گفت‌وگو با منوچهر والی‌زاده درمورد غروب نسل طلایی دوبله

اوضاع خیلی وخیم نیست

محمد عبادی، حسین عرفانی، مهدی آرین‌نژاد، پرویز بهرام، ناصر احمدی و... از جمله نام‌هایی هستند که صداهای‌شان بیشتر از چهره و نامی که دارند برای عموم جامعه آشناست. هنرمندان بزرگی که سال‌ها در عرصه هنر دوبله فعالیت داشته‌اند و متاسفانه بعد از خبر فوت آنها بسیاری متوجه می‌شوند که یکی از صداهای آشنایی که در بسیاری از فیلم‌ها و سریال‌ها با آن خاطره دارند از دنیا رفته ‌است. متاسفانه در سال‌های اخیر شاهد از دست دادن نسل طلایی دوبله ایران هستیم که به دلیل کهولت سن یا گرفتار شدن به بیماری‌های گوناگون از این دنیا می‌روند و یک خلأ بزرگ را در دوبله کشور به‌جا می‌گذارند؛ به‌طوری که بسیاری برای‌شان یک حسرت بزرگ به جا مانده که حالا بعد از فوت و از‌دست دادن بزرگان دوبله کشور، آیا جایگزینی برای آنها وجود دارد؟ آیا نسل تازه‌ای که وارد عرصه دوبله می‌شوند، می‌توانند به عنوان وزنه‌ای قدرتمند و سنگین چنین خلأیی را پر کنند؟ و ده‌ها سوال دیگری که تماما با نگرانی مطرح می‌شود و موجب می‌شود بسیاری به این باور برسند که دیگر با از دست دادن بخش عظیمی از غول‌های دوبله کشور، آفتاب نسل طلایی دوبله رو به غروب است. منوچهر والی‌زاده، دوبلور با‌سابقه از جمله صداپیشگانی است که از نسل طلایی گذشته باقی مانده است و همچنان موفق و خوش‌صدا پیش می‌رود؛ به‌طوری که او روی صدای شخصیت‌های بسیاری صحبت کرده است و همین موضوع، والی‌زاده را به یک چهره برتر در عرصه دوبله بدل کرده. با او به بهانه از دست دادن ناصر کرمی به گفت‌و‌گو پرداختیم تا درباره نسل دیروز و امروز دوبله برایمان بگوید.

کد خبر: ۱۲۲۶۱۳۰

آقای والی‌زاده متاسفانه در سال‌های اخیر شاهد آن هستیم که برخی دوبلورهای قدیمی و پیشکسوت دار فانی را وداع می‌گویند. آیا به اعتقاد شما با این روندی که در پیش است و بسیاری از دوبلورهای قدیم پا به سن گذاشته‌اند، صنعت دوبله ایران روبه خطر باشد؟
در هر صورت این قانون طبیعت است و هیچ‌کس نمی‌تواند جلودار آن باشد. نسلی می‌آید، زمان می‌گذرد و باید نسلی نو جایگزین آن شود. متاسفانه همان‌طور که می‌گویید دایره نسل طلایی دوبله در کشور هر روز در حال کوچک‌تر شدن است و هر سال که می‌گذرد شاهداز دست دادن تعدادی از آنها هستیم، اما در هر صورت نسل جدید و تازه‌نفس هم در راه است و تلاش می‌شود با کمک آنها و تربیت درست‌شان خلأها جبران شود.

تعبیر‌غروب از نگاه کسانی که به نسل جدید نگاه امیدوارانه‌ای ندارند وجود دارد و دیده می‌شود. این در حالی است که بسیاری دیگر تا حدودی نگاه خوشبینانه‌ای به نسل جدید دوبله داشته و معتقدند اگر به این نسل بها داده شود و آنها را چه از نظر مالی و چه معنوی مورد حمایت خود قرار دهند، می‌توان امیدوار بود که همچنان دوبله ایران قدرتمند مانند گذشته پیش برود و خاطراتی خوش از صداهایی ماندگار در فیلم‌ها
و سریال‌های موفق جهان
به یادگار بگذارند

چطور شد در سال‌های دور چنین نسلی شکل گرفت و با قدرت پیش رفت و باقی ماند؟
در آن سال‌ها هر کس وارد عرصه دوبله می‌شد عاشق این کار بود. چون در این کار نه پول وجود دارد و نه شهرت. می‌بینید که بعد از فوت بسیاری از این عزیزان است که عموم مردم متوجه می‌شوند آن کسی که از دست داده‌اند چه کسی بوده و صدای او را می‌شنوند و بعد با حسرت می‌گویند ای دل غافل، فلانی با این صدای ناب‌اش فوت شده است. ناصر احمدی هم از جمله این دوبلورهای موفق کشور بود. صداپیشه‌ای که بسیار باهوش و توانا بود و خوب می‌دانست دوبله چیست و توقع مردم برای شنیدن یک فیلم دوبله به چه صورت است. همین موضوع نیز باعث می‌شد او در هر برنامه‌ای که صداپیشه باشد کار به‌خوبی از آب درآید و موفق باشد.
به نظر شما در حال حاضر نسل جدید دوبله ایران در چه سطحی قرار دارد؟
خوشبختانه می‌توانم بگویم نسل خوبی به دوبلاژ اضافه شده است، اما جوان‌ها انگیزه‌ای برای ورود به این صنعت ندارند. چون این صنعت مانند گذشته نه پولی دارد و نه شهرتی و در این زمینه هیچ تغییری رخ نداده است. برای همین هم می‌بینید که همیشه دوبلورها هشت‌شان گروی نه‌شان است! تا کنون هم هر کس وارد این عرصه شده است عاشق بوده. چون دستمزدهای دوبله واقعا کم است. در حال حاضر هم فیلم و سریال خارجی کمی برای دوبله وارد می‌شود و از سوی دیگر شاهد دوبله‌های زیرزمینی هستیم که از این بابت واقعا متاسفم.
با این وضعیت شرایط خوبی برای دوبله کشور نمی‌بینید؟
آن‌قدرها هم وضعیت وخیم نیست که بگوییم دیگر دست و پا زدن بی‌فایده است، اما می‌شود با دوبله فیلم‌های به روز کمی به این صنعت جان داد. از سوی دیگر پخش فیلم‌های موفق جهان از سینما می‌تواند به دوبله کشور جان بدهد و بچه‌های دوبله با عشق بیشتری کار خواهند کرد. با وجود این در حال حاضر می‌بینیم همه فیلم‌های روز دنیا را از طریق فناوری‌های امروزی می‌بینند. دوبله در برابر این شتاب کم آورده است و اگر بشود خود را به این شتاب برساند کارهای بهتر و قوی‌تر تولید خواهد شد.
بسیاری بر این باور ند با تمام شدن نسل طلایی دیگر جایگزینی برای آن وجود نخواهد داشت. شما چقدر به این موضوع اعتقاد دارید؟
به هر حال تا زمانی که نسل جدید جایگزین شود خلأ شکل می‌گیرد و این موضوع طبیعی است. حتی ممکن است برای پر شدن این خلأ یک زمان 15 تا 20 ساله ایجاد شود. باید برای جلوگیری از این خلأ طولانی مدت به سختی کار کرد. اما متاسفانه دستمزدها آن هم در شرایط اقتصادی فعلی آن‌قدر پایین است که هرچه عشق و علاقه وجود داشته باشد آن را کور می‌کند، ولی در هر صورت می‌توان به این نکته اشاره کرد که در حال حاضر جوان‌ها دارند خوب کار پیشرفت می‌کنند. چون تحصیلکرده، با اراده و سختکوش هستند. از طرف دیگر نسبت به زمان ما سرعت پیشرفت بسیار بیشتر است. ما سال‌ها باید کار می‌کردیم تا بتوانیم خودی نشان دهیم؛ اما الان این‌طور نیست و برای همین به نظر من جای امیدواری وجود دارد که این نسل به سرعت پیشرفت کند و همچنان صنعت دوبله کشور با قدرت پیش برود.

آزاده باقری
روزنامه‌نگار