخانه مان دنبال آن هستیم.
اکنون ما طبق آمار و ارقام‌ها، در حوزه گردشگری شش پارک ملی- که در توسعه اکوتوریسم نقش‌آفرینی می‌کنند - و 50 سایت محلی داریم. ما توجه ویژه‌ای روی رنجرهای پارک‌های ملی داریم. این رنجرها در واقع نقش سفرای پارک‌های ملی را ایفا می‌کنند و نقش مهمی در حفظ محیط‌زیست دارند.
طی دو دهه گذشته نیز بیش از صد محل در حوزه اکوتوریسم و گردشگری در کشورمان شناسایی شده که اکنون در زمینه حفظ تنوع زیستی و ایجاد مراکز تحقیقاتی فعالیت می‌کنند؛ این مراکز نقش گردشگری و توسعه بوم گردی در اهمیت ویژه‌ای قرار دارند. همچنین ما در عین حال توجه ویژه‌ای به مباحث حفاظت میراث فرهنگی داریم.

جایگاه ویژه گردشگری علمی کوهستان
کارین شیله، معاون انجمن دوستداران طبیعت اتریش
از ابتدای سال 2018 همکاری‌هایی را با دوستان خود در ایران شروع کردیم، که هدف از این همکاری، تبادل اطلاعات ایران و اتریش در حوزه کوهنوردی است. از آنجا که این انجمن اتریشی به قله دماوند نیز صعود کرده و علاوه بر این، تجربیات ارزشمندی در کوهنوردی کوهستان دارد، این تعامل می‌تواند بسیار موثر واقع شود.
هم‌اکنون فضای مناسبی برای همکاری بین این دو کشور مهیاست. علاوه بر این، این تبادل آرا و عقاید تنها منوط به کوهنوردی کوهستان نیست و می‌تواند سایر حوزه‌ها را هم شامل شود.
برای حفاظت از کوهستان‌های ایران، این میراث ارزشمند، تدوین قوانین معین و طبقه‌بندی شده از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. این اتفاقی است که گردشگری علمی کوهستان می‌تواند آن را رقم بزند.

کوهستان‌های ایران، سرمایه‌ای ارزشمند
رضا زارعی، رئیس فدراسیون کوهنوردی ایران
امیدواریم در پی این رویداد اتفاقات سازنده در زمینه توسعه پایدار در حوزه کوهستان رخ دهد و بتوانیم با به کارگیری علم و تجربه در این گونه رویدادها تصمیم‌های درستی اتخاذ کرده و این تصمیمات به مرحله اجرا دربیاید. نیمی از مساحت ایران را مناطق کوهستانی و بیابانی تشکیل داده و ایران با در اختیار داشتن 260 قله بالاتر از 4000 متر و وجود شهرهای بزرگی در دامنه کوه‌ها می‌تواند از کوهستان به عنوان مخازن ارزشمند آبی بهره بیشتری ببرد. کوهستان‌ها نه تنها منبع اصلی آب و عامل مقاومت خاک در مناطق خشک ایران هستند، بلکه زیستگاه و مامن گونه‌های گیاهی و جانوری منحصر به فردی هستند که از آنها با عنوان گونه‌های نادر جهانی یاد می‌شود. از این رو، برای حفاظت از کوهستان‌های ایران، این میراث ارزشمند، تدوین قوانین معین و طبقه‌بندی شده از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. این اتفاقی است که گردشگری علمی کوهستان می‌تواند آن را رقم بزند.

لیلا محمودزاده

ایران