کارگردانِ سیاستمدار

در چند روز گذشته، دو بار در صفحات هنر و سینما به طور مفصل درباره حاشیه‌های انتشار نسخه غیررسمی فیلم «همه می‌دانند» اصغر فرهادی نوشتیم.
نخست علی رستگار از این نوشت که به هر حال قرار نیست این فیلم در ایران به طور رسمی اکران یا توزیع شود و بنابراین مخاطبان داخل کشور ناگزیر از دانلود و تماشای همین نسخه غیررسمی هستند. گزارش بعدی را هم صابر محمدی نوشت وقتی که رضا کیانیان نامه‌ای برای فرهادی فرستاد و طی آن از این‌که نسخه غیرقانونی را تماشا کرده عذرخواهی کرد. این دو گزارش‌ ناظر بر بیانیه‌ای بود که روابط عمومی فیلم منتشر کرده و از مردم خواسته بود این نسخه را تماشا نکنند.
حالا اتفاق تازه‌ای افتاده و اصغر فرهادی که با خبرنگار روزنامه شرق گفت‌وگو ‌کرده، خبر داده نه‌تنها از این‌که مردم نسخه غیررسمی را دانلود کرده و دیده‌اند ناراحت نیست، بلکه خوشحال هم هست.
او حالا درباره تناقض پیش آمده بین بیانیه روابط عمومی فیلمش با اظهارات خودش توضیح داده که در آن بیانیه، این تهیه‌کننده‌های فیلم بوده‌اند که خواسته‌اند مردم فیلم را دانلود نکنند در حالی که اصغر فرهادی به عنوان سازنده فیلم چنین نظری نداشته است.
با این حال اما این سوال پیش می‌آید که چرا از همان روزی که نسخه غیررسمی لو رفت، فرهادی حساب خودش را از تهیه‌کننده‌اش جدا نکرد و در این چند روز به کسانی که این نسخه را دیده‌اند عذاب وجدان داد. به نظر می‌رسد این تاخیر در آزادسازی حق تماشای فیلم در داخل ایران، به این دلیل بوده که فرهادی منتظر مانده واکنش‌ها به انتشار نسخه غیررسمی را بسنجد و بعد حرفش را بزند در حالی که از همان اول می‌شد همین کار را کرد و این مساله‌ای را که تا به این حد بدیهی است که در ایران، طور دیگری نمی‌شد این فیلم را داد، پیچیده نکند.
یکی از فرازهای گفت‌وگوی او نشان می‌دهد که او منتظر واکنش‌ها بوده تا بعد این حرف‌ها را بزند.

از جمله این‌که او حالا مسؤولیت انتشار همزمان زیرنویس فارسی فیلم را به‌عهده گرفته و این در حالی است که چند روز پیش روزنامه هفت صبح از آنجا که زیرنویس فیلم، بسیار دقیق است حدس زده بود اساسا انتشار نسخه غیررسمی، کار خود تیم فرهادی است.
اصغر فرهادی نشان داده در هدایت میدان رسانه‌ای که حول آثارش شکل می‌گیرد استاد است و همواره در بزنگاه‌هایی که می‌تواند فیلمش را به حاشیه‌ای ناسودمند ببرد، وارد می‌شود و کار را به اصطلاح درمی‌آورد.
این کارگردان با اشاره به برنامه‌ریزی برای انتشار زیرنویس مطلوب ذیل نسخه قاچاق گفته: برنامه‌ریزی برای نمایش «همه می‌دانند» در ایران این بود که فیلم را بعد از اکران آمریکا؛ یعنی چند ماه دیگر، به طور رایگان با زیرنویس روان و مورد تأیید روی اینترنت بگذاریم تا هرکسی دوست دارد ببیند و چون حقوق پخش این فیلم در ایران متعلق به کارگردان است، با تهیه‌کنندگان هم روی این موضوع از قبل توافق شده بود که بعد از اکران آنها، به دلیل این‌که در ایران امکان اکران این فیلم وجود ندارد، روی اینترنت منتشر شود، اما اتفاقی که افتاد این بود که از دو هفته پیش و با توزیع رسمی دی‌وی‌دی و بلورِی فیلم در فرانسه که طبق قوانین آنجا مدت معینی بعد از اکران انجام می‌شود. حدس زدم که ممکن است فیلم روی اینترنت منتشر شود و برنامه‌ریزی قبلی ما را به‌هم بریزد. به همین دلیل زیرنویس را سریع آماده کردیم که اگر فیلم غیرقانونی آمد، لااقل با زیرنویس درست دیده شود. همین هم شد؛ نسخه قاچاق فیلم از فرانسه با کیفیت بالا به فاصله چند روز از توزیع روی اینترنت آمد و بسرعت گسترش پیدا کرد و چندساعت بعد ما به‌ناچار فایل زیرنویس را روی اینترنت گذاشتیم تا مانع انتشار زیرنویس‌های متفرقه شویم.
حالا ثمین مهاجرانی، روابط عمومی فیلم همه می‌دانند به جام‌جم می‌گوید: حرف آقای فرهادی واضح است و از این‌که مردم داخل ایران می‌توانند فیلم را دانلود کنند و ببینند کاملا راضی است. حق پخش داخلی فیلم با شخص آقای فرهادی است و نه تهیه‌کننده. با این حال بیانیه ما همچنان در رابطه با دانلود و تماشای فیلم در خارج از کشور به قوت خود باقی است و اگر کسی خارج از ایران این کار را بکند، حق پیگرد قانونی برای تهــــــیه‌کننده محفــــوظ است.